ایران اکونومیست-چند روز قبل بود که برخی از سهامداران بورس به دلیل افت شدید شاخص بورس طی ماه های اخیر دست به تجمعی در جلوی ساختمان اصلی بورس در تهران زدند که ناشی از نگرانی آنه از سرمایه سپرده گذاری شده در بورس بود. روند نزولی بورس در حالی رخ می دهد که دولت امید اقتصاد پویا را به مردم داده بود و یکی از پارامترهای اقتصاد پویا نیز همین بورس است.
در ابتدای دولت احمدی نژاد –تقریبا اواسط سال 84- وقتی بورس دچار شوک عجیب به دلیل بیرون کشیدن سرمایه های برخی افراد(!) و همچنین تعویض مسئولین اقتصادی کشور شده و روندهای نزولی هر روز و در ماه های انتهایی سال 84 به وضوح قابل روئیت بود، برخی از عدم توانایی دولت احمدی نژاد در مهار اقتصاد کشور سخن می گفتند و نشانه های آن را نیز همین افت شدید شاخص ها و روند نزولی بورس تهران عنوان می کردند.
اما سرانجام دولت احمدی نژاد در زمینه بورس توانست با مشتق نمودن چند تالار بورس تخصصی همچون بورس انرژی و کشاورزی، کارنامه مثبتی در این زمینه از خود بر جای بگذارد.
زمانی که در نیمه مرداد ماه سال 92 شاخص بورس تهران قله 89 هزار واحدی را فتح کرد، هیچ یک از فعالان بورس کشور و همچنین سرمایه گذاران خرد و کلان بازار بورس، فکرش را نمی کردند که کمتر از شش ماه از این رکوردزنی که صدای آن حتی تا آن سوی مرزها هم رفته بود، به یک باره بورس سقوط کند و در جایگاه 70 هزار واحدی برسد و در جا بزند.
این سقوط آنی به قدری بهت آور بود که سرمایه داران کشور تصمیم به خروج از بورس و همچنین برخی دیگر نیز برای رهایی از وضعیت نابسامان آن تصمیم به نوشتن نامه ای سرگشاده به رئیس جمهور برای رسیدگی به وضعیت بورس گرفتند.
در بخشی از نامه مذکور خطاب به روحانی آمده است: "وعده‌های توخالی که چندین بار برای حمایت‌های دولت از بازار اعلام گردیده و به سرانجام نرسیده، دلیلش چیست؟ به عنوان نمونه آقای وزیر از صندوقی 5000 میلیاردی صحبت کردند که نه تنها عملیاتی نشد، بلکه باعث شد بازار وضعیتش بدتر هم بشود. عدم شفافیت بازار، بی تدبیری و بی اعتنایی مدیران به شرایط موجود و حتی برخی رفتارهای تعمدی بر عمق ریزش بازار افزوده است. در حالی که اکثر سهام بازار از ریزش‌های بالای 50 درصد را تجربه کرده‌اند، آقایان در آمارهای‌شان به شاخصی جعلی استناد می‌‌کنند که اصلا بیانگر وضعیت بورس نیست.
آقای رئیس‌جمهور؛ قانونا دولت به خاطر دخالت در روند بورس و بدتر از آن تشویق مردم به خرید سهام مقصر است. شاید هیچ گروهی به اندازه فعالان بازار سرمایه از انتخاب شما خوشحال نشدند و شاید اگر قابل سنجش باشد، شاید بالاترین آمار رای برای شما از فعالان بورسی باشد و قریب به یقین هیچ بخشی هم به اندازه ما آسیب ندیده است."
بازار بورس، رونق ندارد
شاخص بورس در هفته ای که گذشت چنان عقب گرد داشته است که وضعیت بورس کشور را به یک بورس ورشکسته در کشوری بحران زده نزدیک کرده است. نکته ای که در این بین حائز اهمیت بوده این است که دولت هیچ اقدام خاصی برای نجات بورس انجام نداده است وحتی خبرهای خوشحال کننده ای که قبلا برای آرام نمودن بازار و سرمایه دارها انجام می داد، نیز فروکش کرد تا بازار بورس تهران بدون مسئول پاسخگو همچنان شرایط سقوط را تجربه کند.
فراز و نشیب بورس
شاخص بازار سرمایه در اسفند سال گذشته توانست تا رکورد بی نظیر 90 هزار تایی برود، اما روند نزولی بعد از آن، گویا قصد ندارد متوقف شود و یا عقب گرد کند. برخی کارشناسان علت این افت شدید را خارج شدن برخی از سهامداران خرد که با پیروزی حسن روحانی و شروع مذاکرات هسته ای شرایط را برای خرید سهام و رشد آن در آینده آماده دیده بودند ولی با شرایط پیش آمده این روزها به صورت فاجعه بار اقدام به خروج سرمایه های خود از این بازار سرمایه نموده اند.
احساسی وارد شدن سرمایه های خرد مالکان کوچک، نتیجه اش خارج شدن احساسی تر آنها از بورس شد، که قله بی نظیر به دست آمده 90 هزار واحدی را در مدت کوتاهی با شاخص 69 هزار تایی جابجا کرد. اغلب تحلیل گران عدم به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای و همچنین طولانی شدن روند مذاکرات را دلیل دیگر برای افت شاخص بازار سرمایه دانسته اند.
اگر چه دولت خواست با نقدینگی 5000میلیارد تومانی و تزریق آن به صندوق مشترک توسعه بازار سرمایه، بحران در بورس را مهار کند ولی فقط 10درصد نقدینگی وارد بازار سرمایه شد و وعده کمک میلیونی دولت به بازار سرمایه نیز به بن بست خورد و این سیاست اقتصادی نیز نتوانست جلوی ریزش شاخص بورس را بگیرد.
اگر دولت نتواند در طی روزهای آینده جلوی سقوط دیوار بورس را بگیرد، قطعا سرمایه های خارج شده از این بازار سر از بازارهای دیگر کشورها در می آورد که نه تنها باعث از بین رفتن زحمات چندساله دولت قبل می‌شود، بلکه به رونق بازارهای سیاه برگه‌های فروش سهام و همچنین بازارهای موازی کمک می‌کند.
این درست است که دولت از اوان انفلاب در توسعه بخش خصوصی تلاش داشت و امکانات و وامهایی همراه با موافقت اصولی و ارز دولتی و زمین و ماشین و مشوق های صادرات به هر متقاضی واگذار کرد اما این مادام العمر و تحت هر شرایطی نبود. امید می رفت دریافت کنندگان امتیازات اکنون شرایطی قایل اتکا برای اقتصاد ایران فراهم می کردند. این نشان می دهد بسیاری لیاقت آنهمه توجه را نشان نداده و توجهات را در انحصار خود و در تحت هر شرایطی می دانند.
اینطور نیست؟