«منوچهر محمدی» عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و صاحب‌نظر در حوزه سیاست خارجی در گفت‌وگو با پژوهش ایران اکونومیست از ویژگی‌های شهید«سیدابراهیم رئیسی» در قامت رئیس جمهوری اسلامی ایران و رهاوردهای دولت سیزدهم سخن گفته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانیم؛
شهید رئیسی ویژگی‌هایی برجسته داشتند که نخستین آن مردمی بودن ایشان بود؛ حضور آقای رئیسی در میان مردم بدون هیچ گونه مانع و محذوریتی صورت می‌گرفت
شاخص‌ترین ویژگی‌های شهید رئیسی به عنوان یک دولتمرد و سیاستمدار چه بود؟
سیدابراهیم رئیسی سه ویژگی برجسته داشتند؛ نکته نخست مردمی بودن ایشان بود؛ حضور آقای رئیسی در میان مردم بدون هیچ گونه مانع و محذوریتی صورت می‌گرفت. این امر موجب افزایش محبوبیت ایشان در میان مردم، موجب دقت و پیگیری پروژه‌ها و طرح‌های عمرانی در استان‌ها و موجب شناخت دقیق‌تر مسائل، موانع و راهکارهای حل مشکلات مردم بود.
این ویژگی مثبت آقای رئیسی در حالی بود که برخی از روسای جمهور قبلی بر این باور بودند که با پشت میز نشستن مشکلات کشور حل خواهد شد اما ایشان با سفرهای استانی و با حضور در میان مردم در واقع مردمی بودن خودش را اثبات کرد و از این جهت می‌توان وی را با شهید محمدعلی رجایی مقایسه کرد.
نکته دوم تبعیت ایشان از ولایت فقیه بود. رییس جمهور که شخصیت دوم نظام در کشور به حساب می‌آید اگر به دنبال تحقق سیاست‌های کلان نظام نباشد و هدایت‌های مقام معظم رهبری را در حرکت اجرایی خود مورد عمل قرار ندهد، تنفیذ و مشروعیت وی که از قِبَل ولایت فقیه برای انجام وظیفه بدست می‌آورد زیر سوال می‌رود. شهید ابراهیم رئیسی با تبعیت از رهبری و ولایت نه تنها مشروع بودن مسئولیت خود را در نظام جمهوری اسلامی توانست اثبات کند بلکه با تحقق و اجرای آن سیاست‌ها در مسیر حل مشکلات کشور توانست گام‌های موثری بردارد و در جهت رفع مشکلات مردم توفیق‌های بسیار زیادی داشت و این هماهنگی و همگرایی، ایشان را به یک بازوی اجرایی قوی برای رهبری نظام مقدس جمهوری اسلامی تبدیل کرد به طوری که توانست نظام را در عرصه داخلی و بین‌المللی به سمت قوی شدن و ارتقای جایگاه بین‌المللی سوق دهد.
صادق‌الوعد بودن از دیگر ویژگی‌های شهید رئیسی است. ایشان وعده‌هایی به مردم داد و تلاش کرد این وعده‌ها را چه در سفرهای استانی و چه در انتخابات عملی کند. با وجود مشکلات فراوانی که برای وی به وجود آوردند، ایشان در جهت برطرف کردن موانع عملی شدن آن وعده‌ها گام‌های موثری برداشت و البته در تحقق این وعده‌ها هم موفقیت چشمگیری داشت، به همین دلیل بسیاری وی را صادق‌الوعد می‌خوانند.
رییسی توانسته بود نقش محوری را در تحقق اهداف مقام معظم رهبری برای تغییر نظم کنونی جهان به خوبی ایفا کند
پس از انتشار اخبار سانحه هوایی برای رئیس‌جمهوری و پس از آن مشخص شدن فرجام این حادثه، سقوط بالگرد «سیدابراهیم رئیسی» صدر اخبار جهان قرار گرفت و سران کشورها واکنشی گسترده به این رخداد داشتند؛ همچنان که بسیاری از آنان پیام تسلیت فرستادند یا برای عرض تسلیت به ایران آمدند. چه دیدگاهی در تشریح و تحلیل این وضعیت دارید؟
شهید رییسی ظرف مدت سه سال در میان سران کشورهای دنیا درخشش ویژه‌ای پیدا کردند. حضورشان در مجامع مختلف بین‌المللی و خصوصا در شانگهای و در سازمان‌های منطقه‌ای و حضورشان در معادلات و مناسبات بین‌المللی به گونه‌ای بود که اولاً روابط میان ایران با سایر همسایگان را تقویت و زنده کردند، بسیاری از تنش‌های بین ایران و بسیاری از کشورهای جهان را حل کردند، از ایران با هدایت عالی رهبری یک قدرت قوی و مهمی ساختند که مرهون هم‌افزایی قوای سه‌گانه و ادغام شدن دیپلماسی و میدان بود و این شرایطی بود که از رئیسی یک چهره بین‌المللی ساخت که توجه تمام سران جهان را به طرف خود جلب کرد. افرادی که در مراسم تحلیف ایشان شرکت کردند جمعیت قابل ملاحظه‌ای بود و این نشان می‌داد دنیا روی وجود ایشان به عنوان یک رییس جمهور روحانی و مورد حمایت و پشتیبانی رهبری حساب ویژه‌ای باز کردند.
این حادثه اهمیت بسیار زیادی برای اکثر کشورهای دنیا پیدا کرد چرا که شهید رئیسی یکی از ارکان نظم نوین جهانی در بخش اجرا به حساب می‌آمد و روابط وی با قدرت‌های بزرگ منطقه که در جهت تغییر نظم جهانی موجود تلاش می‌کردند، قابل توجه بود. این حجم از خبر و توجه افکار عمومی جهان به این حادثه نشان‌دهنده این است که رییسی توانسته بود نقش محوری را در تحقق اهداف مقام معظم رهبری برای تغییر نظم کنونی جهان به خوبی ایفا کند.
تصویری از دیدار هیات اندیشه‌ورز وزارت امور خارجه به ریاست منوچهر محمدی با شهید امیرعبداللهیان در بیستم شهریورماه ۱۴۰۳مهم‌ترین رهاورد دولت سیزدهم و میراث شهید رئیسی را برای کشور چه می‌دانید؟
در دولت‌های گذشته فاصله دولت با ملت بسیار زیاد شده و این فاصله، کاهش سرمایه اجتماعی نظام را به دنبال آورده بود اما شهید رئیسی هم با تلاشش و هم با شهادتی که نصیبش شد این فاصله را به حداقل رساند
دستاورد مهم دولت رییسی در درجه نخست برگرداندن حرکت دولت به ریل اصلی خود بود. به نظر می‌رسید. دولت‌ها در گذشته نه به سیاست‌های کلان نظام که توسط رهبری ابلاغ می‌شد و نه در جهت استقلال و اقتدار ایران درست عمل می‌کردند و با آن چیزی که رهبری معظم اسلامی از دستگاه اجرایی انتظار داشت، فاصله داشتند، بنابراین مهم‌ترین دستاورد دولت برگرداندن حرکت دولت به ریل اصلی خود یعنی تبعیت از سیاست‌های کلان و حرکت در مسیر تمدن نوین اسلامی بود.
نکته دوم، مهم‌ترین دستاوردها طی این سه سال برقراری زیر ساخت‌هایی بود که ایجاد آن از وظایف معطل مانده در کشور بود و متاسفانه بر اثر ترک فعل دولت‌های گذشته این زیر ساخت‌ها ایجاد نشده بود و لازم بود این زیرساخت‌ها برای یک حرکت مستمر و پایدار در کشور ایجاد شود.
نکته سوم افزایش سرمایه اجتماعی نظام بود. در دولت‌های گذشته فاصله دولت با ملت بسیار زیاد شده بود و این فاصله موجب کاهش سرمایه اجتماعی نظام شده بود اما شهید رئیسی هم با تلاشش و هم با شهادتی که نصیبش شد این فاصله را به حداقل رسانده است و سرمایه اجتماعی نظام افزایش پیدا خواهد کرد و آن فاصله رفع خواهد شد.
پس از شهادت رئیس‌جمهوری انتظار می‌رود چه تحولاتی در عرصه‌های داخلی پدید آید؟
همانطور که در بیانیه مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است مردم ما باید ظرف ۵۰ روز آینده شخصیت دیگری را برای جایگزینی ایشان برای ریاست جمهوری انتخاب کنند، بی‌شک در این مدت تحول مهمی در کشور رخ خواهد داد.
ظرف این مدت دستاوردها و عملکردهای شهید رئیسی بیشتر برای مردم روشن و شفاف خواهد شد. در بررسی ارزیابی عملکردها این حقیقت برای مردم ما با یک نگاه دیگری روشن خواهد شد که چه زحماتی ایشان برای حل مشکلات کشور کشیده و چه دستاوردهای عظیمی داشته است که تحت تاثیر برخی خبر زردی‌ها اینها نادیده گرفته شده بود. مردم در واقع مسئولیت سنگینی خواهند داشت که مسیر ایشان را که مسیر مردمی و مسیر تحقق سیاست‌های کلان نظام و حل مشکلات کشور است با انتخابی درست و صحیح تداوم بدهند و کشور به سمت حل مشکلات خودش و در مسیر همان ایران قدرتمتد حرکت کند.
دستاوردها و عملکردهای شهید رئیسی بعد از این بیشتر برای مردم روشن و شفاف خواهد شد
سیاست خارجی ایران، تحولات منطقه و بین‌الملل چه تاثیری از این رخداد خواهد پذیرفت؟
چون تدوین کننده و جهت دادن سیاست خارجی کشور در قانون اساسی مقام معظم رهبری هستند این روند که نسبت به گذشته موفق‌تر بوده است، ادامه خواهد یافت.
تجربه برجای مانده از دولت شهید رئیسی برای ملت ایران بسیار ارزشمند خواهد بود چرا که نشان داد نباید همه مسائل کشور را بی‌جهت به مذاکرات گره زد. باید با اقتدار در عرصه بین‌المللی حضور پیدا کرد و یک سیاست خارجی فعال و پرتحرک داشت، این مسیر باید ادامه پیدا کند و یقیناً همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند این مسیر مسیری است که نقاط مثبت خود را در سیاست خارجی نشان داده و باید همچنان تداوم پیدا کند.
