شهر شلوغتر از همیشه شدهاست. مردم در حال رفت و آمد و تلاش برای اتمام کارهای ناتمامشان هستند تا به استقبال نوروز بروند، به همین دلیل گره کور ترافیک پایتخت، کورتر از همیشه شده است. برخی با خودروی شخصی تردد میکنند و برخی با اتوبوس و مترو به اینطرف و آنطرف میروند و حدود ۲۰ درصد از مسافران حمل و نقل عمومی هم از تاکسی استفاده میکنند، اما در شرایطی که تقاضا برای سفر با تاکسی بیشتر از قبل شده، تاکسی به تعداد کافی در خط وجود ندارد، حال یا برخی از تاکسیداران قصد سوار کردن مسافران در این شلوغی شهر را ندارند یا هنوز در ایستگاه حاضر نشدهاند.
به همین دلیل هر لحظه به صف مسافرانی که منتظر آمدن تاکسی هستند، اضافه میشود و افراد حاضر در صف، چشمچشم میکنند تا شاید یک تاکسی بیاید و آنها را سوار کند. در این شرایط برخی از رانندگان تاکسی به اصطلاح از آب گلآلود ماهی میگیرند و خودسرانه کرایه را گرانتر میکنند. آن وقت است که مسافر با او جروبحث میکند و زیر بار حرف زور نمیرود، البته ممکن است برخی از مسافران، حوصله چانهزدن بر سر نرخ کرایه تعیینشده را نداشته باشند و آن را بیکم و کاست تقدیم راننده کنند.
بهرغم تأکید همیشگی سازمان تاکسیرانی مبنی بر نظارت صحیح درباره کرایه تاکسیها، شاهد آن هستیم که هر سال در چند مقطع زمانی به خصوص روزهای پایانی سال بر میزان کرایه تاکسیها رقم قابلتوجهی اضافه میشود. اقدامی که به طور خودسرانه از سوی رانندگان تاکسی صورت میگیرد، اما جنگ لفظی و اعصاب خردی آن برای مسافران است، مسافرانی که گاه برای تمامشدن غائله حاضر به پرداخت پول زور میشوند. آنطور که شواهد و قرائن نشان میدهد، نظارت سازمان تاکسیرانی در تمام ادوار بر تاکسیهای پایتخت کارساز نبودهاست و باید فکری برای این مسئله همیشگی شود.
گرفتن پول زور از مسافران
افزایش خودسرانه کرایه تاکسیهای پایتخت، گلایه مسافران را در پی داشتهاست. خانم حیدرزاده در این رابطه، میگوید: «برخی از تاکسیداران همزمان با شروع اسفندماه تصمیم میگیرند تا کرایه را افزایش دهند، مثلاً پیشتر از هفتتیر تا آرژانتین سه مسافر سوار میکردند و نفری ۱۰ هزار تومان پول میگرفتند، اما از اسفندماه چهار مسافر با همان کرایه ۱۰ هزار تومانی سوار میکنند. وقتی هم به آنها اعتراض میکنیم که این کار غیرقانونی است، میگویند همین که در این روزهای سال سر خط حاضر میشوند و مسافران را سوار میکنند، از غیرتشان است! اما این چه غیرتی است که به خودشان اجازه میدهند پول زور بگیرند و به نوعی از جیب مسافر دزدی کنند؟»
آقای شوقی که یکی دیگر از مسافرانی است که از چهارراه جمهوری تا خیابان وزرا سوار تاکسی گردشی شده، در رابطه با گرانی خودسرانه کرایهها میگوید: «تا بهمن ماه همین مسیر ۱۸ و نهایتاً ۲۰ هزار تومان بود، اما از اسفندماه کرایه ۲۵ هزار تومان یا ۳۰ هزار تومان از مسافر میگیرند. وقتی هم میگویم چرا کرایه را گران کردید، میگویند اگر ناراحت هستی سوار نشو!»
یکی دیگر از مسافران که خانم جوانی است در رابطه با بیخیالی رانندگان تاکسی از اینکه کسی از آنها شکایت کند، میگوید: «برخی از تاکسیداران اصلاً کد ندارند که بخواهیم از آنها شکایت کنیم. برای همین از پلاک یکی از آنها عکس گرفتم تا به سازمان تاکسیرانی شکایت کنم، همان موقع بود که راننده بدون هیچ ترس و واهمهای به من نیشخند زد و گفت: «از خودم هم عکس بگیر و برای هر کسی میخواهی بفرست!» گویی میدانست که قرار نیست کسی با او برخورد کند.»
مسافر دیگری به نام خانم عبادی از نبود تاکسی به تعداد کافی در چهارراه سیروس گلایه میکند و میگوید: «کاش یک نفر بگوید که اصلاً ساعت کاری تاکسیها تا چند است؟ به نظر میآید که تعداد زیادی از رانندگان تاکسی خیلی زود کار را تعطیل میکنند و به خانه میروند. در چنین شرایطی تکلیف مسافر چیست که باید ساعتها در صفهای طولانی در خیابان منتظر بماند؟»
آقای جهانی هم مسافر دیگری است که نظارت بر عملکرد تاکسیرانان را ضعیف میداند، او میگوید: «سوار خودروی شخصی نمیشوم، چرا که میدانم هر اتفاقی بیفتد، مقصر آن خودم هستم، اما وقتی سوار خودروی تاکسی میشوم، انتظار دارم سازمان تاکسیرانی نظارت دقیق و کاملی داشته باشد. چرا در ماه پایانی سال که تعداد ترددها و تعداد مسافران زیاد میشود، تاکسیداران در خط حاضر نیستند و عمده آنهایی که هستند هم، کرایهای بیش از نرخ مصوب را طلب میکنند.»
گلایه رانندگان
رانندگان تاکسی از ثابت بودن نرخ کرایهها در اسفندماه با وجود ترافیک سنگین و طولانیشدن زمان سفر، گلایه دارند، چرا که باید بیشتر کار کنند و درآمد کمتری داشتهباشند. آنها میگویند به دلیل اینکه سازمان تاکسیرانی در این ماه از سال اهمیتی به درآمد و معیشت آنها ندارد، ناچارند که به طور غیرقانونی اقدام به افزایش کرایهها کنند!
یکی از رانندگان تاکسی که نمیخواهد نامش فاش شود، میگوید: «هیچکس به رانندگان تاکسی اهمیت نمیدهد؛ بیمه، عیدی و سنوات نداریم، متأسفانه سازمان تاکسیرانی کاری در جهت منفعت ما انجام ندادهاست.»
او ادامه میدهد: «مگر کسی به فکر من تاکسیدار هست که شب عید و تعطیلاتم را چطور میگذارم. مگر کسی به فکر خودروی فرسوده من هست که پول برای نو کردن آن ندارم و هر بار باید یکی از قطعات آن را تعمیر یا تعویض کنم. وقتی کسی دلش برای ما نمیسوزد، من چطور باید به فکر دیگران باشم؟ در تمام این سالها، سازمان تاکسیرانی هیچ خدمت ویژهای به من و امثال من نکردهاست، پس نباید توقع داشتهباشد که به موقع سر خط بیایم و با جان و دل کار کنم.»
راننده تاکسی دیگری نیز در رابطه با افزایش کرایه در اسفندماه میگوید: «خیابانها به شدت شلوغ است و اگر بخواهید استهلاک خودرو و ترافیک سرسامآور را در نظر بگیرید، باید کرایهها گران شود. وقتی سازمان تاکسیرانی از ما حمایت نمیکند پس ناچاریم که کرایه را با توافق مسافران و به صورت خودسرانه گران کنیم.»
عادی شدن یک ممنوعه
سازمان تاکسیرانی مدعی است که بر تاکسیهای تهران نظارت و کنترل هوشمند انجام میشود. شادی مالکی، سرپرست سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران در این رابطه، میگوید: «با افزایش نظارتهای میدانی در مناطق مرکزی شهر و حومه بازار و همچنین میادین و پایانههای پرتردد سعی خواهیم کرد، خدماترسانی به شهروندان در بالاترین سطح صورت گیرد و مشکلات مربوط به ترافیک و مسائل دیگر کمرنگتر از گذشته شود.»
او با بیان اینکه تلاش میکنیم تا در آینده نزدیک شاهد همکاری و تعامل خوب تاکسیرانان باشیم، اظهار میدارد: «با کنترل و نظارت هوشمند و بهروزرسانی سامانه ثبت تخلفات رانندگان سعی خواهیم کرد مشکلات این حوزه را کاهش دهیم.»
مالکی در رابطه با اقدامات انجام شده برای بهبود عملکرد تاکسیداران اینگونه توضیح میدهد: «پیگیری اجرای لاگ هوشمند از موضوعات مهم سازمان خواهد بود و بحث تشویقی ۴۰۰ تاکسیران برتر تهران را اجرا کردیم که بیشترین تراکنش مالی را داشتند. از تاکسیرانان عزیز تهرانی میخواهیم تا موضوع لاگ هوشمند را جدی بگیرند و همکاری لازم را داشتهباشند. از طرفی نظارت و حضور و غیاب روزانه خطوط تاکسیرانی توسط ناظران خطوط در سطح شهر تهران هم اجرا خواهد شد تا خدمترسانی به پایتختنشینان در بالاترین سطح انجام شود.»
او معتقد است که پرداخت الکترونیک کرایه بخشی از مشکلات را حل خواهد کرد: «بهرغم اینکه تمام سعیمان را میکنیم تا تخلفات در حوزه تاکسیرانی به ویژه در روزهای پایانی سال کاهش یابد، از شهروندان عزیز هم میخواهیم با پرداخت الکترونیک کرایه از طریق QR و اپلیکیشن شهرزاد ما را در این امر یاری کنند.»
مالکی میگوید: «کنترل هوشمند تاکسیهای خطوط نیز توسط دوربینهای پلاکخوان در پایانههای تاکسیرانی در حال اجرا و در صورت ورود خودروهای شخصی تخلفشان ثبت و اعمال قانون خواهند شد.»
این اظهارات در حالی مطرح میشود که همچنان مسافران در برخی از مسیرها بیش از حد مجاز کرایه پرداخت میکنند، چرا که یا سوار تاکسی گردشی شدهاند یا راننده تاکسی خط حاضر به سوار کردن مسافران با نرخ مصوب نیست. به همین دلیل آنها ناچار میشوند، زیربار پرداخت پول زور بروند تا به مقصد برسند.
در چنین شرایطی تنها کاری که از دست مسافران برمیآید، شکایت از تاکسیدار متخلف است، یعنی تماس با سامانه ۱۳۷ شهرداری تهران! اما امروز کمتر مسافری دست به گوشی میشود تا تخلف تاکسیها را گزارش دهد، چراکه به این باور رسیده هیچیک از اعتراضها، گزارشها و گلایههایش قرار نیست به نتیجه برسد؛ شاید برای این است که زنگخور رسانهها از زنگخور سازمانها گاهی بیشتر میشود.