به گزارش ایران اکونومیست، لاک‌پشت فراتی گونه‌ای لاک پشت نرم‌لاک از خانواده لاک پشت‌های سه انگشتی است، زیستگاه این گونه رودخانه‌های دجله و فرات و انشعابات آنها در عراق، ایران، ترکیه و سوریه است و به علت تخریب زیستگاه، آلودگی و معدوم شدن توسط ماهیگیران در خطر انقراض قرار دارد. این لاک پشت تنها گونه لاک پشت‌های سه‌انگشتی در ایران است.
پراکندگی این لاک‌پشت در استان خوزستان شامل حوضه آبگیر دجله و فرات، هورالعظیم، تالاب شادگان، رودخانه‌های کارون، کرخه، دز و جراحی و انشعابات آنها است، این گونه اکنون در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در رده در معرض خطر انقراض قرار دارد. این لاک‌پشت بیشتر اوقات در زیر آب زندگی می‌کند همچنین در برخی اوقات این گونه را می‌توان به صورت مدفون در زیر گل و لای رودخانه‌ها و ماسه‌ها مشاهده کرد. این در حالیست که لاک‌پشت فراتی تنها برای گرفتن آفتاب و تخم‌گذاری از آب بیرون می‌آید و بیشتر ترجیح می‌دهد در رودخانه‌های فرعی با جریان آهسته و یا آب‌های راکد کم عمق زندگی کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهند در بین تمام انگشت‌های پاهای عقبی و جلویی این گونه، پرده وجود دارد و هر کدام از آنها دارای سه ناخن بزرگ، قوی و بزرگ هستند. گردن در این گونه دراز، قابل انعطاف و بسیار قوی است.
با توجه به شرایط این گونه، تفاهم‌نامه همکاری بین معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست و شرکت مهندسی و توسعه نفت برای حفاظت از گونه در معرض خطر انقراض لاک‌پشت فراتی در تالاب هورالعظیم به امضا رسید.
به گزارش ایران اکونومیست از سازمان حفاظت محیط زیست، معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در مراسم امضای این تفاهم نامه گفت: تاکید ما این است که علاوه بر اینکه فعالیت‌ها در حوزه آموزش و مشارکت مردمی نباید جنبه نمایشی داشته باشد، این فعالیت‌ها باید با پشتوانه علمی و دانشگاهی انجام شود.
نورالله مرادی با اشاره به اینکه برای پیشبرد این امر لازم است کارگروهی متشکل از کارشناسان محیط‌زیست در استان خوزستان و کارشناسان ستادی تشکیل شود، افزود: تصمیمات این کارگروه می‌تواند به عنوان برنامه عمل مشخص برای انجام فعالیت‌های حفاظتی در دستور کار قرار گیرد.
معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: موضوع اطلاع‌رسانی و آموزش در جوامع محلی بسیار مهم است و باید در اولویت باشد و در این راستا نمادهای هویتی برای جوانان در جوامع محلی از اهمیت بالایی برای حفاظت از گونه برخوردار است.
مرادی با تاکید بر اینکه جنس مشارکت باید متناسب با آن اقلیم باشد، ادامه داد: لازم است پیگیری بحث‌های حفاظتی با پشتوانه کارشناسان محیط‌زیست استانی پیگیری و انجام شود تا به نتیجه مطلوب برسد.
وی گفت: اعتقاد ما این است که گونه‌های مختلف حیات‌وحش متعلق به نسل‌های آینده است و با توجه به جدیتی که در مجموعه‌های مجری طرح وجود دارد امیدواریم امر حفاظت از این گونه با بهترین کیفیت انجام گیرد.
تخریب زیستگاه و حمله سگ های ولگرد مهمترین عوامل تهدید لاک پشت فراتی است.
مرادی عمل به مسئولیت اجتماعی و در نظر گرفتن ابعاد آموزشی برای حفاظت از گونه‌های حیات وحش را از دلایل اصلی انعقاد این تفاهم‌نامه برشمرد و افزود: امیدواریم صنایع، شرکت‌های خصوصی و دولتی که در حوزه توسعه‌ای در کشور فعالیت می‌کنند، با عمل به مسئولیت اجتماعی خود برای حفظ محیط‌زیست گام‌های عملی بردارند.
همچنین مدیر عامل شرکت مهندسی و توسعه نفت با اشاره به اینکه رعایت الزامات محیط زیستی از جمله الزامات این شرکت در طول انجام طرح‌ها محسوب می‌شود، گفت: از جمله اقداماتی که در طرح‌های ما صورت گرفته رساندن ضریب انتقال در ۲ میدان نفتی به ۹۸ درصد است که همین امر باعث کاهش آلودگی های زیست محیطی در طرح‌ها می‌شود.
گام بعدی؛ احیای تالاب هورالعظیم
ابوذر شریفی حفاظت از لاک‌پشت فراتی را نقطه عطفی در توجه این مجموعه به مسوولیت‌های اجتماعی خود در قبال محیط زیست دانست و افزود: تمام تلاش ما این است که توسعه و محیط زیست را در کنار هم داشته باشیم و تحقق این امر تنها با توجه به حفاظت از محیط زیست امکان پذیر است.
شریفی گام بعدی این مجموعه را احیای تالاب هورالعظیم دانست و از انجام مطالعات لازم برای اجرای این طرح در آینده نزدیک خبر داد.
در این جلسه پژوهشگر و خزنده شناس نیز انجام طرح های پژوهشی در مورد حفاظت از گونه‌های ارزشمند کشور از جمله لاک پشت فراتی را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: ما آسیب‌های متعددی را برای این گونه در منطقه هورالعظیم شناسایی کرده ایم که مهمترین آنها تخریب زیستگاه و حمله سگ‌های ولگرد به این گونه است که رفع آنها توجه ویژه را می‌طلبد.
باربد صفایی افزود: جلسات متعددی برای توانمند سازی و آگاهی رسانی به جوامع محلی برگزار شده است و امیدواریم با اختصاص بودجه های بیشتر به امر حفاظت جامعه محور این مهم در آینده نزدیک محقق شود.
