به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست، نشست تخصصی و هم‌اندیشی کمیته متناظر بین‌المللی سازمان ایزو کیفیت آب (ISO/TC۱۴۷) اخیرا با هدف آشنایی با ساختار، برنامه‌ها و اهداف کمیته در محل پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی برگزار شد.
علی مهدی‌نیا معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشگاه و رئیس کمیته بین‌المللی متناظر کیفیت آب در این نشست گزارشی در مورد استانداردهای ملی و بین المللی تدوین شده در این کمیته و به‌روزرسانی استانداردهای بین المللی و ملی کیفیت آب ارائه داد و مشارکت همه متخصصان و ذینفعان در این حوزه را خواستار شد.
ندا شیجونی، دبیر کمیته نیز گزارشی از آشنایی با ساختار و گروه‌های کاری کمیته بین‌المللی ایزو را ارائه و مشارکت در تدوین ۱۲۴ استاندارد بین‌المللی و ۱۱ استاندارد ملی در حوزه کیفیت آب را از اقدامات این کمیته در سال گذشته برشمرد و انجام طرح مطالعاتی بررسی استانداردهای بین‌المللی و ملی کیفیت آب توسط اعضای کمیته را از دستاوردهای سال ۱۴۰۲ عنوان کرد.
به بهانه این نشست در یادداشت ذیل نگاهی کلی به روند تشکیل این کمیته و عضویت، حضور و نقش‌آفرینی ایران در آن و دستاوردهای کمیته متناظر بین‌المللی سازمان ایزو کیفیت آب در داریم.
کمیته‌های فنی سازمان جهانی استاندارد
اولین کنگره بین المللی برق در نمایشگاه بین المللی برق پاریس سال ۱۸۸۱ میلادی برگزار، با ایجاد نظام بین المللی برای واحدهای برق و مغناطیسی موافقت و اولین استانداردسازی بین المللی در زمینه فناوری الکترونیکی ایجاد شد. انجمن بین‌المللی استانداردسازی نیز در سال ۱۹۲۶ میلادی با فعالیت استانداردسازی در سایر زمینه‌ها شروع به کار کرد. نمایندگان ۲۵ کشور جهان در سال ۱۹۴۶ سازمان جدیدی به نام سازمان جهانی استاندارد (ISO) را با هدف همکاری‌های بین‌المللی و یکسان‌سازی استانداردهای صنعتی، تاسیس کردند.
فعالیت رسمی سازمان جهانی استاندارد در سال ۱۹۴۷ در ژنو سوئیس آغاز شد. هدف از تاسیس این سازمان، توسعه دانش فنی و ظرفیت‌های فناوری، ایجاد یک زبان واحد میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، تسهیل در تجارت و انتقال فناوری، طرح نیازهای فنی صنعت، کیفیت، ایمنی و امنیت، حمایت از مشتری و حفاظت از محیط زیست، اعلام شد. اکنون ۱۶۴ کشور در این سازمان عضو هستند و جمهوری اسلامی ایران نیز یکی از آنهاست.
کمیته‌های فنی (Technical Committees) در سازمان جهانی استاندارد، گروه‌هـای تخصصی هستند که در زمینه‌های خاص مسئولیت برنامه‌ریزی و پایش استانداردها را بر عهده دارند. کارهای فنی و استانداردسازی در سازمان جهانی استاندارد در هرم زیر انجام می‌شود؛ هر کمیته فنی تعدادی گروه‌های فنی فرعی و گروه‌های کاری دارد که هر کدام از آنها مسئول استانداردسازی در یک یا چند مورد از موضوعات مرتبط به کمیته فنی است، چند دبیرخانه جدا دارد و مسئولیت‌های آن ها به یکی از اعضای فعال در هر کمیته فنی سپرده می‌شود.
کمیته فنی متناظر کیفیت آب (TC۱۴۷) نیز از سال ۱۹۷۱ تاسیس شد و اکنون دبیرخانه آن در آلمان مستقر است. این کمیته؛ شامل ۶ زیر کمیته با موضوعات واژه‌شناسی، فراسنج های فیزیک و شیمیایی آب، زیست شناسی، میکروب شناسی، رادیواکتیویته و نمونه برداری است. ۸۲ کشور عضو این کمیته و از این تعداد ۳۷ کشور عضو فعال و ۵۴ کشور عضو ناظر هستند.
کمیته فنی متناظر کیفیت آب یک کمیته علمی‌تخصصی است که اعضای آن از بین گروه‌های صلاحیت‌دار و علاقه‌مند به مشارکت در تدوین و بازنگری استانداردهای بین‌المللی انتخاب می‌شوند. دبیرخانه کمیته مذکور از سال ۱۳۹۷ تاکنون در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی مستقر است.
فعالیت‌های کمیته در ایران
ندا شیجونی دبیر کمیته متناظر کیفیت آب، ضرورت ایجاد این کمیته را ساماندهی و مشارکت در تدوین استانداردهای بین‌المللی و ارائه نقطه نظرها و آرای طرف‌های ذینفع و نظرهای مبتنی بر منافع، مصالح و توسعه صنعتی کشور در حوزه کیفیت آب می داند؛ زیرا ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی سازمان جهانی استانداردسازی این فرصت را در اختیار دارد تا به اتکای توان علمی و فنی اندیشمندان و متخصصان خویش، با ارائه نقطه نظرهای تخصصی با رویکرد شناساندن توانمندی‌های خود به جامعه جهانی و نیز دفاع از منافع و مصالح ملی در این عرصه به طور موثری نقش آفرینی کند.
کمیته اکنون متشکل از ۱۷۹ عضو از اعضای هیات علمی و کارشناسان خبره از گروه‌های ذینفع و ذیربط در حوزه کیفیت آب است. وظیفه اصلی اعضا بررسی و اظهار نظر در مورد پیش نویس استانداردهای بین المللی در مراحل مختلف تدوین و پیشنهاد تدوین استاندارد بین المللی با توجه به منافع ملی و پتانسیل کشور تعریف شده است. ایران در حوزه کیفیت آب در قالب کمیته فنی ۱۴۷ عملکرد خوبی داشته و به رغم محدودیت‌های فراوان در خصوص تدوین و بازنگری استانداردهای بین‌المللی، توانسته در تمام زیرگروه‌های موجود به عنوان کشور فعال حضور داشته باشد.
برخی فعالیت‌ها و دستاوردهای این کمیته در سال ۱۴۰۲، بررسی ۱۲۴ پیش نویس استاندارد بین المللی و مشارکت در تدوین ۱۱ استاندارد ملی در حوزه کیفیت آب، انجام طرح مطالعاتی بررسی استانداردهای ملی و بین المللی و عضویت در ۷ گروه کاری تخصصی سازمان ایزو است. همچنین کمیته کیفیت آب توانست در سال ۱۳۹۸ به عنوان کمیته برتر استان تهران و در سال ۱۳۹۹ به عنوان کمیته برتر کشوری برگزیده شود.
علاقه مندان، صاحبنظران و فعالان در عرصه های صنعت، پژوهش و آموزش در حوزه کیفیت آب می‌توانند برای مشارکت در تدوین استانداردهای ملی و بین المللی کیفیت آب با دبیرخانه کمیته مستقر در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی به رایانامه Isiritc۱۴۷@inio.ac.ir مکاتبه کنند.
