نامهنیوز با این مقدمه نوشت: «اگر بخواهند همکاران من در کابینه را به بهانههای گوناگون متهم کنند، وظیفه دارم بایستم و از همکاران خودم دفاع کنم، در واقع کابینه خط قرمزی است که اگر بخواهند به آنجا دستاندازی کنند دیگر من باید وظایف قانونی خودم را انجام دهم.» این سخنان را محمود احمدینژاد گفت، وقتی رئیسجمهور بود و برخی اعضای کابینهاش در مظان اتهاماتی بودند که نیازمند رسیدگی قضایی بود.
حالا بعد از گذشت یک سال از دولت دهم، دولتی که احمدینژاد آن را پاکترین دولت تاریخ میدانست، محمدرضا رحیمی معاون اول دولت محمود احمدینژاد با رأی شعبه 11 دیوان عالی کشور به پنج سال و 91 روز حبس و پرداخت دو میلیارد و 850 میلیون تومان رد مال و یک میلیارد تومان جزای نقدی محکوم شد.
پس از مطرح شدن نام محمدرضا رحیمی در ارتباط با پرونده اختلاس از بیمه ایران، سخنگوی قوه قضائیه در نشست خبری 12 اسفند 92 در پاسخ به سؤالی درباره صدور قرار مجرمیت یکی از مسئولان دولت سابق در پروندههای بیمه و ارز و وجود 25 یا 29 عنوان اتهامی برای او گفت که اصل موضوع صحیح است و قرار مجرمیت برای این فرد صادر شده است.
محسنی اژهای در نشست خبری دوشنبه 10 شهریور ماه 93 از صدور رأی شعبه 76 دادگاه کیفری استان تهران درباره محمدرضا رحیمی خبر داد و با تأکید بر اینکه قبل از قطعیت نمیتوان جزئیات حکم را بیان کرد، گفت که حکم صادره شامل مجازاتهای حبس و جزای نقدی است.
با این حکم یک اتفاق مهم در تاریخ ایران رقم خواهد خورد. محمدرضا رحیمی یکی از مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی است که راهی زندان میشود.
در طول تاریخ ایران اما هستند دولتمردانی که نه در قامت رئیسجمهور، بلکه در لباس وزرای دولت در دادگاه حاضر شدند و زندان را هم تجربه کردند. قبل از پیروزی انقلاب مردم ایران، بارها و بارها شاهد حضور دولتمردان در دادگاهها بودیم که میتوان از قوامالسلطنه، دکتر مصدق، دکتر فاطمی و هویدا نام برد. مصدق در ماجرای کودتای 28 مرداد، از یک نخستوزیر تبدیل به یک متهم شد و پس از برگزاری دادگاه نظامی به تبعید محکوم شد و سالهای پایانی عمر خود را در تبعید سپری کرد.
رضاخان پهلوی سردار سپه و وزیر جنگ قوامالسلطنه رئیسالوزراء سابق را متهم به طرح توطئه قتل خود کرد و بدون مراجعه به دستگاه قضایی 16 مهر ماه 1302 وی را احضار و در پادگان تهران بازداشت کرد و دو هفته در بند نگهداشت و سپس با میانجیگری احمد شاه آزاد ساخت و با این عمل همه رجال را ترسانید.
دکتر فاطمی نیز که عهدهدار وزارت خارجه دولت مصدق بود، بعد از کودتا به اعدام محکوم شد. اما ماجرای هویدا، داستان دیگری بود، وی که 13 سال نخستوزیر محمدرضا شاه و پس از آن عهدهدار وزارت دربار بود، بعد از شعلهور شدن خشم مردم، توسط محمدرضا شاه راهی دادگاه سوری و بعد از آن راهی زندان شد. زندانی شدنی که سرانجام به اعدام وی بعد از پیروزی انقلاب منجر شد.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز، بودند وزرایی که بعد از پایان دوران خدمتشان راهی زندان شدند. اعضای دولت موقت که پس از تثبیت انقلاب، از سوی امام خمینی عهدهدار اداره کشور به ریاست و نخستوزیری مهندس بازرگان شدند، از جمله اولین دولتمردانی بودند که دادگاه و زندان را تجربه کردند.
دولت موقت و دادگاه
عباس امیرانتظام، ابراهیم یزدی، صادق قطبزاده و عزتالله سحابی، از جمله این افراد بودند که به تناوب، تجربه زندان را داشتهاند که در این میان صادق قطبزاده که عهدهدار وزارت امور خارجه بود، به علت طراحی کودتای نوژه و همکاری با کودتاچیها، راهی دادگاه و پس از آن به اعدام محکوم شد و سرانجام در شهریور سال 61، اعدام شد.
اخلال در امنیت ملی کشور و مخالفت با قانون اساسی و آرمانهای انقلاب از اصلیترین اتهامهای اعضای دولت موقت و نهضت آزادی بود. ابراهیم یزدی از آخرین بازماندگان دولت موقت، بعد از انتخابات سال 88 راهی زندان شد.
آغاز دهه 70، باز هم سیاستمداران ایرانی، زندان و دادگاه را تجربه کردند که در این میان افرادی با سابقه درخشان انقلابی نیز دیده میشدند. شاخصترین آنان عبدالله نوری، وزیر کشور دولتهای هاشمی و خاتمی، نماینده مجلس شورای اسلامی و شورای شهر تهران بود.
خردادی که عبدالله نوری را راهی زندان کرد
انتشار روزنامه «خرداد» و انتقاد شدید، جناح راست و مخالفان دولت خاتمی، باعث شد که عبدالله نوری راهی دادگاه شود. وزیر کشور دولتهای هاشمی و خاتمی به علت ملبس بودن در دادگاه ویژه روحانیت محاکه شد و پس از چندین جلسه محاکمه و بنابر اتهامهایی مانند توهین به مقدسات، نشر اکاذیب، اقدام بر علیه امنیت ملی و نظایر اینها، در دادگاه ویژه روحانیت محاکمه و به پنج سال زندان محکوم شد.
سیدمحمد خاتمی در پایان دوران ریاست جمهوریاش با اعتراض به روند برخورد با دولت خود گفت: هیچیک از مدیران (دولتم) نبودند که تا دم در زندان پیش نروند و بسیاری کارهای عظیمی صورت گرفت که پروندهسازیهایی برای آن انجام شد و من هر آن انتظار داشتم که بیایند و بگویند وزیر تو احضار شده و فلان مدیر تو زندانی شده است.
استاندار سابق اصفهان در دولت هاشمی و شهردار تهران، در دو دولت سازندگی و اصلاحات، دیگر دولتمردی است که طعم زندان را چشیده است. کرباسچی که با حکم «بشارتی» وزرای کشور هاشمی و خاتمی راهی شهرداری تهران شده بود، به اتهام جرائم مالی بازداشت و راهی دادگاه شد.
کرباسچی از سوی قاضی غلامحسین محسنی اژهای (معاون اول فعلی قوه قضائیه) به اتهام جرائم مالی محاکمه و به سه سال حبس و 10 سال محرومیت از مشاغل دولتی و جزای نقدی محکوم شد. وی همچنین متهم به استفاده از امکانات شهرداری تهران در جهت حمایت از کاندیدای خاص در انتخابات هفتم ریاست جمهوری بود.
بعد از این دو عضو دولت خاتمی، دیگر کمتر سیاستمدار شناختهشدهای از ایران راهی دادگاه شد تا اینکه بعد از ماجراهای انتخابات سال 88، بسیاری از چهرههای شناخته شده دولتهای موسوی و خاتمی راهی زندان شدند. از جمله شاخصترین این افراد، بهزاد نبوی، وزیر صنایع سنگین دولت موسوی و نماینده مردم تهران در مجلس ششم، اشاره کرد. او به جرم فعالیت بر علیه نظام و اخلال در امنیت ملی به دادگاه و سپس راهی زندان شد. او مدتی است که با پایان دوران محکومیتش از زندان آزاد شده است.
به غیر از بهزاد نبوی، میشود از محسن میردامادی، سعید حجاریان، عبدالله رمضانزاده، محسن صفایی فراهانی و محمدعلی ابطحی نام برد.
دوستان زندانی احمدینژاد
در دولت احمدینژاد نیز شاهد زندانی شدن یکی از دولتمردان رئیس دولت دهم بودیم. مشاور مطبوعاتی و رسانهای رئیسجمهور و مدیرعامل خبرگزاری ایرانا یعنی علیاکبر جوانفکر، در سال 1390 به دلیل چاپ مطالب خلاف موازین اسلامی به 6 ماه و انتشار تصاویر خلاف عفت عمومی به 6 ماه دیگر و در مجموع به یک سال زندان و همچنین سه سال محرومیت از فعالیتهای مطبوعاتی محکوم شد.
از دیگر دلایل محکومیت جوانفکر مصاحبه او با روزنامه اعتماد درباره عملکرد قوه قضائیه و سخنان دادستان کل کشور و توهین به حجاب اسلامی در ویژهنامه خاتون اعلام شد و در شهریور سال 91 به علت توهین به رهبر معظم انقلاب، بازداشت شد.
محمدشریف ملکزاده، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، دیگر دولتمرد احمدینژاد بود که تجربه بازداشت و زندان را داشته است. ملکزاده به دلیل اتهامهای مالی بازداشت شد.
با توجه به حکم صادره برای معاون اول دولت احمدینژاد و دیگر دوستان او، این سوال در اذهان ایجاد میشود که آیا واقعاً دولت محمود احمدینژاد، پاکترین دولت تاریخ جمهوری اسلامی است؟