به گزارش ایران اکونومیست، ۲۹ خردادماه سال ۱۴۰۰ بود که آیت الله سید ابراهیم رئیسی با ۱۷ میلیون و ۹۲۶ هزار و ۳۴۵ رای مردمی در سیزدهمین دوره انتخابات به عنوان رییس جمهور انتخاب شد؛ شخصیتی مردمی که از ابتدای به جریان افتادن فعالیت دولت خود، دغدغه حل فاصله طبقاتی و بیعدالتی با تغییر سیاستهای نادرست اقتصادی، متناسبسازی حقوق مردم با تورم و حمایت از خانوادهها و اقشار محروم را داشت؛ حتی یکی از شعارهای پیش و پس از انتخابات وی نیز «مقابله با فقر» در کشور بود.
مرور کوتاهی بر کارنامه عملکرد این مقام در حوزه رفاه برای رفع فقر گواه از دغدغه ایشان برای حمایت از محرومان دارد؛ شخصیتی که در نهایت هم در راه خدمت به مردم به شهادت رسید.
او در اولین جلسه شورای عالی رفاه و تامین اجتماعی در دولت سیزدهم که اسفندماه سال ۱۴۰۰ برگزار شده بود، با بیان اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران پرچمدار برقراری عدالت اجتماعی است و لذا وجود فقر در جامعه اسلامی به هیچ وجه زیبنده این نظام نیست، گفته بود: جامعه اسلامی باید مبتنی بر عدالت اجتماعی اداره شود.
رئیسجمهور با بیان اینکه "اگرچه اقدامات و اصلاحات ساختاری و بلندمدت برای رفع فقر و بیعدالتی نسبت به رسیدگی به فقرا تقدم رتبی دارد، اما نباید باعث غفلت از سرعت رسیدگی به نیازمندان شود"، خطاب به مسئولان گفته بود: جلسات و برنامهریزیهای خود را بر این محور تنظیم کنید که در کوتاهمدت و حتی برای همین شب عید بتوانید با اقدامات جهادی، دستگیر فقرا و نیازمندان جامعه باشید.
او همچنین دوم تیرماه سال ۱۴۰۱، بر لزوم ریشه کنی فقر، فساد و تبعیض در جامعه تاکید کرده و افزوده بود: بنای شهری سالم که اساس آن بر عقلانیت و مذهب استوار است و توحید و عدالت در آن شکل میگیرد را باید ایجاد کرد. اساس زندگی بر مبنای ولایت و ارتباط با خداوند و با محور عدالت شکل میگیرد، بنابراین رابطه با مردم باید بر اساس برقراری عدالت شکل گیرد. همه ما شاخصی برای عدالت تعریف کردهایم که بر این مبنا در جامعه فقر و فساد و تبعیض نباشد و این شرایط زیبنده نظام اسلامی نیست و وضع موجود ما با وضع مطلوب متفاوت است و باید وضع موجود را کم کنیم و لازمه آن ریشهکن کردن فقر و فساد است.
علاوه بر این ایشان بارها و بارها در سخنرانی خود با رویکرد دولت مردمی بر رفع فقر تاکید کرده بود و شاید به جرات بتوان گفت که رفع فقر یکی از کلیدواژههای اصلی سخنان ایشان بوده است.
هرچند که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت سیزدهم، طی سه سال اخیر به دلیل تغییر دو وزیر و اداره توسط یک سرپرست با چالشهایی روبرو شد، اما مردمیسازی و توزیع عادلانه یارانهها، اجرای کالابرگ الکترونیک به منظور تأمین سبد غذایی خانوارهای کمدرآمد و کمک به مهار تورم، حمایت از مادران باردار در دهکهای کم درآمد و همچنین حمایت از کودکان دچار سوءتغذیه به طور خاص از جمله مهمترین طرحهای اصلی و شاخص وزارتخانه رفاه در دولت رئیسی بوده است که بررسی اجرای تنها کالابرگ الکترونیک طی سه ماه نشان از توزیع بیش از ۱۳۹ میلیون بسته غذایی به ارزش ۱۰۹.۳ همت پول میان مردم را میدهد.
به گزارش ایران اکونومیست، طرح «مردمیسازی و توزیع عادلانه یارانهها» در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ در حالی برای افزایش رفاه و آسایش مردم در دستور کار دولت قرار گرفت تا از این طریق یارانه و پولی که متعلق به تک تک آحاد جامعه است به خودشان پرداخت شود که به موجب اجرای آن قرار شد خانوارهای مشمول سه دهک اول مبلغ ۴۰۰ هزار تومان و دهکهای چهارم تا نهم مبلغ ۳۰۰ هزار تومان یارانه دریافت کنند. یک سال پس از اجرای این طرح، یعنی از خردادماه سال ۱۴۰۲ طرح «کالابرگ الکترونیک» با اتصال ۲۲۰ هزار فروشگاه بزرگ و خرد در سطح شهر و روستا به اجرا درآمد و ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج ایرانی، حبوبات، شیر کمچرب، پنیر، ماست کمچرب، مرغ، تخممرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند برای حفظ سفره مردم از تورم در سبد غذایی این طرح تعریف شد. طی چند فاز اجرایی و با گسترش اجرای کالابرگ الکترونیک، هفت دهک درآمدی در صورتی که ۲۰۰ هزار تومان از مبلغ یارانه خود را از میان ۱۱ قلم کالای سبد غذایی تعریف شده خریداری میکردند، مشمول دریافت یارانه تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی میشدند.
در نهایت اما همزمان با آغاز ایام دهه فجر و راستای حمایت غذایی از خانوار یارانهبگیر با اولویت خانوار دهکهای یک تا ۷ درآمدی، دولت از ۱۷ بهمنماه به مدت سه ماه (تا ۱۸ اردیبهشت ادامه دارد) مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیک را تحت عنوان «طرح فجرانه» اجرا کرد که در فاز جدید این طرح «شرط ۲۰۰ هزار تومان خرید از یارانه» حذف شد و اعتبار تشویقی از ۱۲۰ هزار تومان به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافت. در این طرح، یک سبد ۱۱ قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامینهای لازم برای هر فرد (منطبق با نظر انستیتو تغذیه ایران) با قیمتهای مبنای سال ۱۴۰۱ انتخاب و مابه التفاوت قیمت سبد مبنای سال ۱۴۰۱ با قیمت روز (۱۴۰۲) از محل یارانه جدید دولت تامین شد، به این صورت که قیمت روز سبد مشتمل بر ۱۱ قلم ۷۴۳ هزار و ۷۵۰ تومان بود که خانوار دهکهای اول تا هفتم در صورت خرید بسته باید قیمت سال ۱۴۰۱ را به مبلغ ۵۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان از جیب خود پرداخت میکردند و مابهالتفاوت آن تا قیمت روز به مبلغ ۲۲۰ هزار و ۴۵۰ تومان از محل اعتبار جدید دولت تامین میشد.
براساس آمارهای ثبت شده، از زمان شروع طرح تا ۹ اردیبهشت، به صورت میانگین روزانه بیش از ۷۷۰ هزار خرید کالابرگی توسط مردم انجام شد که طی ۸۰ روز اجرای طرح فجرانه حدود ۱۳۹ میلیون بسته غذایی توزیع شد. علاوه بر این نیز در رونق بازار و تولید کارخانجات صنایع غذایی اثر خوبی گذاشت. برای تهیه این بستههای غذایی در حدود ۱۰۹.۳ همت (۲۶.۷ همت آورده دولت + ۸۲.۶ همت آورده مردمی) منابع مالی مصرف شد و به عبارتی میتوان گفت ۱۰۹.۳ همت پول به سمت سفره مردم، امنیت غذایی و تامین حداقل کالری مورد نیاز هر فرد هدایت شد که بیشترین مشارکت از طرح مربوط به خانوار دهکهای پایین جامعه یعنی دهک اول تا سوم درآمدی بوده است.
طرح "یسنا" اما طرح دیگری بود که سید ابراهیم رئیسی در راستای حمایت از مادران باردار و دارای فرزندان شیرده و در راستای اجرای ماده ۲۴ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت آن را در دولت خود اجرا کرد. از آنجایی که در دولت سیزدهم بستر خوبی برای حمایتهای غیرنقدی در بستر شبکه ملی اعتبار (کالابرگ) فراهم شد، از دیماه سال گذشته نیز این طرح به اجرا درآمد که البته اعتبار اجرای سه مرحله اول آن از محل مسئولیتهای اجتماعی شرکتهای زیر مجموعه صندوقهای تابعه وزارت رفاه و با همکاری بنیاد کرامت رضوی تامین و برای ۲۲ هزار مادر در ۸ استان کمبرخوردار شامل لرستان، ایلام، گلستان، فارس، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، هرمزگان و کهگلویه و بویر و در خانوارهای دهک یک درآمدی اجرا شد.
در راستای اجرای طرح یسنا، به حساب سرپرستان خانوارِ این مادران مبلغ ۴۰۰ هزار تومان واریز شد که افراد میتوانستند از فروشگاههای طرف قرارداد کالابرگ الکترونیکی تا سقف مقرر خرید کنند. در مرحله دوم که در روزهای پایانی اعتباری از محل اعتبارات ستاد ملی جمعیت برای این مهم به حساب وزارت رفاه واریز شد، مبلغ ۶۰۰ هزارتومان برای خرید سبد غذایی و بهداشتی رایگان به حساب سرپرستان خانوار ۳ دهک اول درآمدی در تمام استانهای سراسر کشور که حدود یک میلیون مادر دارای فرزند زیر ۲ سال داشتند، شارژ شد و خانوادهها فرصت داشتند این اعتبار را برای خرید بستههای رایگان غذایی و بهداشتی استفاده کنند.
"امنیت غذایی کودکان" اما طرح دیگری بود که دولت رئیسی در راستای حمایت از کودکان دارای سوءتغذیه آن را اجرا کرد تا از این طریق آن دسته از کودکانی که از نظر نمودار سلامتی استانداردهای لازم را ندارند و مختصات سلامتی آنها زیر خط سلامت قرار میگیرد و نیازمند توجه ویژه هستند، مورد حمایت قرار گیرند. در این طرح حمایتی ۱۴۰ هزار کودک دچار مشکل امنیت غذایی در سطح کشور شناسایی شدند که ۱۲۵ هزار نفر از این کودکان در دهک یک تا هفت درآمدی قرار داشتند که در این راستا مورد حمایت قرار گرفتند.
بر این مبنا به ازای هر کودک شناسایی شده توسط وزارت بهداشت که نیازمند تغذیه مضاعف بود، مبلغی برای خرید از اقلام سبد غذایی تعریف شده و به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود، به طوریکه برای کودکان دهک درآمدی یک تا پنج، یک میلیون تومان و برای کودکان با دهک درآمدی ۶ و هفت، ۶۰۰ هزارتومان واریز شد.
به گزارش ایران اکونومیست، هرچند که هنوز درخصوص تداوم اجرای طرحهای مذکور در سال جاری تعیین و تکلیفی صورت نگرفته و به گفته زهرا قیومی- مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در صورت تامین و تخصیص اعتبار از سوی سازمان برنامه، این طرحها ادامه خواهد داشت، اما طبق اعلام این مقام مسئول در طرح (حمایت از مادران نیازمند باردار و شیرده و دارای کودک زیر ۲ سال) در سال ۱۴۰۳، اقلام و مبلغ موردنظر برای اجرای طرح به سازمان برنامه و بودجه و ستاد ملی جمعیت ارائه شده و مورد تایید قرار گرفته است و همین موضوع بیانگر این است که شهید رئیسی در سومین سال فعالیت خود همچنان در حمایت از نیازمندان و محرومان دغدغهمند بوده و رفع فقر از اولویتهای ایشان محسوب میشده است و شاید همین جمله از سیدمرتضی بختیاری- رئیس کمیته امداد به عنوان یکی از قدیمیترین و نزدیکترین دوستان شهید رئیسی هم گواه همین موضوع باشد که گفت: «آیتالله رئیسی مرد میدان خدمت و تبلور تمام عیار یک خدمتگزار به اسلام و مسلمین بود».