به گزارش گروه سیاست خارجی ایران اکونومیست؛ سالهاست که نشستهای فصلی شورای حکام عرصه ارائه گزارشهای جهتدار از پیشرفتهای هستهای ایران، بیانیهخوانیهای بیحاصل و محل پروپاگاندای سیاسی علیه کشورمان شده است؛ با این تفاوت که در یک سال گذشته با مشی فعالانه دستگاه دیپلماسی و سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران، ترمز صدور قطعنامههای ضدایرانی توسط شورای حکام کشیده شده و تنها ادعاهای غیرحرفهای و سیاسی محوریت یافته است.
در روزهای اخیر نیز نشست فصلی شورای حکام برگزار شد و بازی تکراری کشورهای غربی و عملکرد جانبدارانه مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به همراه سه کشور اروپایی و آمریکا به نمایش درآمد.
رافائل گروسی به اتهام زنی در خصوص همکاری ایران و آژانس پرداخت و کشورهای اروپایی و آمریکا در بیانیههایی جداگانه مواضع سیاسی خود را اعلام کردند.
ابراز نگرانی از برنامه هستهای صلح آمیز و شفاف ایران در شرایطی که رژیم صهیونیستی در ماههای اخیر بارها مردم غزه را به استفاده از سلاح مرگبار اتمی تهدید کرده بیشتر شبیه یک طنز تلخ برای جهانیان است. تاسف بار آنکه آژانس در کنار آمریکا و اروپا در این خصوص سکوت اختیار کرده و به وظیفه قطعی خود عمل نکرده است.
ناکام در اجماع سازی
سه کشور اروپایی به همراه آمریکا در سالهای اخیر تلاش داشتهاند تا با استفاده ابزاری از آژانس بین المللی انرژی اتمی از این نهاد فنی به عنوان دستاویزی برای اجماع سازی علیه کشورمان استفاده کنند. با این حال شواهد و قرائن نشان میدهند که قدرتهای جهانی دنیا با این اقدام سیاسی و خصمانه آنها علیه ایران همراهی نکرده و نمیکنند.
قابل تامل آنکه آژانس بین المللی انرژی اتمی که موضوعات اتهامی خود را با هیاهوی بالای رسانهای مفتوح میکند در زمان حل و فصل آنها سکوت اختیار کرده و به راحتی از کنار آن گذشته است. به عنوان نمونه بسته شدن اتهام غنی سازی بالای شصت درصد یا مختومه شدن پرونده سایت ادعایی موسوم به آباده که در نتیجه مذاکرات فنی و حسن نیت ایران به سرانجام رسید از سوی رسانههای جریان اصلی غرب و آژانس با سیاست سکوت همراه بود.
آبانماه ۱۴۰۱ شورای حکام با صدور قطعنامهای علیه ایران تلاش کرد به صورت افراطی از این نهاد فنی استفاده سیاسی کند. این قطعنامه گرچه به تصویب رسید اما دو رخداد مهم باعث شد تا آب سردی بر پروژه ضدایرانی اجماعسازی ریخته شود.
یکم؛ مخالف چین و روسیه با این قطعنامه نشان داد پروندهسازی برای برنامه هستهای ایران نه به دلیل نگرانیهای ادعایی غرب بلکه تنها یک سناریوی سیاسی است که کشورهای مختلف جهان با آن همراهی نمیکنند.
دوم؛ واکنش قاطعانه جمهوری اسلامی ایران به این قطعنامه باعث شد تا آژانس و کشورهای غربی ضمن عقب نشینی، از استمرار صدور قطعنامه علیه کشورمان صرف نظر کرده و تا به امروز جرات تکرار چنین خطایی را نداشته باشند.
در پاسخ به این اقدام ضدایرانی بود که کشورمان رسما اعلام کرد غنی سازی ۶۰ درصد را برای اولین بار در سایت راهبردی فردو آغاز کرده است. تعویض ماشینهای سانتریفیوژ نسل اول با ماشینهای پیشرفته، آغاز تجهیز سالنی جدید و اقدامات فنی و مهم دیگر از جمله واکنشهایی بود که نگرانی طرف غربی از تبعات تصمیم خود را بوجود آورد و آنها را به تجدیدنظر در مسیر پیش رو مجاب کرد. این سرنوشت یک برنامهریزی اشتباه با توهم ایجاد اجماعسازی علیه کشورمان بود.
سکوت پس از هیاهوی توخالی رسانهای
از سوی دیگر؛ آژانس هر بار تلاش داشته است تا با منتشر کردن ناقص برخی گزارشها و انتقال آن به رسانهها به فضاسازی روانی علیه ایران دست بزند.
اتهاماتی نظیر کشف ذرات ناشی از غنیسازی ۸۴ درصدی در ایران یا عدم دسترسی به سایتهای ادعایی در این چهارچوب انجام شده است. قابل تامل آنکه آژانس بین المللی انرژی اتمی که موضوعات اتهامی خود را با هیاهوی بالای رسانهای مفتوح میکند در زمان حل و فصل آنها سکوت اختیار کرده و به راحتی از کنار آن گذشته است. به عنوان نمونه بسته شدن اتهام غنیسازی بالای شصت درصد یا مختومه شدن پرونده سایت ادعایی موسوم به آباده که در نتیجه مذاکرات فنی و حسن نیت ایران به سرانجام رسید از سوی رسانههای جریان اصلی غرب و آژانس با سیاست سکوت همراه بود.
شکست بیبیسی در راهبری یک بازی سیاسی
مصاحبه اخیر بی بی سی فارسی با میخائیل اولیانوف، نماینده ارشد روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حاشیه نشست فصلی شورای حکام که با تحریف آشکار این رسانه منتشر شد را میتوان در چهارچوب پروژه فشار رسانهای و تلاش برای نشان دادن سرآب اجماع سازی دید؛ با این حال پاسخهای نماینده روسیه بیش از پیش این شکست را عیان کرد.
این رسانه فارسی زبان تلاش کرد تا از زبان نماینده روسیه ایران را مقصر وضعیت کنونی برجام و مذاکرات معرفی کند اما اولیانوف بر این نکته اصرار کرد که مقصر اصلی، همکاران غربی وی هستند.
وی گفت: «وقتی که همکاران غربی من در نشستهای شورای حکام آژانس، گله و شکایت از ایران را آغاز میکنند که ایران از تعهداتش تخطی کرده است و بعضی محدودیتهای برجام را زیر پا گذاشته، معمولا به آنها میگویم که این تقصیر شماست. کلید عادی کردن شرایط در دست خود شماست: کافی است برگردید به میز مذاکره و توافقی را که روی میز است، نهایی کنید و بعد خواهید دید که طی چند ماه به جای غنیسازی ۶۰ درصدی ایران به غنیسازی زیر سه ممیز شصت و هفت درصد باز خواهد گذشت. همین در مورد سانتریفیوژها هم صدق میکند. همه چیز میتواند از طریق دیپلماسی به حالت عادی بازگردد. اما متاسفانه کشورهای غربی مذاکرات را متوقف کردهاند و این اشتباه استراتژیک آنهاست.»
نماینده ارشد روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین در پاسخ به تلاش مصاحبه کننده برای وانمود کردن این ادعا که غنی سازی ۶۰ درصد ایران مصارف غیرنظامی ندارد بر استفاده از این اورانیوم برای تهیه بعضی ایزوتوپهای پزشکی تاکید کرد و روایت غالب غربیها در اتهام زنی به ایران را به چالش کشید.
با وجود این مواضع مشخص روسیه، رسانه انگلیسی بی بی سی تیتر تحریف شده «اولیانوف: روسیه نگران روند برنامه هستهای ایران است» را برای مصاحبه خود انتخاب کرد. البته ساعاتی بعد و با رسوایی رقم خورده و اعتراضات فراوان به این رفتار غیرحرفهای، بیبیسی بیسر و صدا تیتر گزارش خود را اینگونه تغییر داد: «از نگرانی درباره روند مذاکرات برنامه هستهای تا موشکهای ارزان ایران؛ پاسخهای نماینده روسیه در آژانس به بیبیسی فارسی»!
به هر رو، باید به این نکته توجه داشت که کشورهای ناراضی از وضعیت فعلی تنها باید آمریکا و سه کشور اروپایی را سرزنش کنند. چراکه این ایران بود که در پرتو توافق برجام محدودیتهای استثنایی و نظارتهای تاریخی را پذیرفت و تنها پس از خروج آمریکا و اطمینان از بی عملی اروپا ترجیح داد با کنار گذاشتن تعهدات برجامی، تنها به تعهدات پادمانی خود عمل کند و تا زمان بازگشت طرف غربی به تعهداتش، از هرگونه همکاری فراپادمانی و چشم پوشی از حقوق قانونی و مشروع خود جلوگیری کند. حال رسانههای وابسته به غرب یا کشورهای غربی هر چه بگویند تاثیری در واقعیت ماجرا نخواهد داشت!