دنیای ارزهای دیجیتال در سالهای اخیر توانسته محبوبیت زیادی را در میان سرمایهگذاران کسب کند. بسیاری از علاقهمندان این حوزه در حال ترید و خرید ارز دیجیتال هستند. در این میان چالشهایی را برای دولتها و مقامهای کشورهای مختلف ایجاد کرده است. آنها درباره جایگاه و اهمیت این بازار نوپا نگرانیهایی دارند و از نتایج استفاده از ارزهای دیجیتال و با سیل تحریمها اصلا راضی نیستند. این مسئله در زمان کمکرسانی از طریق رمزارزها در زمان جنگ میان روسیه و اوکراین اهمیت بسیاری پیدا کرد و درعینحال نگرانی بسیاری از دولتمردان را برانگیخت.
کارشناسان «مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی» آمریکا (CSIS) معتقدند ارزهای دیجیتال به ۲ دلیل اصلی ابزاری قدرتمند برای فرار از تحریمها هستند. اول اینکه تراکنشها و معاملهها در دنیای دیجیتال از سوی بانکها پردازش نمیشود و دوم اینکه در برابر حملههای سایبری آسیبپذیرند.
یکی از مهمترین موضوعهایی که موجب نگرانی آمریکا در این اکوسیستم مالی جدید شده است، این است که کشورهایی مثل ایران بهراحتی میتوانند از ارزهای دیجیتال برای دورزدن تحریمها استفاده کنند. در تراکنشها رمزنگاری، حساب کاربری افراد و کیف پول آنها از طریق کدها رمزگذاری میشود و بهجای واسطههای مالی توسط یک شبکه غیرمتمرکز از کاربران مورد اعتبارسنجی قرار میگیرند. بنابراین، به دلیل قابلیت غیرمتمرکزی که دارند یک ابزار مفید برای دورزدن تحریمها محسوب میشوند.
ویژگیهای ارزهای دیجیتال که موجب دورزدن تحریمها میشوند عبارتاند از:
بانکها در اصل کلید اجرای تحریمها هستند؛ زیرا آنها منبع پول را ردیابی و بررسی میکنند. در مقابل ارزهای دیجیتال از طریق نقلوانتقالات رمزنگاری شده بین کیف پولهای دیجیتالی منتقل میشوند. مالکیت این کیف پولها توسط کاربران و بهواسطه کلیدهای عمومی و خصوصی تعیین میشود. این کیف پولها قابلکنترل نیستند و با استفاده از آنها بهراحتی میتوان تحریمها را دور زد.
آسیبپذیری بلاکچین و صرافیهای ارز دیجیتال در برابر حملات سایبری، انتقال غیرقانونی پول را تسهیل میکند. بلاکچینها به دلیل برخی از آسیبهای ثانویه در برابر حمله هکرها آسیبپذیر هستند. چنانچه هکرها بتوانند کنترل ۵۱ درصدی از قدرت محاسباتی بلاکچین را در دست بگیرند، میتوانند جزئیات تراکنشهایی را که هنوز تایید نشدهاند را تغییر دهند.
مقامات میتوانند پرداختکنندگان را از طریق جزئیات ذخیره شده در بلاکچین با اتصال تراکنشها و از طریق آدرس IP شناسایی کنند. بااینوجود هکرها میتوانند از طریق حملات سایبری با پنهانکردن یا تغییر آن اطلاعات در بلاکچین، قبل از تایید اعتبار امکان انتقال غیرقانونی پول را بدون خطر شناسایی فراهم کنند.
رمزارزها به ایران فرصت دورزدن تحریمها، افزایش ذخایر و تقویت تجارت بهویژه با کشورهای تحریم شده را میدهند. در حال حاضر، دولت ایران سیاست خود را در مواجه با سرکوب استخراجکنندگان ارز دیجیتال تغییر داده و به حمایت از این صنعت روبهرشد میپردازد.
تحریمها ابزارهایی هستند که برخی از کشورها از آن استفاده میکنند تا فشاری بر روی دولتها یا شخص خاصی بیندازند. اما ارزهای دیجیتال فرصتی برای دورزدن تحریمها را به افراد میدهند.