به گزارش ایران اکونومیست، روند اجتماعی شدن از راه مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی و علمی و حضور در جامعه‌ای فرهیخته و نخبه از جمله اهداف علم‌آموزی است که خانواده‌ها معمولا با آن هدف فرزندان خود را به تحصیل در دانشگاه ترغیب می‌کنند.
این فعالیت‌ها و امور تشکل‌های دانشجویی، کانون‌های فرهنگی و هنری، انجمن‌های علمی و هیئات مذهبی همچنین نشریات دانشجویی در معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت علوم سامان می‌پذیرد و یکی از اولویت‌های وزارت علوم افزایش بودجه معاونت فرهنگی و اجتماعی و توجه بیشتر به موضوع فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها بوده است.
بر همین اساس وزیر علوم، تحقیقات و فناوری فروردین ۱۴۰۱ در ابلاغیه‌ای بر تخصیص سه درصد از بودجه تفصیلی دانشگاه‌ها طی ردیف جداگانه و مشخص به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی تاکید کرد. این مبلغ افزایش یافت و وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۱۴۰۲ گفته بود که بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه، معادل ۱۵ درصد از اعتبار کل دانشگاه‌ها برای امور پژوهشی و پنج درصد هم به فعالیت های فرهنگی تخصیص یابد و با این قانون خوشبین هستیم که دانشگاه‌ها در فعالیت های فرهنگی با مسائل مادی روبرو نخواهند شد.
به گفته معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم دلیل این امر نبود بودجه کافی برای انجام برنامه های مختلف توسط این تشکل‌ها در دانشگاه‌ها بوده است. عبدالحسین کلانتری در گفت‌وگویی با خبرنگار ایران اکونومیست گفته بود: در حال حاضر ۲۰ هزار مجموعه دانشجویی شامل تشکل دانشجویی، انجمن علمی، کانون فرهنگی‌اجتماعی، انجمن‌های اجتماعی، خیریه‌های اجتماعی، هیئات‌های دانشجویی در دانشگاه‌های سراسر کشور وجود دارند که ظرفیت خوبی برای فعالیت‌های فرهنگی هستند. آنها برنامه‌هایی دارند و گاهی حتی به ۲ میلیون تومان پول برای اجرای برنامه نیاز دارند اما دانشگاه نمی‌تواند به آنها کمک کند.
دانشگاه تهران نیز به عنوان یک دانشگاه جامع سطح یک در کشور که به گفته رییس این دانشگاه در حال حاضر بیش از ۲ هزار و ۱۰۰ عضو هیات علمی و بیش از ۳۳ هزار دانشجو در مقاطع مختلف شامل بیش از ۱۰ هزار دانشجوی دکتری، بیش از ۱۸ هزار دانشجوی کارشناسی ارشد و نزدیک به ۱۵ هزار دانشجوی کارشناسی دارد، در سال ۱۴۰۱ بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان، در سال ۱۴۰۲ سه هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۳ بیش از ۴ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان (همت) بودجه دارد و در فهرست میزان بودجه‌های دانشگاهی رتبه اول را داراست. اگر ۵ درصد از این بودجه بیش از ۴ هزار میلیارد تومانی را در نظر بگیریم، یعنی ۲۰۰ میلیارد تومان سهم معاونت فرهنگی برای کل سال ۱۴۰۳ خواهد بود.
معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه تهران در پاسخ به ایران اکونومیست تاکید کرد که مشکلی برای تامین بودجه اقدامات فرهنگی این دانشگاه وجود ندارد، ولی در مورد میزان دقیق تخصیص بودجه به معاونت فرهنگی از کل بودجه دانشگاه توضیح نداد. وی به عنوان خبری خوش از اعطای ۵ میلیارد تومان گرنت یا پژوهانه فرهنگی به بیش از ۳۰۰ انجمن علمی، کانون فرهنگی‌هنری، نشریات دانشجویی و تشکل‌های سیاسی این دانشگاه خبر داد که پیش از این خبر تصویب این گرنت در رسانه‌ها آمده بود.
برای تامین بودجه فرهنگی مشکل نداریم
مهدی شهبازی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست در مورد فعالیت‌های فرهنگی و بودجه تخصیص داده‌شده به این فعالیت‌ها اظهار داشت: دانشگاه تهران در سال جاری گرنت (پژوهانه) فرهنگی برای دانشجویان این دانشگاه مصوب کرده است و به انجمن‌های علمی، تشکل‌های سیاسی، کانون‌های فرهنگی، هنری و یک اعتبار پایه اولیه برای فعالیت این انجمن‌ها اختصاص داده‌ایم، در دانشگاه تهران بیش از ۳۰۰ انجمن علمی داریم. مبلغی را برای فعالیت‌های اولیه این گروه‌ها اختصاص دادیم و به ازای هر فعالیت بیشتری که انجام شود، مبالغ بیشتری برای این گروه‌ها باز هم اختصاص می‌یابد.
وی گفت: ۵ میلیارد تومان در ابتدا به این ۳۰۰ انجمن و تشکل و کانون در قالب کارت مالی اعتباری تعلق گرفت که خود این انجمن‌ها می‌توانند در مورد هزینه‌کرد آن تصمیم بگیرند و معاونت فرهنگی فقط بر روند هزینه‌ها نظارت دارد.
شهبازی در مورد اینکه هر انجمن چه میزان بودجه داشته است، توضیح داد: مبلغ پایه متفاوت و بسته به نوع انجمن و فعالیت‌های انجمن فرق می‌کند ولی از ۳۰ میلیون تومان به بالا خواهد بود.
عمده اعتبارات دانشگاه به حقوق اختصاص می‌یابد
عضو هیأت‌رئیسه دانشگاه تهران، در مورد میزان بودجه فرهنگی دانشگاه تهران در سال گذشته و اینکه مبلغ ۵ درصد از بودجه کل به این فعالیت‌ها اختصاص داده شده یا خیر نیز اظهار داشت: اگر بودجه کل دانشگاه را حساب کنیم، مشروط بر اینکه حقوق کارکنان از محل اعتبارات دانشگاه نباشد، می توان این بودجه (۵ درصد از کل بودجه دانشگاه) را (در فعالیت‌های فرهنگی) هزینه کرد؛ ولی اکنون عمده اعتباراتی که به دانشگاه تخصیص داده می‌شود صرف حقوق کارکنان و اعضای هیات‌علمی می‌شود.
وی افزود: دانشگاه به فعالیت‌های فرهنگی کمک زیادی می‌کند ولی ۵ درصد از کل بودجه دانشگاه نبوده است، عدد و رقمی که می‌دانم، دقیق نیست بهتر است بیان نکنم. به طور کلی عدد خوبی بود و به لحاظ بودجه‌ای مشکلی برای انجام فعالیت‌های فرهنگی نداشتیم.
شهبازی ادامه داد: همچنین از جهت مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی مد نظر وزارت علوم؛ مانند جشنواره انجمن‌های علمی دانشجویی (حرکت) و جشنواره نشریات دانشجویی (تیتر) و جشنواره رویش (کانون‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی و قرآنی) حضور خوبی داشتیم و رتبه‌های برتر را کسب کردیم. رییس دانشگاه و مسئولان دانشگاه هم مشکلی برای تامین مالی فعالیت‌های فرهنگی ندارند و مشکل مالی نداشتیم.
وی در مورد برنامه‌های جشن ۹۰ سالگی دانشگاه تهران و برنامه ۱۷۵۷ ساله سنت آموزش عالی در ایران هم گفت که این برنامه‌ها در کل دانشگاه و بخش عمده‌ای از برنامه‌ها ذیل معاونت فرهنگی دانشگاه سامان می‌یابد.
روند ثبت همه برنامه‌ها در فرنما، وقت‌گیر و فرسایشی است
استاد دانشگاه تهران در مورد سامانه فرنما که معاونت فرهنگی‌اجتماعی وزارت علوم راه‌اندازی برای ثبت همه فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها راه‌اندازی کرده نیز توضیح داد: اعطای کارنامه فرهنگی به دانشجویان اجباری نیست؛ ولی اگر دانشجویی درخواست کند می‌توانیم بدهیم.
وی ادامه داد: دانشگاه تهران قبل از این سامانه نگارستان را برای فعالیت‌های فرهنگی داشت و سامانه فرنما به تاسی از نگارستان راه‌اندازی شده است. سامانه فرنما برای اطلاعات آمار و ثبت فعالیت‌های فرهنگی و نظرسنجی خوب است ولی انعطاف‌پذیری لازم و شرایط ثبت را ندارد. دسترسی برای ثبت فعالیت‌ها در اختیار معاونت فرهنگی و واحدها و کارشناس معاونت است و دانشجویان دسترسی ندارند و ما باید فعالیت‌ها را ثبت کنیم.
شهبازی افزود: ولی ثبت همه برنامه‌های فرهنگی برای ما در دانشگاه تهران دشوار و فرسایشی است؛ زیرا هر روز تعداد زیادی فعالیت داریم اینکه هر روز یک نیروی معاونت فرهنگی بخواهد همه این فعالیت‌ها را ثبت کند، کار دشوار و وقت‌گیری است. البته به طور کلی سامانه فرنما نشان دهنده وضعیت فعالیت های فرهنگی است و ترغیب یا انگیزه ای ایجاد نمی‌کند.
وی تاکید کرد: البته ما اطلاعات خوبی در سامانه نگارستان داریم که به دقت می‌دانیم وضعیت نشریات، کانون‌های فرهنگی، کانون‌های فرهنگی و هنری و انجمن‌های علمی چطور است.
