به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست، عماد احمدوند در یکصد و هفتاد و هشتمین نشست علمی - تخصصی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری با عنوان «سیاست‌های توسعه فناوری‌های راهبردی در ایران» با اشاره به موضوع این نشست اظهار داشت: تقریباً در طول دو دهه اخیر موضوع فناوری و نوآوری به صورت جدی در کشور مطرح شده است.
وی افزود: در طول دو دهه گذشته فرایندی پیموده شده که سرآغاز آن این سوال بود که آیا دانشگاه باید به علم بپردازد یا به فناوری؟ اندک‌اندک درسال‌های گذشته موضوع فناوری قوام پیدا کرد و در نهایت به این رسیدیم که در کشور کسب‌وکارهایی مبتنی بر علم و فناوری شکل گرفته و در حال رشد است.
احمدوند که مدیریت علمی این نشست را عهده دار است، اضافه کرد: در دوره‌های اخیر در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری موضوع کسب‌وکارهای دانش‌بنیان مورد توجه ویژه قرار گرفت تا جایی که به قانون جهش تولید دانش‌بنیان رسیده‌ایم.
وی همچنین گفت: امروزه در کشور ادبیات حوزه دانش‌بنیان‌های فناور و نوآور از سطح کسب‌وکارها وارد مباحث کلان اقتصادی شده است و عمده بازیگران این فضا در صدد استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان نوآور و فناور در حوزه‌های مختلف صنعت کشور هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مدیر پژوهش بنیاد علم ایران نیز در این نشست، سخنان خود را با ارائه چند سؤال مهم در حوزه نوآوری و فناوری آغاز کرد و گفت: باید از خودمان بپرسیم که آیا توسعه فناوری که در سطح کشور شکل گرفته را می‌توان به یک جایگاه مناسب در سطح جهان رساند یا خیر؟
مالک نادری افزود: سؤال کلیدی این است که با این سرعت تولید فناوری و نوآوری در دنیا آیا با مدل‌های استاتیک قابل‌دستیابی است یا خیر؟ و سؤال بعد این است که چه کسانی یا چه نهادهایی با این مدل از تولید فناوری و نوآوری می‌توانند ایفا کننده نقش بهتری باشند؟
وی ادامه داد: از دیدگاه من، ما یک کشور پول‌دار با منابع زیاد ثروتی نیستیم، شاید منابع و ذخایر داشته باشیم؛ اما کشور پول‌دار و ثروتمندی نیستیم. با این حال باید به این نکته توجه کنیم که آیا این سیستم توزیع منابع در حوزه فناوری و نوآوری در کشور ما به صورت صحیح صورت می‌پذیرد و می‌تواند ما را به اهداف خود در این حوزه برساند یا خیر؟
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، افزود: ما باید به یاد داشته باشیم که از رشد فناوری‌های مطرح جهانی عقب نیفتیم و در این راستا باید به افرادی که نیازهای آینده کشور را می‌بینند، توجه کنیم. ما باید بین متخصصان ذیربط یک تقسیم کار کنیم که برخی افراد بر روی مسائل و نیازهای موجود کشور کار کنند و برخی افراد دیگر که به حوزه پژوهش در خصوص آینده ایران علاقه دارند، توسعه و پیشرفت آینده کشور را مورد توجه خود قرار دهند.
عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فناوری نیز در ادامه این نشست اظهارکرد: در سیاست‌گذاری فناوری و نوآوری همواره بین سیاست‌های عرضه و سیاست‌های تقاضا بحث و جدل وجود دارد؛ اما سؤال اصلی این است که چگونه می‌توان بین سیاست‌های عرضه و تقاضای علم و فناوری یک هماهنگی ایجاد کرد؟
روح اله ابوجعفری افزود: بعد از جنگ جهانی دوم، کشورهای پیشرفته جهان که به دنبال توسعه سلامت، امنیت، اقتصاد و … بودند، به این نتیجه رسیدند که برای اینکه بتوانند به اهداف خود در سایر حوزه‌ها برسند، باید در ابتدا روی موضوع علم سرمایه‌گذاری کنند و به دنبال توسعه علم باشند.
وی ادامه داد: اگر روی پیشرفت علم سرمایه‌گذاری کنیم، این علم تبدیل به فناوری شده و فناوری موجب پیشرفت صنعت می‌شود که همین موضوع موجب پیشرفت اقتصاد می‌شود.
ابوجعفری تاکیدکرد: ما باید بدانیم که چه رویکردی به توسعه اقتصادی داریم و یا اینکه در تعاملات اقتصاد جهانی چه رویکردی داریم تا بتوانیم به توسعه فناوری‌های راهبردی برسیم. با این حال همه موارد بیان شده به این بستگی دارد که ما چگونه روی مساله علم و توسعه فناوری سرمایه‌گذاری کرده باشیم.
وی افزود: البته این سرمایه‌گذاری نه باید خیلی محدودکننده و سخت‌گیرانه باشد و نه خیلی بدون سیاست و برنامه‌ریزی انجام شود. در این صورت باید تعادلی بین چگونگی سرمایه‌گذاری نهاد علم صورت گیرد.
وی افزود: ما برای توسعه فناوری و توسعه اقتصادی باید در سه لایه موضوعات را مورد بررسی قرار دهیم که این سه لایه شامل تعاملات اقتصادی، سند آمایش سرزمین و سند سیاست صنعتی می‌شود. با مشخص شدن این سه لایه در نهایت مواردی همچون فناوری‌های راهبردی و مکانیزم‌های تأمین مالی نیز مشخص خواهد شد.
بر اساس اعلام روز شنبه ستاد نانو و میکرو معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، در ادامه این نشست، کارشناسان و صاحب‌نظران حاضر به بیان نقطه‌نظرات و طرح سؤالات خود پرداختند.
