یک مأموریت جالب برای انجام معاملات ارزی

علی سعیدی مدیرعامل مرکزمبادله با بیان اینکه یکی از مأموریت­های این مرکز بسترسازی مناسب برای انجام معاملات ارزی بین صادرکنندگان و واردکنندگان است، گفت: برای توسعه بازار و ابزارهای ارزی در مرکز، ابتدا باید بازار نقد را توسعه داد و به تبع آن باید کشف نرخ نقد صورت گیرد. به بیان دیگر، بازار نقد بستری برای انجام معاملات نقد است و در نتیجه انجام معاملات نقد، نرخ نقد کشف می­شود.

سعیدی با بیان اینکه اگر بازار نقد و قیمت نقد کشف نشود، بازارهای جانبی در خدمت فرصت‌های آربیتراژی قرار خواهند گرفت و کارکردهای اصلی خود را از دست می­دهد، توضیح داد: برای اینکه بتوان ابزارها و نهادهای ارزی لازم را برای استفاده فعالان اقتصادی کشور ایجاد کرد، شکل­دهی و ایجاد بازار نقد منصفانه و قدرتمند الزامی است. تالار ارز توافقی با همین مأموریت در مرکز مبادله ایران راه­اندازی شده و کشف قیمت نقد مبتنی بر آن، مسیر را برای طراحی قراردادهای جدید از جمله قراردادهای فوروارد و سوآپ باز خواهد کرد.

مدیرعامل مرکز مبادله ایران در ادامه با بیان اینکه کاهش هزینه­ ها و حذف ریسک­های معاملاتی از ویژگی های مهم بازار ارز توافقی است و خصوص چگونگی انجام معاملات در تالار ارز توافقی گفت: در سامانه ارز توافقی، فروشنده ارز با تعیین حداقل قیمت و خریدار نیز با تعیین حداکثر قیمت مورد نظر خود، سفارش معاملاتی خود را وارد سامانه می­کنند؛ لذا سامانه بر اساس قواعد معاملاتی مشخص و باتوجه به قیمت­های پیشنهادی طرفین معامله، اقدام به انطباق سفارش­ها (مچینگ) می­کند.

مدیر عامل مرکز مبادله ایران در ادامه بیان داشت: البته انواع روش­های سفارش­گذاری وجود دارد مانند اینکه سفارش بر اساس یک قیمت خاص یا بازده قیمتی باشد و یا قیمت بازار (یعنی اولین قیمت پیشنهادی طرف مقابل)؛ اما طبق سیاست بانک مرکزی، اولین مدلی که در گام اول اجرا خواهد شد این است که فروشنده و خریدار به ترتیب کف و سقف قیمت را اعلام می­کنند و بر این اساس و با توجه به قیمت­های پیشنهادی سایر معامله­گران در آن لحظه، سفارش­ها منطبق و معاملات انجام می­شود. قیمت پایانی نیز بر اساس میانگین موزون معاملات در طول ساعات معاملاتی یک روز محاسبه و اعلام می­شود.

سعیدی درباره چگونگی تسویه معامله توسط طرفین خاطر نشان کرد: یکی از ویژگی­ های تالار ارز توافقی کاهش هزینه ­های نقل­ و­انتقال برای طرفین معامله است؛ در واقع در این سامانه کمترین نقل و انتقال ارز بین بانک­ها رخ خواهد داد؛ به عبارتی سامانه ارز توافقی فرایند بهینه سازی برای تطابق سفارشات را به­ گونه­ ای انجام می‌دهد که به کمترین میزان نقل­ و­انتقال ارز بین بانک­ها منجر شود.

وی در ادامه به کاهش ریسک طرف معامله در بازار ارز توافقی اشاره کرد و بیان داشت: وارد کننده یا خریدار ارز باید مبلغ ریالی را بر اساس سفارش خود به حساب عملیاتی مرکز مبادله ایران واریز کند؛ بنابراین ریال در زمان خرید ارز وجود دارد. وجود ارز صادرکننده نیز توسط بانک عامل تأیید و تضمین می­شود؛ با این سازوکار ریسک طرف معامله از بین می­رود. مدیریت ریسک طرف معامله مهم­ترین دلیل برای حضور طرفین معامله در بازارهای ساختاریافته است. پیش از این، در مواردی پیش می­آمد که فروشنده ارز مدعی مالکیت ارز داشت و ریال را دریافت می­کرد، با این حال در زمان تحویل ارز، دچار ناتوانی در ایفای تعهد می­شد. رویه معاملاتی در تالار ارز توافقی طوری طراحی شده است که این ریسک از بین رفته است؛ بنابراین، اگر صادرکننده­ای ریال دریافت کرد، حتماً ارز را پرداخت خواهد کرد و واردکننده نیز به ارز مدنظر خود دسترسی پیدا می­کند.

 مدیرعامل مرکز مبادله ایران با بیان اینکه معاملات در تالار ارز توافقی در صورتی به کشف قیمت منجر می­شود که  تعداد معاملات در آن زیاد باشد، گفت: چنین ادعایی وجود ندارد که در روزهای اولیه آغاز معاملات ارز توافقی، کشف قیمت به طور کامل رخ داده؛ چرا که کشف قیمت ناشی از تعداد معاملات است و هر چه تعداد معاملات بیشتر باشد کشف قیمت به نحو بهتری اتفاق می­افتد.

وی با اشاره به روند اثرگذاری تالار حراج شمش طلا بر بازار سکه و طلا، بیان کرد: پس از حدود هفت ماه از راه ­اندازی تالار شمش طلای مرکز مبادله ایران، این تالار بر بازار شمش و سکه کشور تاثیرگذار است. طی این مدت حدود 9 تن شمش با حضور فعالان و صنعت­گران بازار طلا مورد معامله قرار گرفته است. این تاثیرگذاری از رشد تعداد معامله­گران و حجم معاملات نشات گرفته است. هم اکنون جایگاه مرکز مبادله ایران در بازار طلای کشور تعریف شده است و میزان اثرگذاری نیز در حال افزایش است. ما انتظار داریم با راه­اندازی تالار ارز توافقی، این روند در بازار ارز ادامه یابد و جایگاه بازار رسمی ارز تعریف شود.

سعیدی در پایان اظهار کرد: تلاش ما این است تا بستر مناسب و امن و سهل­الوصولی را برای خریداران و فروشندگان مهیا کنیم. اگر فروشنده به این نتیجه برسد که همه شرایط یک معامله امن مهیا است و می­تواند با کمترین ریسک ممکن، ارز خود را بفروشد و از سوی دیگر خریدار بداند به راحتی و بدون ریسک به ارز مورد نیاز خود دسترسی می یابد، به مرور این اعتماد ایجاد می­شود و با افزایش ارزش معاملات در این بازار، نقش مرجعیت قیمتی ایجاد خواهد شد. /تسنیم