به گزارش ایران اکونومیست، پیش از برگزاری اولین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم که موضوع آن اقتصادی اعلام شده بود، محمد صالح مفتاح، دبیر ستاد انتخابات از ایجاد تغییراتی در نحوه برگزاری مناظره های انتخاباتی این دوره خبر داد، و گفت:« بخش عمده تشریفاتی که از نظر ما خیلی هم فایده نداشت کم شده و به فرصت نامزدها برای پاسخ دادن به سوالات اضافه شده است.»
برمبنای این اظهارات، تصور می شد که صدا و سیما در شیوه جدید برگزاری مناظره انتخاباتی از حداکثر پتانسیل این رسانه بهره بگیرد تا مردم با تفکرات و تمایزات کاندیداها که هدف اصلی مناظرات اینچنینی است، بیشتر آشنا شوند، اما مناظره اول به جهت نوع چینش آن و طرح سوالات به کاندیداها این فرصت را داد تا با پراکنده گویی از ارائه برنامه خود در عرصه اقتصاد طفره رفته و حتی به سوالات طرح شده در برنامه به سبک و سیاق خود پاسخ دهند و اغلب آنها را بی پاسخ بگذارند.
مقدمات پخش اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم از ساعت 18 بر روی آنتن سیما رفت و بر اساس آنچه که برگزار کنندگان این مناظره تنظیم کرده بودند، مناظره از ساعت 20 آغاز و کاندیداها از ساعت 20:30 پس از طرح اولین دور سوالات از کارشناسان اقتصادی منتخب فرصت پاسخگویی پیدا کردند تا به این سوالات که کارشناسان در نیم ساعت اول مناظره پشت سر هم و بی وقفه طرح کرده بودند، پاسخ دهند و شاید همین طرح بی وقفه سوالات طی سه دور نیم ساعته طی 4 ساعت زمان تعیین شده برای مناظره بود که مسیر مناظره را به وادی کلی حرف زدن و پراکنده گویی‌ها کشاند .
در مناظره دوشنبه شب رسانه ملی طرح رگباری سوالات و مخاطب قرار نگرفتن کاندیدایی خاص برای هر سوال، فضا به سمتی رفت که فقط سوالات از پیش ضبط شده عده‌ای کارشناس اقتصادی در سه نوبت نیم ساعته طرح شد و در سالن برگزاری مناظره با چشم اندازی از شب های پایتخت، کاندیداها توضیحاتی را ارائه می‌کردند، بدون آنکه خود را موظف به پاسخ دقیق به سوالات بدانند. کلی گویی‌ها در پاسخ به این سوالات در حدی بود که به ضرس قاطع می‌توان گفت اکثر سوالات طرح شده بی پاسخ ماند.
اگر کارکرد مناظره را برنامه‌ای در جهت کمک به شناخت هر بیشتر کاندیداها و نقاط ضعف و قدرت آنها در نظر بگیریم، مناظره دیشب به جهت شیوه و نوع برگزاری آن، همچنین زمان طولانی در نظر گرفته شده، که حتی با نوعی بهم ریختگی از این زمان 4 ساعته نیز فراتر رفت، می‌توان برنامه انتخاباتی نامید که در عمل جز خسته کردن مخاطب، دستاوردی نداشت.
بسیاری معتقدند در این انتخابات به جهت شرایط اقتصادی کشور مردم به کاندیدایی رأی می‌دهند که زندگی اقتصادی‌شان را تغییر دهد، از این جهت رای دهندگان اشتیاق دارند از برنامه اقتصادی کاندیداها بیش و پیش از هر برنامه دیگری آگاه باشند، شاید از این جهت بود که مناظره اول به اقتصاد اختصاص یافت، امری که به لحاظ انتخاب روش نادرست برگزاری فقط برای مخاطب هدر رفتن وقت بود و خستگی از مناظره‌ای که اینقدر به هم ریخته برگزار شد که حتی در زمان مقرر تمام نشد.
در این مناظره شاید تنها قدرت بیان صادقانه و سخنوری قاضی زاده بود که به دل مخاطب نشست و باعث شد خصوصا در مقاطعی که به دفاع از عملکرد دولت شهید سید ابراهیم رئیسی می‌پرداخت، بیشتر از دیگران به چشم مخاطب بیاید به نحوی که بعد از مناظره برخی تنها به دلیل همین ویژگی او را کاندیدای موفق این مناظره نامیدند.البته قاضی زاده دوره قبل انتخابات ریاست جمهوری نیز در مناظره‌ها به عنوان کاندیدا حاضر بود، اما نسبت سه سال قبل تسلط بهتری بر فضای مناظره داشت و متفاوت تر بود.
زاکانی اما آنی نبود که انتظار می رفت و نتوانست از خود صحنه‌هایی خلق کند که تا ساعت ها قابلیت دست به دست شدن در فضای مجازی را داشته باشد. شاید ناکامی زاکانی در این بخش به جهت این بود که او قصد به دامن انداخن پزشکیان را داشت غافل از این که پرهیز از مواجهه با زاکانی دستور کار اول پزشکیان در این مناظره بود، و او نیز مانند رقبا در موضوعی که برنامه خاصی برای آن نداشت، به کلی گویی متوسل شده بود.
اگرچه زاکانی دراین مناظره نتوانست مثل همیشه ظاهر شود، اما پورمحمدی به عنوان یک چهره ناشناخته با ادبیاتی شبیه زاکانی مناظره‌ها را استارت زد و برای مخاطب این توقع را ایجاد کرد این کاندیدا که مانند زاکانی از او به عنوان کاندیدای پوششی یاد می‌شود، در مراحل بعدی افعالی و ادبیاتی شبیه زاکانی را در مناظره عرضه کند.
جلیلی اما مثل تمام سال‌های ریاست جمهوری روحانی و شهید ابراهیم رئیسی آرام بود، با ادبیات توام با اطمینان خاص متاثر از فعالیت وی در دولت سایه، اما جلیلی این بار کمتر از عبارات خاص خود در مناظره بهره گرفت و طوری صحبت کرد که سخنانش علاوه بر قشر دانشگاهی برای عامه مردم هم قابل فهم باشد.
قالیباف اما در این مناظره سعی داشت وانمود کند اگرچه برنامه و حرف جدیدی برای ارائه در برنامه مناظره ندارد، اما با رقبا فرق دارد؛ چراکه به غیر از تجربه حضورش در مجلس و شهرداری تهران که شاید از این جهت با زاکانی شباهت داشته باشد، اما حداقل چند دوره بیشتر از او و دیگران کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری بوده است .
در نهایت مناظره اول در دقایق اول بامداد سه شنبه (امروز ) و در زمانی فراتر از زمان در نظر گرفته شده برای آن بالاخره پایان یافت، بدون اینکه دستاورد خاصی در حوزه آشنایی با دیدگاه‌ها و برنامه اقتصادی کاندیداها برای مخاطب داشته باشد، شاید این مناظره در تعداد آرایی که در پی برگزاری آن به سبد رای کاندیداها می‌رود، چندان موثر نباشد، اما قطعا می تواند در کنار دیگر برنامه‌های کاندیداها در رسانه ملی به تنویر افکار عمومی کمک کند .
اما در آستانه برگزاری مناظره دوم شاید بهتر باشد به لحاظ سهم مناظره‌ها در گرم کردن تنور انتخابات و آشنایی مردم با کاندیداها، دست اندرکاران این برنامه تدبیر کنند و با تغییراتی این امکان را فراهم کنند تاحداقل زمان مخاطب صرف شنیدن کلی گویی‌ها نشود برنامه در ظرف زمانی تعیین شده آغاز و پایان یابد.
