سال 99 طی دو مرحله انتشار گزارش قیمت مسکن توسط معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی (دفتر اقتصاد مسکن) متوقف شد؛ یکبار از مرداد 99 و بار دوم از آبانماه همان سال.
طی 3 ماه (از مرداد تا مهرماه) انتقادات فراوانی متوجه عملکرد معاون وقت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی بود. سازندگان و انبوهسازان رویه این معاونت در عدم انتشار قیمت مسکن را ناصواب و عامل سردرگمی فعالان این بخش عنوان میکردند.
در ادامه با توجه به تشدید انتقادات سرانجام، گزارش قیمت مسکن برای ماه آبان 99 توسط دفتر اقتصاد مسکن منتشر شد. گزارشی که در آن زمان سروصدای زیادی به پا کرد و قیمتهای اعلام شده در آن به گفته برخی فعالان بازار مسکن غیرواقعی بود.
22 آبانماه سال 99 محمود محمودزاده معاون وقت وزیر راه و شهرسازی در نشست خبری با اشاره به تغییر رویکرد در معرفی اقتصاد بازار مسکن، گفته بود: از مردادماه امسال (1399) وزارت راه و شهرسازی به دلیل تکمیل اطلاعات در خصوص متوسط قیمت بازار مسکن ، اطلاعات ماهانه شهر تهران را منتشر نکرد. طی دو ماه ساختار جدیدی پیادهسازی شد که نتایج آنرا اعلام می کنیم.
وی ادامه داد: ملاک تعیین متوسط قیمت مسکن که توسط بانک مرکزی، وزارت راه و مرکز آمار ایران منتشر می شود حاصل از معاملات کد رهگیری بود. این در حالی بود که فقط متوسط قیمت تهران در این گزارش ها استخراج می شد، بعد از مصوبه دولت در ستاد ملی کرونا مبنی بر لزوم همه معاملات مسکن در سامانه کد رهگیری این امکان به وجود آمد تا قیمت متوسط همه استان ها را داشته باشیم.
وی با بیان این که ساختار جدید برای متوسط قیمت مسکن تمام مراکز استان هاست، گفت: همچنین مقایسه متوسط قیمت مسکن در ایران و برخی شهرها در سایر کشورها، یکی دیگر از شقوق مختلف ساختار جدید است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه به دنبال آن هستیم انتشار آمار بازار مسکن به یک ادبیات مشترک برسیم، افزود: قبلاً یک قیمت پایه برای شهر تهران منتشر می شد که یک اثر ذهنی تورمی را برای سراسر کشور رقم می زند. این در حالی است که متوسط قیمت مسکن در 26 استان زیر 10 میلیون تومان. 9 استان زیر 5 میلیون تومان، 3 استان بین 10 تا 15 میلیون تومان و فقط تهران بالاتر از 20 میلیون تومان متوسط قیمت است.
محمودزاده با اشاره به بررسی سهم مسکن در ارزش افزوده، گفت: اوج این عدد به 8 می رسد که مربوط به سال 91 است؛ در سال های 97 و 98 هم مجدداً شاهد رشد ارزش افزوده در بخش مسکن بوده ایم.
وی با بیان این که بیشترین سرمایه گذاری در بخش مسکن با 4200 میلیارد تومان بوده که در سال های بعد این روند کند شد که البته در سال 98 افزایش یافت، اظهار کرد: با توجه به اقدامات انجام شده، شاهد افزایش سرمایهگذاری در بخش مسکن هستیم.
چند روز پس از این سخنان، گزارش جدید قیمت مسکن برای آبانماه سال 99 در سایت وزارت راه و شهرسازی بارگذاری شد. گزارشی که البته امروز فقط شبهی از آن باقیمانده و جزئیات آن قابل دسترسی نیست.
از آبانماه سال 99 به این سود و طی 39 ماه اخیر دفتر اقتصاد مسکن گزارش مربوط به تحولات بازار مسکن را منتشر نکرده و دلیل آنرا انتظارات تورمیاعلام کرده است.
خردادماه سال جاری سرپرست دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه انتشار گزارش تحولات بازار مسکن برای جلوگیری از ایجاد تورم انتظاری متوقف شده است، گفته بود: درحال رایزنی با مرکز آمار و بانک مرکزی برای انتشار گزارشهای واقعی بازار مسکن هستیم.
ابوالفضل نوروزی در پاسخ به این پرسش که از آبان ماه سال 99 انتشار گزارش تحولات بازار مسکن توسط وزارت راه وشهرسازی متوقف شده است، دلیل این کار چه بوده است، اظهار کرد: از حدود دو سال قبل آمارهای مربوط به بازار مسکن منتشر نشده است.
وی ادامه داد: البته بانک مرکزی و مرکز آمار ایران گزارش تحولات بازار مسکن را مبتنی بر نمونه گیری منتشر کرده اند که البته این آمار مبنای درستی برای اعلام قیمتها نیست.
وی با اشاره به برگزاری جلسات برای تعیین و تکلیف نحوه انتشار گزارشها به بازار مسکن با بانک مرکزی، افزود: پیش از این گزارش تحولات بازار مسکن بر اساس میانگین قیمت مناطق تهران منتشر میشد. این درحالی بود که در برخی مناطق هیچ معاملهای انجام نمیشد و به عنوان مثال مناطق یک و دو رهبری قیمت استان را برعهده میگرفتند.
سرپرست دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی تاکید کرد: در ادامه متوسط قیمت اعلامی در تهران به کل کشور تعمیم مییافت و باعث ایجاد تورم انتظاری در این بخش میشد. با توجه به همین مسئله انتشار آمار منتشر شد و در حال جمع بندی با مرکز آمار و بانک مرکزی برای انتشار گزارش تحولات بازار مسکن براساس قیمتهای واقعی هستیم.
آبانماه سال 99 معاون سابق وزیر راه و شهرسازی متوسط قیمت مسکن در تهران را 10 تا 15 میلیون تومان اعلام کرده بود. بر اساس جدیدترین گزارش مرکزی آمار ایران طی 38 ماه منتهی به دیماه امسال متوسط قیمت مسکن در تهران از مرز 80 میلیون تومان عبور کرده است.
اگر فرض را بیشترین قیمت اعلام شده آبان ماه سال 99 یعنی 15 میلیون تومان در نظر بگیریم، متوسط قیمت مسکن در تهران 433 درصد افزایش یافته است. واقعیت آن است که بازار مسکن بهعنوان یکی از بازارهای اقتصادی که از تحولات سایر بازارها بهخصوص ارز و تورم عمومی تاثیر میپذیرد و انتشار یا عدم انتشار گزارش تحولات، تاثیری در روند رو به جلو افزایش قیمتها در آن ندارد.
در این بین سازندگان و انبوهسازان مسکن بهواسطه عدم انتشار گزارشهای بازار مسکن نمیتوانند بر اساس نیازهای کشور برنامهریزی کنند. موضوعی که به رکود تورمی بازار مسکن دامن زده و باعث کاهش قدرت خرید مردم برای ورود به این بخش و افزایش قیمتها دامن میزند.