دربی 103 و جایگاه پرت زنان در ورزشگاه آزادی

دربی 103 پایتخت قرار است فرداشب در ورزشگاه آزادی برگزار شود تا شاهد یکی از حساس‌ترین بازی‌های نیم‌فصل دوم باشیم. فارغ از جدال حیثیتی که همیشه بر این بازی حاکم بوده، جایگاه کنونی دو تیم در جدول رده‌بندی هم مزید بر علت شده تا این بازی از لحاظ فنی هم ارزشمند باشد. مطابق با همیشه، میل و اشتیاق فراوان هواداران برای حضور در مهم‌ترین بازی سال هم از آن دست اتفاقاتی است که مسئولان ورزشی، سر بزنگاه از آن نهایت استفاده را برده و به قدر کافی پُزش را داده‌اند؛ ولی مشکل اینجاست که برای همین قشر علاقه‌مند هم چند وقتی است تسهیلاتی در نظر گرفته نشده هیچ، جایگاه‌شان محدودتر هم شده است. ورزشگاه آزادی ماه‌هاست به دلیل آنچه تعمیرات بخشی از سکوها عنوان شده، نمی‌تواند از ظرفیت صددرصدی‌‌اش استفاده کند. این‌طور شده که بعضی از وقت‌ها بازی‌ها به همین بهانه بدون حضور تماشاگران برگزار شده و بعضی مواقع با حضور حداقلی آنها. اما فارغ از این موضوع بیشترین اجحاف در حق دخترانی انجام شده و می‌شود که قرار است بازی دو تیم مورد علاقه‌شان در ورزشگاه آزادی را تماشا کنند.

حالا که دربی هم از راه رسیده، این اجحاف بیش از گذشته به چشم می‌آید. دختران ایرانی تا همین یکی، دو سال قبل به دلایل عجیب‌وغریبی از حضور در ورزشگاه محروم بودند؛ ولی حالا که با حضور حداقلی شرایطی فراهم شده تا بتوانند بازی‌های فوتبال را در ورزشگاه از نزدیک تماشا کنند، بدترین جای ممکن را در اختیارشان گذاشته‌اند تا کمترین حظ ممکن را از جریان بازی ببرند. پیش‌ازاین زمانی که برای اولین بار جواز حضور زنان در ورزشگاه بعد از تهیه بلیت فراهم شد، آنها در طبقه پایین و پشت دروازه نشستند؛ ولی ظاهرا خوشحالی این عده از دختران علاقه‌مند به فوتبال پس از گل‌زنی تیم محبوب، به مذاق عده‌ای خوش نیامد. چنین شد که دستوری از بیرون، آنها را به طبقه دوم ورزشگاه در پرت‌ترین جایگاه ممکن برد تا احتمالا از تیررس دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری پنهان بمانند. نکته عجیب در این ‌بین این است که هرگاه نیاز بوده تا از حضور زنان در چنین صحنه‌هایی استفاده شود و مثلا مانع از شکل‌گیری محرومیتی شد، جایگاه خوبی به زنان در ورزشگاه اختصاص داده شده است. هنوز جایگاهی که به زنان علاقه‌مند به فوتبال، حتی اگر به صورت گزینشی به ورزشگاه آمده بودند، در دیدار فینال لیگ قهرمانان آسیا بین پرسپولیس و کاشیما داده شده بود، فراموش نشده است. آن روزها رئیس فدراسیون دست رئیس فیفا را گرفت و برای آنکه ثابت کند زمینه حضور زنان در ورزشگاه فراهم شده، اینفانتینو را روبه‌روی جایگاه زنان برد و دستی به اتفاق برای تماشاگران تکان دادند. مقایسه آن جایگاه با جایگاهی که این روزها در اختیار دختران علاقه‌مند به تماشای فوتبال اختصاص داده شده، خود گواه بسیاری از موارد است.

عجیب‌تر در این‌ بین اینکه اعتراض تعدادی از رسانه‌ها، بازیکنان و سرمربیان شاغل در دنیای فوتبال به این جایگاه پرت هم راه به جایی نبرده و انگار دوباره اگر فیفا یا مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا نامه‌ای به تهدید و هشدار نفرستند، قرار نیست جایگاه شایسته‌ای در اختیار این عده از تماشاگران قرار بگیرد. سروش رفیعی، هافبک پرسپولیس، یکی از آن بازیکنانی است که به این مورد اعتراض دارد. او می‌گوید: «چند بازی است بانوان به ورزشگاه آمده‌اند؟ اتفاق خاصی افتاده یا مشکلی پیش آمده؟ جز اینکه آنها خوشحال‌تر هستند. با اینکه یک‌ذره درباره آنها کم‌لطفی می‌شود و به گوشه و آن بالای ورزشگاه می‌روند. باوجود‌این باز هم می‌آیند و مردم هم خوشحال هستند و هیچ‌گونه بی‌احترامی نیز در ورزشگاه اتفاق نمی‌افتد. وقتی من با خانواده‌ام به استادیوم می‌آیم، سعی می‌کنم حرفی نزنم که خانواده‌ام بشنوند. همه چیز خیلی خوب پیش می‌رود و همه چیز قشنگ‌تر پیش می‌رود. یک مقدار زیرساخت‌ها را درست کنیم و قشنگ‌تر و حرفه‌ای‌تر فکر کنیم. مطمئن باشید همه موارد درست خواهد شد و مردم از این فوتبال لذت می‌برند». دانیال اسماعیلی‌فر هم جدیدترین بازیکنی است که درباره جایگاه اختصاص‌یافته به زنان در ورزشگاه معترض است؛ «یک خواهش از مسئولان برگزاری مسابقات داریم. در فرهنگ ایران همیشه می‌گویند خانم‌ها مقدم‌تر هستند و به نظرم ما باید بهترین نقطه استادیوم را برای خانم‌ها در نظر بگیریم، نه این‌قدر دور. ما که آنها را نمی‌بینیم، نمی‌دانم آن بنده خداها چطور ما را می‌بینند.

وقتی به استادیوم می‌آیند، باید بهترین جایگاه استادیوم را به آنها اختصاص بدهند. این بنده خداها که به ورزشگاه می‌آیند، شما هم لطف کردید و اجازه دادید، یک جایی را در نظر بگیرید که بتوانند راحت فوتبال ببینند و این لذت را همه ببریم، نه اینکه صرفا بگوییم آمدند و بازی را از فاصله دور می‌بینند». البته اعتراض بازیکنان و مربیان درباره چنین کم‌لطفی‌ای مربوط به این روزها نمی‌شود. پیش‌تر یحیی گل‌محمدی، در روزهایی که روی نیمکت سرمربیگری پرسپولیس نشسته بود، اعتراضش را بروز داده و گفته بود «حمایت هواداران را داریم که نمی‌دانم چطور مراتب ارادت و دوست‌داشتن را به آنها برسانیم. همین‌طور هواداران زن که کمی از زمین دور بوده و شایسته این هستند که بهترین جای ورزشگاه را به آنان دهیم. امیدوارم توجه بیشتری به این مسئله شود. دوست نداریم زنان هوادار در جای پرت ورزشگاه باشند. آنها شایستگی نزدیک‌بودن به بازیکنان و زمین بازی را دارند».

زنان ایرانی در شرایطی چندصباحی است راهی ورزشگاه می‌شوند که پیش‌از‌این مقاومت‌های ریز و درشتی در این مسیر وجود داشت. نهایتا فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا با نامه‌نگاری‌های متعدد و البته چند دیدار بین جانی اینفانتینو با حسن روحانی و ابراهیم رئیسی زمینه حضور زنان در ورزشگاه را فراهم کرد. بعدها هم اصرار فیفا مبنی بر حضور زنان برای تماشای بازی‌های لیگ برتر، مسیر را هموارتر کرد. باوجود‌این با توجه به جایگاه زن در فرهنگ ایران، کمتر کسی تصور می‌کرد پرت‌ترین سکوی ورزشگاه نصیب آنها شود. این موضوع به قدری با اعتراض تماشاگران زن روبه‌رو شده که چند روز قبل، باشگاه پرسپولیس هم با نوشتن نامه‌ای رسمی به فدراسیون فوتبال ایران، خواستار تغییر جایگاه زنان در ورزشگاه آزادی شد. در بخشی از این نامه چنین آمده است که «با تلاش‌های فراوان وزارت ورزش و جوانان، فدراسیون فوتبال ایران و سازمان لیگ بود که طلسم شکست، تا پس از سال‌ها شاهد حضور بانوان سرزمین‌مان در ورزشگاه‌ها باشیم؛ چنان‌که تمام عرصه‌های دیگر کشور حضور دارند. سنگ‌بنای این اتفاق شاید از همان فینال لیگ قهرمانان آسیا گذاشته شد.

رئیس فیفا نیز آن روز در ورزشگاه آزادی حضور داشت. حال، شاهد آن هستیم که بانوان پرسپولیسی که در ورزشگاه آزادی حضور می‌یابند، به سبب سکویی که به آنها اختصاص داده شده است، با مشکلاتی روبه‌رو هستند و البته امیدواریم جایگاهی مناسب‌تر با دید بهتر برای تماشای مسابقه به ایشان اختصاص یابد. باشگاه پرسپولیس در این زمینه نامه‌ای را برای فدراسیون فوتبال به‌عنوان متولی امر فوتبال در کشور ارسال کرده است. البته تردید نداریم که وزارت ورزش و جوانان، فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ درباره این امر دغدغه دارند؛ ولی باشگاه پرسپولیس به سهم و اختیارات خود در این زمینه پیگیر خواهد بود تا شرایط بهتری برای هواداران پرسپولیس فراهم شود».

حالا حتی با وجود آنکه بازیکنان و باشگاه‌ها درباره این موضوع حساسیت بیشتری به خرج داده‌اند، بعید است باز هم برای بازی فردا اتفاق خاصی رخ دهد و جایگاه زنان در ورزشگاه آزادی تغییر کند؛ ولی انتظار می‌رود با توجه به شعار مسئولان مبنی بر تکریم جایگاه زن، از هفته‌های بعد، فکری جدی به حال این موضوع شود و جایگاه مناسبی در اختیار دختران ایرانی قرار بگیرد.