گروه جامعه ایران اکونومیست - این روزها هشدارهای رنگارنگی از سازمان هواشناسی و هلال احمر می شنویم، زرد، نارنجی و قرمز که هر کدام از این رنگ ها به ترتیب، میزان و شدت بارندگی و پدیده های جوی را نشان می دهد، اما در مجموع هدف هر سه رنگ هشدار به مردم و آگاه کردن آنها از شرایط آب و هوایی است، اینکه اگر قصد سفر یا هر کاری دارند به این رنگ ها توجه کنند تا مشکلی برایشان پیش نیاید؛ شاید این رنگ ها تا مثلا یک دهه یا ۲ دهه گذشته تا این اندازه به گوشمان نمی رسید اما این روزها به طور متوسط شاید روزانه خبری از این هشدارها را می شنویم، این نتیجه تغییر اقلیم است، قطعا این هم کار دست بشر است به عبارتی اینجا هم پای انسان در میان است.
این روزها تغییر اقلیم زیاد به کار برده می شود، این کلمه از کجا آمد؟ واژه تغییر اقلیم پیش از دهه ۱۹۸۰ تا حدودی میان دانشمندان به کار برده می شد اما بعد از آن این اصطلاح رایج تر شد و به مرور که تاثیر سوء عملکرد انسان بر طبیعت بیشتر و بیشتر شد استفاده از واژه تغییر اقلیم هم گسترش یافت به طوری که امروزه تقریبا هر روز این واژه به گوشمان می رسد، در واقع انسان با زیاده خواهی خود محیط زیست را تخریب کرده و تمام مولفه های زیستی را به حد آستانه ها رسانده است، انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای موجب شده که زمین از حد معمول گرمتر شود و این روند گرمایش، تغییر فصل ها، بروز خشکسالی ها و وقوع سیلاب ها را به همراه داشته است.
در یک دهه اخیر بارها شاهد بارش برف در نقاطی از کره زمین بودیم که اهالی آن تا پیش از این هیچ وقت برف ندیده بودند، یا در نقاطی سیل جاری می شود که سابقه نداشته، وقوع باران های سیل آسا و رگباری به طوری که در کوتاه ترین زمان ممکن به سیل تبدیل می شوند و خسارات هنگفت و گاها جبران ناپذیری را به همراه دارند، به اعتقاد دانشمندان اینها به علت تغییر اقلیم است که می توان آنرا نتیجه عملکرد نادرست انسان نسبت به محیط زیست برشمرد.
حال در این میان برخی کشورها خود را برای مقابله و رویارویی با نتایج تغییر اقلیم آماده کرده اند اما برخی کشورها قدمی در این راه برنداشته اند که نتیجه آن تخریب بیشتر و خسارات هنگفت خواهد بود، در این میان ایران نیز از گزند تغییر اقلیم در امان نمانده است حتی دانشمندان معتقدند که تاثیر تغییر اقلیم در خاورمیانه بسیار بیشتر از سایر نقاط است از این رو کشور ما هم در مسیر روند تغییر اقلیم قرار گرفته است و در این سال ها هم به خوبی عوارض آنرا درک کرده ایم، زمستان های کم بارش و گرمتر از حد معمول، کاهش بارندگی، خشک شدن تالاب ها و رودخانه ها همه بخشی از تاثیرات این پدیده است.
مرداد ماه ۱۴۰۰ بود که تعدادی از دانشمندان جهان اعلام کردند تغییرات اقلیم در حال سرعت گرفتن است و اگر فکری برای این روند نشود مشکلات زیادی دامنگیر دنیا خواهد شد، یکی از آنها افزایش دما از ۱.۲ درجه به ۱.۵ تا ۲ درجه سانتیگراد در دهه پیش رو خواهد بود که اگر این اتفاق بیفتد روال زندگی کنونی در دنیا دستخوش تغییرات زیادی می شود، در این شرایط قحطی، بروز سیلاب ها و آتش سوزی های ویرانگر دور از انتظار نخواهد بود.
چندی پیش نیز سازمان جهانی هواشناسی در گزارشی به برخی مخاطرات جوی و رویدادهای شدید آب و هوایی ایران در سال گذشته پرداخت و نسبت به چالش های اقلیمی ایران به ویژه سیل و خشکسالی ابراز نگرانی کرد، در این گزارش آمده که باد لوار یا همان آتش باد و گرد و خاک ناشی از خشک شدن تالاب هامون، منطقه را تحت تاثیر قرار داده و اثرات نامطلوبی بر سلامتی، تعطیلی مدارس، خطرات حمل و نقل و خسارت به محصولات وارد کرده است.
قطعا باید این هشدار را جدی بگیریم، کارشناسان معتقدند که در گام اول باید برای مقابله با این پدیده برنامه داشته باشیم اما پیش از آن آگاهی مسوولان از تاثیرات تغییر اقلیم حایز اهمیت است چون گویا هنوز برخی از مسوولان این پدیده و اثرات آنرا در کشور باور ندارند، اما از آنجا که حجت السلام والمسلمین رئیسی رئیس جمهورِ شهید همواره به فکر مردم و آبادانی کشور بود؛ اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده که تدوین برنامه مدیریت تغییر اقلیمی کشور برای اولین بار یکی از مهمترین گام ها برای کاهش اثرات تغییر اقلیم است.
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایران اکونومیست گفت: جزو کشورهایی هستیم که بسیار زیاد تحت تاثیر تغییر اقلیم قرار داریم. بروز سیل، خشکسالی، آتش سوزی در جنگل ها و مراتع همه به نوعی اثرات تغییر اقلیم است.
داریوش گل علیزاده افزود: بر این اساس تهیه و تدوین برنامه مدیریت تغییر اقلیمی کشور تهیه و به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، موضوع مهمی است که برای اولین بار در کشور اتفاق افتاد، در واقع بر اساس قانون برنامه هفتم درج ماده الحاقی تبصره ۱ ماده ۲۱ قانون برنامه مدیریت تغییر اقلیمی کشور تدوین شد، این مساله قطعا از آلودگی هوا بسیار مهمتر است چون تمام زیرساخت ها و فعالیت های کشور را ، پیامدهای تغییر اقلیم تحت تاثیر قرار داده و می دهد بنابراین اگر کشور را برای کاهش آسیب پذیری، رفتن به سمت اقتصاد سبز و کم کربن سازگار نکنیم خسارات جبران ناپذیری را شاهد خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه مجلس شورای اسلامی برنامه مدیریت تغییر اقلیمی کشور را تصویب کرد تا بتوانیم کشور را با پیامدهای تغییر اقلیم سازگار کنیم گفت: بر اساس این قانون چهار هدف تقویت سازگاری، کاهش آسیبب پذیری، گسترش اقتصاد سبز و صنعت کم کربن مد نظر است، البته اقتصاد سبز و صنعت کم کربن دقیقا بند ۷ سیاست های ابلاغی رهبری در حوزه محیط زیست است که سال ۹۴ ابلاغ شده بود این موضوع خیلی مهم است، سیلاب هایی که امروزه اتفاق می افتد ناشی از تغییر اقلیم است که باید برای آن برنامه داشته باشیم تا خاک آن مناطق دچار فرسایش نشود و این همه خسارت های جانی و مالی وارد نشود.
وی تاکید کرد: یکی از پیامدهای تغییر اقلیم؛ تغییر در شدت، زمان و مکان بارش ها است که برای آن برنامه ریزی نداریم و همیشه غافلگیر می شویم، ۹۴ درصد تولید غذا در دنیا وابسته به خاک است اما بر اثر سیلاب خاک مرغوب را از دست می دهیم، خاک های کشاورزی فقیر و در تولید غذا مشکل ایجاد می شود، همچنین افزایش سطح بیابان ها اتفاق می افتد، اکنون طرح مقابله با بیابان زایی داریم ستاد مقابله با گرد و غبار در سازمان در این زمینه فعال است و مساله را برای دستگاه های ذیربط توجیه می کند، سطح اراضی تخریب شده خیلی زیاد است و نیاز به کار مستمر و جمعی دارد، بنابراین داشتن برنامه برای کاهش اثرات تغییر اقلیم الزامی است.
9014
