سم نخورید!

ايران اكونوميست- یک دکترای تخصصی تغذیه با تاکید بر اینکه کپک‌ها اغلب مرئی هستند اما توکسین‌هایی که توسط آنها ترشح می‌شود (مایکوتوکسین‌ها) مرئی نیستند، گفت: با رعایت نکاتی ویژه می‌توان از مصرف مواد سمی که ممکن است به طور ناخواسته وارد بدن شود، اجتناب کرد.

دکتر مینو فروزانی، با اشاره به اینکه مواد غذایی، حاوی مواد شیمیایی طبیعی مورد نیازبرای سلامتی مانند ویتامین‌ها و املاح معدنی هستند، گفت: برخی از مواد غذایی مواد مضری دارند که برای سلامتی زیانبار هستنند و از آنها به عنوان توکسین (سم)های طبیعی یاد می‌شود.

وی گفت: بیشتر توکسین‌های طبیعی در تعداد کمی از غذاها یافت می‌شوند. مواد سمی دیگری هم هستند که در جریان آسیب موادغذایی یا در نتیجه رویش قارچ‌ها و کپک‌ها در آنها بوجود می‌آیند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: لوبیا قرمز خشک حاوی توکسین‌ طبیعی به نام لکتین است که سبب بروز ناراحتی‌های معدی و استفراغ می‌شود. با خیسانیدن لوبیا حداقل برای مدت زمان 12 ساعت و پس از آن جوشانیدن حداقل برای 10 دقیقه در تازه می‌توان این ترکیبات را تخریب کرد.

فروزانی همچنین گفت: سیب‌زمینی به طور طبیعی به میزان بسیار کمی حاوی توکسین‌هایی به نام گلیکوآلکالوییدها است، اما چنانچه سیب زمینی جوانه زند و قسمت‌هایی از آن به رنگ سبز درآید و در معرض نور نگهداری شود؛ میزان این ترکیبات افزایش می‌یابد.

وی گفت: اگر چه مسمومیت شدید با این ترکیبات نادر است، اما لازم است در نگهداری سیب زمینی دقت لازم به عمل آید و نگهداری در مکانی خشک، تاریک و خنک انجام شود. در ضمن نباید قسمت‌های سبزرنگ و جوانه‌زده سیب‌زمینی خورده شود. چنانچه هنگام خوردن چیپس به قسمت‌های سبز رنگ برخورد کردید باید از خوردنشان اجتناب کنید.

این دکترای تخصصی تغذیه خاطرنشان کرد: سیب‌هایی که بافت آنها صدمه دیده باشد و کپک بزند حاوی توکسینی به نام پاتولین می‌شوند. به هیچ وجه از سیب‌های کپک زده و آسیب دیده استفاده نکنید. برای تهیه آب میوه نیز از سیب‌های سالم استفاده کنید.

فروزانی یادآور شد: مواد سمی که توسط جلبک‌های دریایی تهیه می‌شوند توکسین‌های جلبکی نامیده می‌شوند. برخی از صدف‌ها نیز حاوی این توکسین‌ها هستند.

وی گفت: ویتامین A برای رژیم غذایی روزانه بسیار مهم است، اما در بارداری مصرف بیش از حد این ویتامین ممکن است سبب آسیب به جنین شود. باید از مصرف بیش از حد فراورده‌های غذایی حاوی این ویتامین بویژه جگر سیاه پرهیز شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه کپک‌ها اغلب مرئی هستند اما توکسین‌هایی که توسط آنها ترشح می‌شود (مایکوتوکسین‌ها) مرئی نیستند، تصریح کرد: به همین جهت حتی در صورت حذف قسمت‌های کپک زده مواد غذایی نمی‌توان اطمینان داشت که آنها فاقد میکروتوکسین هستند.

وی یادآور شد: ایمن‌ترین انتخاب به دور انداختن کل غذای کپک زده است. کپک‌ها در بیشتر انواع مواد غذایی در صورتی که شرایط مساعد باشد، رشد می‌کنند. رشد آنها در شرایط گرم و مرطوب سریع است.

این دکترای تخصصی تغذیه گفت: اگر نان در محیط گرم نگهداری شود، کپک‌ها طی چند روز در آن رشد می‌کنند. بهترین مکان برای نگهداری نان، قفسه‌های خنک است. نگهداری در یخچال نیز مانع از رشد کپک می‌شود اما بیات شدن آن را تسریع می‌کند.

فروزانی گفت: تا حد ممکن از توکسین‌های طبیعی اجتناب کنید. این مواد سمی به طور معمول زمانی می‌توانند آسیب برسانند که در مقادیر زیاد و به دفعات در طی دوره‌های طولانی خورده شوند. به همین جهت برای کاهش میزان مصرف آنها باید به نکاتی ویژه توجه شود.

وی افزود: رعایت تنوع در خوردن مواد غذایی، به دور انداختن مواد غذایی پس از انقضای تاریخ مصرف آنها، نگهداری صحیح مواد غذایی، پختن غذاها به شیوه صحیح، دور انداختن مواد غذایی تغییر رنگ یافته، تیره شده و آسیب دیده و دور انداختن مواد غذایی که بوی کهنگی می‌دهد و مزه تلخ غیرطبیعی دارند، از مهم‌ترین نکات در پرهیز از مصرف مواد سمی است که ممکن است به طور ناخواسته وارد بدن شوند.