ایران اکونومیست - ژاله صامتی، کارگردان نمایش «برف سرخ» که یکی از 27 اثر پذیرفته شده در بخش مرور سیوسومین جشنواره فجر است، گفت: «من اطمینان داشتم این نمایش به جشنواره راه پیدا خواهد کرد و قصد دارم آن را به همان شیوه اجرای عمومی، روی صحنه بیاورم.»
صامتی در اظهار نظری در خصوص شعار «تئاتر برای همه»، با تاکید بر این‌که جشنواره‌ها در تحقق این هدف بی تاثیر نیستند، خاطرنشان کرد: «خوشبختانه مردم نسبت به گذشته اقبال بیشتری به تماشای تئاتر نشان می‌دهند، در حالی که در گذشته مردم فقط سینما را می‌شناختند و تنها افراد معدودی به تماشای نمایش‌ها می‌نشستند.»
کارگردان نمایش «برف سرخ» در پاسخ به این پرسش که آیا پذیرفته شدن این نمایش در بخش مرور جشنواره، توانسته است او را متقاعد کند تا کار تئاتر را ادامه دهد، گفت: «این‌که وسوسه شده‌ام کارگردانی تئاتر را ادامه بدهم، واقعاً از این موضوع مطمئن نیستم و برنامه‌ریزی دقیقی برای این کار ندارم. البته مسئله دیگر این است که بعد از این همه سال کار تئاتر، پر توقع شده‌ایم و نوع رفتاری که با ما صورت می‌گیرد، پاسخگوی این پرسش در خصوص ماندن و ادامه دادن کار ما در تئاتر خواهد بود.»
****************
دکتر مسعود دلخواه می‌گوید نمایش‌های انتخاب شده در بخش تازه‌های تئاتر ایرانِ سیوسومین جشنواره بین‌المللی فجر، آثاری شایسته و راضی کننده هستند.
یکی از اعضای هیئت انتخاب آثار بخش تازه‌های تئاتر ایران، با اشاره به رویکردها و معیارهای انتخاب آثار در این بخش گفت: «همراه با دکتر قطب‌الدین صادقی و دکتر اسماعیل شفیعی، آثار برگزیده این بخش را انتخاب کردیم. در این راستا طبق توافق نظر با این دوستان، کیفیت هنری آثار را مورد توجه خاص قرار دادیم. متن‌ها از قبل تصویب شده بودند؛ بنابراین بر نوآوری، خلاقیت کارگردان، بازی، فضاسازی و طراحی تاکید کردیم. فارغ از محتوا به این مسئله توجه داشتیم که تئاتر می‌بینیم. پس سلایق شخصی‌مان را کنار گذاشتیم و تلاش کردیم جوهره هنری نمایش‌ها چه رئالیستی، تجربی و غیر رئالیستی را کشف کنیم.»
او درمورد کیفیت آثار برگزیده توضیح داد: «نزدیک به 40 اثر را بازبینی کردیم که از میان آنها 12 نمایش انتخاب شدند. خوشبختانه فارغ از تعدادی از کارها، آثار انتخاب شده برای این بخش، نمایش‌های خوبی هستند. اغلب آنها دارای محتوا و شیوه رئالیستی‌اند، البته چند کار تجربی هم با شیوه‌های هنری متفاوت برگزیده شدند. شخصاً از نمایش‌های این بخش رضایت دارم. ما توانستیم آن آثاری را که مد نظرمان بود، پیدا کنیم.»
این کارگردان در باره کارهای ارائه شده از شهرستان‌ها در این بخش گفت: «به صورت دقیق نمی‌توانم در مورد تعداد اندک نمایش‌های شهرستانی ارائه شده در این بخش نظر دهم. چند فیلم از هنرمندان سایر استان‌ها به دست‌مان رسید که آنها را نگاه کردیم. در نمایشی که از شهر تبریز به صورت مشروط برگزیده شد، تنها چند نکته وجود داشت که گروه با رعایت آنها می‌تواند اجرا کند.»
مسعود دلخواه افزود: «بازبینی فیلم نمایش‌ها به ضرر گروه‌هاست. اگرچه ما هیچ گاه عنوان تهران و شهرستان را در داوری‌مان مدنظر قرار ندادیم، اما طبیعتاً بازبینی زنده تاثیرگذاری متفاوتی خواهد داشت. از سوی دیگر آمدن گروه‌های شهرستانی به تهران برای بازبینی به بودجه نیاز دارد که این خود مشکلی بزرگ است.»
******************
علی قاضی که با نمایش «عروس باران» از مسجد سلیمان در بخش خیابانی جشنواره فجر شرکت کرده است، این اثر را تلفیقی از دو آیین ایل بختیاری معرفی کرد.
نویسنده و کارگردان نمایش «عروس باران» درباره این اثر گفت: «این نمایش تلفیقی از دو آیین ایل بختیاری در رابطه با موضوع خشکسالی و کم بارانی است که در هنگامه فصل‌های خشک و بی‌باران برای بارش نزولات آسمانی به اجرا درمی‌آمده است.»
علی قاضی ادامه داد: «یکی از این آیین‌ها، مراسم باران و دیگری عروسی است که به عقد چاه درمی‌آید. در این نمایش شخصی به نماد دیو خشکسالی وجود دارد که لباس سیاه بر تنش می‌کنند و بر سر او شاخی از حیوانات وحشی قرار می‌دهند که معمولاً در آیین‌های اصلی از شاخ بز وحشی استفاده می‌شده است. چون بز وحشی خود نماد کوسه بودن و کم پشتی و خشکسالی است. سپس آوازی با گویش بختیاری خوانده می‌شود.»
این کارگردان تئاتر خیابانی افزود: «آیین دیگر مربوط است به عروسی که به عقد چاه آب در می‌آید و ماحصل آن می‌شود زایش باران که فرزند این پیوند است.»
او در ارتباط با اهمیت مراسم و سنت‌های نمایشی هم تاکید کرد: «متاسفانه هم‌زمان با مدرنیته، نمایش‌های آیینی و سنتی به فراموشی سپرده شدند و خیلی خوب است که دیگر جاها مثل جشنواره تئاتر فجر فرصتی ایجاد کنند تا این آیین‌ها دوباره ارائه و معرفی شوند.»
قاضی در واکنش به این سوال که آیا نمایش خیابانی در تحقق شعار «تئاتر برای همه» موثر است؟ پاسخ داد: «صد درصد. به نظر من مشکلات زندگی امروزی ما از زمانی آغاز شد که زندگی ماشینی به اوج خود رسید و زندگی صنعتی شروع شد. اما همین زندگی صنعتی، آغازی شد برای شکل‌گیری نمایش‌های خیابانی که اساس آن اعتراض است. این گونه نمایشی می‌تواند تئاتر را به میان مردم کوچه و بازار ببرد.»
این کارگردان تئاتر خیابانی در پایان تاکید کرد: «من از نحوه بازبینی‌های بخش خیابانی جشنواره امسال راضی بودم و اصلاً نمی‌دانستم هیئت انتخاب چه کسانی هستند. خوشبختانه در دیگر موارد هم تا امروز مشکلی نداشته‌ایم.»
منبع: ایسنا
ف/ف
