حسين گروسي، عضو كميسيون صنايع مجلس در گفتوگو با جامجم ميگويد، علت اصلي تهيه چنين طرحي توسط اعضاي كميسيون، ارتقاي سطح فناوريهاي كشور همگام با بحث حمايت از توليد ملي است.
از اين رو با توجه به رويكرد جهان به سمت انرژيهاي جديد و فناوريهاي نوين، كميسيون مذكور به دنبال آن است كه طرحي جامع را ارائه كند تا اين اهداف تامين شود و در همين راستا به طرح الزام دولت به تغيير تكنولوژي موتورها و پيشرانههاي كشتي و نفتكشها و تامين سوخت هستهاي آنها رسيده است.
اما اين تنها هدف اين طرح نيست بلكه مقابله با تحريمهاي نفتي كه فروش سوخت به كشتيهاي ايراني را ممنوع كرده، علت ديگر تهيه چنين طرحي است.
سوختي كه هماكنون در نفتكشهاي ايراني استفاده ميشود، سوخت ويژهاي است و با توجه به اينكه ظرفيت سوخت نفتكشها طي مسير محدود است، شاهديم كشورهايي كه به تحريمهاي ايران پيوستهاند، به نفتكشهاي ايراني سوخت نميفروشند و اين مشكلاتي را براي كشتيهاي كشورمان كه گاهي مجبورند ماهها در اقيانوس تردد كنند، ايجاد كرده است.
بيش از 90 درصد تجارت ايران از طريق دريا صورت ميگيرد و تقريباً همه نفت كشور توسط ناوگان كشتيهاي نفتكش منتقل ميشود.
از اين رو بعد از تشديد تحريمهاي ايران توسط غرب كه در ماههاي اخير سرعت بيشتري يافته است، تامين سوخت كشتيهاي ايراني با مشكل مواجه شده است. لذا طراحان اين طرح به اين نتيجه رسيدهاند كه با تغيير سوخت اين كشتيها مشكل تردد آنها در درياها و اقيانوسها رفع خواهد شد.
سوختهاي هستهاي برخلاف سوختهاي فسيلي اين قابليت را دارد كه تا سالها، نيروي حركت كشتي را براي مسافتهاي طولاني تامين كند، بدون آنكه نياز به سوختگيري مجدد داشته باشند.
گروسي در همين باره چنين توضيح داد: «بحث انتقال نفت از خليج فارس براي ما بسيار مهم است بخصوص آنكه سالانه 18 ميليون بشكه نفت از خليج فارس خارج ميشود؛ لذا با توجه به تحريمهايي كه صورت گرفته، در اين حوزه مشكلاتي وجود دارد ولي با استفاده از سوخت هستهاي ميتوان بر مشكلاتي كه در بخش كشتيراني به وجود ميآيد، فائق شد».
انتشار خبر تهيه چنين طرحي با بازتاب بسيار زيادي در جهان مواجه شد، چرا كه فعاليتهاي هستهاي ايران به يكي از چالشهاي اصلي ايران و غرب تبديل شده است و تحريمهايي كه آمريكا و متحدان اروپايياش عليه تهران اعمال ميكنند، به همين خاطر است.
آنچه نظر غربيها را به اين خبر جلب كرد نه تاكيد كميسيون مجلس شوراي اسلامي به نوآوري در ناوگان كشتيراني ايران، بلكه ضرورت تامين سوخت هستهاي براي كشتيهايي است كه در صورت تصويب اين طرح، نوسازي ميشود.
ميزان غناي سوخت هستهاي مورد نياز براي پيشرانههاي هستهاي دريايي و بسته به نوع ناوگان و رآكتوري كه در آن به كار رفته است، متفاوت خواهد بود.
البته هر كشوري كه زير نظر آژانس بينالمللي به فعاليت هستهاي ميپردازد و عضو انپيتي است، ميتواند اورانيوم را غني كند و اين حق قانوني و حقوقي آن كشور است، اما از آنجايي كه ايران با بهانهتراشيهاي غرب به عدم شفاف بودن برخي فعاليتهاي هستهاش متهم شده است، بحث غنيسازي اورانيوم در ايران به يكي از چالشهاي اصلي ميان تهران و غرب تبديل شده است.
البته ايران كه همواره با آژانس بينالمللي انرژي اتمي همكاري كرده است، حاضر به كوتاه آمدن از حقوق مسلم خود در زمينه هستهاي نشده و توانايياش را در غنيسازي اورانيوم تا 20 درصد نشان داد كه البته با تشديد تحريمها مواجه شد.
تاكيد ايران بر غنيسازي 20 درصد از آن جهت صورت گرفت كه غرب حاضر نشد براي رآكتور تحقيقاتي تهران كه رآكتوري صرفا تحقيقاتي و فعال در حوزه انواع راديوايزوتوپهاي پزشكي است، سوخت لازم يعني اورانيوم 20 درصد را تامين كند و در عين حال اجازه نداد تا ايران اين سوخت را از بازارهاي جهاني تهيه كند، لذا تصميم گرفته شد با تكيه بر توانمنديهاي داخلي، اورانيوم مورد نياز اين رآكتور در داخل كشور توليد شود.
اينك چنانچه طرح الزام دولت به تغيير تكنولوژي موتورها و پيشرانههاي كشتيها و نفتكشهاي ايراني و استفاده از سوخت هستهاي به جاي سوخت فسيلي به صحن علني مجلس برود و به تصويب برسد، سوال اساسي اين خواهد بود كه تهيه سوخت هستهاي مورد نياز كشتيها به چه شكل خواهد بود.
البته در اين طرح صرفا دولت ملزم به تامين سوخت شده و اين يعني دولت هم ميتواند سوخت مورد نياز را از بازارهاي جهاني تهيه كند و هم خود آن را توليد كند، اما از آنجايي كه در حال حاضر به علت اقدامات مقابلهجويانه غرب، حتي تهيه اورانيوم 20 درصد از بازارهاي جهاني ممكن نيست، مطمئنا خريد اورانيوم غنيشده براي كشتيهانيز امكانپذير نخواهد بود؛ بنابراين تنها گزينهاي كه باقي ميماند غنيسازي اورانيوم تا اين ميزان توسط دانشمندان هستهاي كشورمان است.
اما جداي از اينكه تهران در دور جديد مذاكرات هستهاي با غرب اعلام كرده بهمنظور اثبات حسننيت خود حاضر است در مورد متوقف كردن فعاليت مربوط به غنيسازي 20 درصدي وارد بحث شود، نكته مهمتر تامين اورانيوم خام براي غنيسازي است كه در اين زمينه هم بايد برنامهريزي شود.
در همين راستا، گروسي در پاسخ به اين سوال كه در اين طرح چه تمهيداتي براي تهيه اورانيوم انديشيده شده است، به جامجم گفت: «به هر حال ايران وقتي تصميم بگيرد به سمت داشتن سوخت هستهاي براي كشتيهايش برود، قطعا پيشبينيهايي در اين باره خواهد كرد و مطمئنا منابع موجود را نيز بررسي ميكند.»
البته چنانكه گروسي تاكيد ميكند اين طرح هنوز تكميل نشده و در مرحله طراحي قرار دارد، از اين رو تمامي اين جوانب مورد بحث قرار خواهد گرفت.
مهرداد بذرپاش ديگر عضو كميسيون صنايع نيز گفت طرح مذكور هفته آينده در جلسه علني پيگيري خواهد شد و اميدوار است كه فوريت آن نيز به تصويب نمايندگان برسد.
بايد ديد نظر نمايندگان درباره اين طرح چه خواهد بود كه اعضاي كميسيون به راي آوردن آن خوشبين هستند و معتقدند با استقبال نمايندگان مواجه ميشود، چرا كه انرژي هستهاي يكي از انرژيهاي نوين است و ايران نيز بايد در پي اين نوع انرژيها باشد.