به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست، باشگاه شرکت های صادراتی دانش بنیان با ماموریت ارتقای برند ملی در بازارهای بین المللی در سال ۹۸ شروع به کار کرد. ایده ایجاد این باشگاه از آن جا شکل گرفت که بسیاری از شرکت های دانش بنیان داخلی برای رقابت با دیگر شرکت های بین المللی آماده می شدند، اما در عمل به میزان فروش خوبی دست پیدا نمی کردند. پس از بررسی و تحقیقات متعدد مشخص شد، برند ملی ایران در جهان نیاز به ارتقا دارد. تا جایی که اگر این برند و نام به جایگاه اصلی خود دست نیابد، فروش شرکت های ایرانی توانمند ضربه جبران ناپذیری را متحمل می شود.
باشگاه شرکت های صادراتی دانش بنیان در راستای همین هدف شکل گرفت و پس از آن شروع به پیگیری سه وظیفه ارزیابی، عارضه یابی و توانمندسازی کرد.
ارائه خدمت به شرکت ها متناسب با نیاز آنها صورت می گیرد. از این رو ابتدا باید جایگاه شرکت ها طی فرآیند ارزیابی مشخص شود. از آن جا که ارزیابی شرکت ها با هدف توانمدسازی صادراتی آنان انجام می شود، معیارهای ارزیابی نیز باید با همین هدف تعیین شود. پس از شروع فاز مطالعاتی و مشاوره با نخبگان این حوزه معیارهای ارزیابی صادراتی، ساخت ایران بودن، برخورداری از تیم متخصص، های تک بودن، توان تولید انبوه، اخذ مجوزهای لازم کیفیت عملکردی، سابقه فروش داخلی، سابقه صادراتی، برخورداری از محصول دارای کیفیت مطلوب از نظر طراحی صنعتی، رفتار حرفه ای در تعاملات بین المللی، برخورداری از وب سایت مطلوب به زبان انگلیسی، قابلیت رقابت از نظر قیمت، ظرفیت ارائه خدمات پس از فروش بین المللی و برخورداری از تاییدیه ها و استانداردهای بین المللی تعیین شد.
براساس اعلام معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری، پس از بررسی معیارهای ارزیابی، بنا بر وزن هریک از شاخص ها، امتیازی برای شرکت تعیین می شود. مجموع امتیازات شرکت به همراه میزان فروش در بازار بین الملل سطح آن شرکت را در مقایسه با دیگر شرکت ها مشخص می کند. در باشگاه شرکت های صادراتی دانش بنیان (IHTECC) پنج سطح زیر برای شرکت ها وجود دارد:
شرکت های مستعد، شرکت های دوستاره، شرکت های سه ستاره، شرکت های چهارستاره، شرکت های پنج ستاره
در حاشیه این گردهمایی از ۱۲ شرکت ۵ ستاره و ۱۰۰ شرکت ۴ ستاره و شرکت های برتر صادراتی تقدیر شد.
شروط احراز هر سطح در جدول زیر مشخص شده است:
در سال ۱۴۰۱ تعداد هزار و ۳۰۰ شرکت ارزیابی فنی شدند که از این میان ۹۵۷ شرکت با ارزیابی کامل ستاره های صادراتی خود را دریافت کردند. با تعیین ستاره های صادراتی هر شرکت نسبت به جایگاه و ظرفیت خود برای صادرات آگاه شده و می تواند درصدد رفع مشکلات خود برآید و برای ارتقا به سطوح بالاتر تلاش کند.
برای عارضه یابی شرکت های عضو باشگاه شرکت های صادراتی دانش بنیان(آی اچ تک) نیز برنامهای تدارک دیده است. باشگاه با ارائه گزارش عارضه یابی به شرکت ها، نقش چشم بینای آنها در مسیر صادرات را ایفا می کند.
مراحل ارزیابی و عارضه یابی در دیگر مراکز با هزینه های هنگفت انجام می شود، این در حالی است که باشگاه شرکت های صادراتی دانش بنیان این فرآیند را به صورت کاملا رایگان برای شرکت های دانش بنیان انجام می دهد.
توانمندسازی شرکت های صادراتی دانش بنیان
پس از ارزیابی و شناخت عارضه های شرکت های دانش بنیان، نوبت به توانمندسازی آنان با رفع مشکلات و کمبودها می رسد. برخی مشکلات شرکت ها بنیادی هستند و نیاز به اصلاح ساختاری دارند. برخی دیگر مثل دریافت مجوز و استانداردهای بین المللی با حمایت های مالی شرکت ها رفع می شوند. در گام بعدی جایگاه شرکت در یک سطح خوب تثبیت می شود و پس از آن نیاز به ارتقای جایگاه آن ها ایجاد می شود. در تمام این مراحل باشگاه شرکت های صادراتی دانش بنیان حامی شرکت ها است.
همچنین این مرکز با برنامه های متعدد سعی در تسهیل روند توانمندسازی و رشد شرکت ها دارد. این برنامه ها نشان دهنده ی رویکرد فعالانه ی باشگاه در رشد و توسعه بازار جهانی شرکت های دانش بنیان صادراتی دارد. این برنامه ها شامل موارد زیر می شود:
ایجاد و ساماندهی دفاتر صادراتی در کشورهای هدف ، تشکیل کنسرسیوم های تخصصی صادرات ایجاد برند مشترک، کمک به تامین مالی شرکت ها در مسیر صادرات توسعه بازار خدمات تخصصی، ایجاد سبد محصول صادراتی
اسامی شرکت های پنج ستاره به شرح زیر است:
مهندسی و ساخت توربین مپنا-توگا در حوزه ماشینآلات و تجهیزات پیشرفته
توسعه صنایع نفت و گاز سرو در حوزه مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوریهای شیمیایی
تولیدی صنعتی پکا شیمی در حوزه مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوریهای شیمیایی
تولیدی آمیزه های پلیمری ابهر زنجان در حوزه مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوریهای شیمیایی
نانو فناوران داروئی الوند در حوزه دارو و فرآورده های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان
پویا پلیمر تهران در حوزه مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوریهای شیمیایی
ایران ترانسفو در حوزه برق و الکترونیک، فوتونیک، مخابرات و سیستمهای خودکار
ترانسفورماتور توزیع در حوزه برق و الکترونیک، فوتونیک، مخابرات و سیستمهای خودکار تحقیقاتی و تولیدی
سینا ژن در حوزه دارو و فرآورده های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان
آریوژن فارمد در حوزه دارو و فرآورده های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان
پارت گوالدر حوزه مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوریهای شیمیایی