بررسی گزارش مالی ماهانه بانک‌های بورسی نشان می‌دهد که میزان مانده سپرده‌های این بانک‌ها در دی ماه سال‌جاری با رشد جزئی ۶ دهم درصدی، از ۴۰۳۳ هزار میلیارد تومان به ۴۰۵۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. میزان سپرده‌های ارزی هم طی این مدت حدود ۳.۱۷ درصد رشد داشته و از ۱۶۵ هزار میلیارد تومان به ۱۷۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. بیشتر رشد میزان سپرده‌های ارزی مربوط به سپرده‌های کوتاه مدت است که رشد ۱۵ درصدی داشته است؛ این درحالی است که میزان سپرده‌های بلندمدت ارزی رشدی ۰.۴۲ درصدی داشته است.
به گزارش دنیای اقتصاد، بانک سامان طی این دوره با رشد ۳۴ درصدی در میزان سپرده‌های ارزی کوتاه مدت خود روبه رو بوده اند که با فاصله زیادی از دیگر بانک‌ها در جایگاه نخست قرار گرفته و بیشترین تاثیر را در رشد سپرده‌های ارزی داشته است. بیشترین میزان رشد سپرده‌های ارزی بلندمدت هم مربوط به بانک اقتصاد‌نوین بوده که رشد ۶ درصدی داشته است.
بررسی عملکرد جذب سپرده بانک‌های بورسی
داده‌های گزارش‌های مالی ماهانه نشان می‌دهد که طی دوره یک‌ماهه دی، بانک خاورمیانه بیشترین میزان جذب سپرده را در بین دیگر بانک‌ها تجربه کرده است. میزان کل سپرده‌های این بانک از ۵۷.۹ هزار میلیارد تومان در ابتدای دی به ۶۱.۵ هزار میلیارد تومان در انتهای این ماه رسیده که مبین رشد ۶.۱۶ درصدی میزان سپرده‌های این بانک است. پس از خاورمیانه، بانک دی در جایگاه دوم قرار دارد. میزان سپرده‌های این بانک در مدت مورد بررسی با رشد ۵.۷۱ درصدی از ۴۵.۲ هزار میلیارد تومان به ۴۷.۸ هزار میلیارد تومان رسیده است.
در جایگاه سوم بیشترین میزان رشد سپرده‌ها هم بانک سامان قرار دارد. در انتهای آذر میزان مانده سپرده‌های این بانک حدود ۱۹۷ هزار میلیارد تومان گزارش شده بود که در انتهای دی این میزان با رشد ۴.۳۱ درصدی به ۲۰۵ هزار میلیارد تومان رسید. در بین بانک‌های مورد بررسی سه بانک با کاهش میزان سپرده‌ها روبه‌رو بوده که البته این میزان بسیار ناچیز بوده است. بیشترین میزان کاهش سپرده‌ها مربوط به پست بانک است که با افت ۱.۷۳ درصدی از ۷۲ هزار میلیارد تومان به ۷۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. پس از این بانک هم دو بانک ملت و پاسارگاد با کاهش کمتر از یک درصدی روبه‌رو بوده‌اند.
بررسی عملکرد جذب سپرده‌های ارزی
در خصوص سپرده‌های ارزی بلندمدت می‌توان گفت که بانک اقتصاد نوین با رشد ۶ درصدی سپرده‌های بلندمدت خود، تقریبا در این حوزه موفق‌تر از دیگران عمل کرده است. میزان سپرده‌های بلندمدت این بانک از ۱۲.۵ هزار میلیارد تومان به حدود ۱۳.۳هزار میلیارد تومان در انتهای دی ماه رسیده است. پس از این بانک هم بانک تجارت قرار دارد. میزان سپرده‌های بلندمدت این بانک رشدی حدودا ۱.۷ درصدی داشته و از ۱۴.۱ هزار میلیارد تومان به ۱۴.۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. غیر از این دو بانک، بانک‌ها دیگر یا رشدی نداشته یا رشدی نزدیک به صفر داشته‌اند. به‌طور کلی از ۱۱ بانک بررسی شده، دو بانک رشد سپرده بلندمدت و ۶ بانک هم کاهش سپرده داشته‌اند، دو بانک دیگر هم هیچ تغییری در سپرده‌های ارزی بلندمدت خود تجربه نکرده اند.
در بخش سپرده‌های کوتاه مدت، بیشترین میزان رشد سپرده‌ها برای بانک سامان است که میزان سپرده‌های ارزی کوتاه مدت این بانک با رشد ۳۴ درصدی روبه رو بوده است. میزان سپرده‌های ارزی کوتاه مدت بانک سامان از ۱۶.۵هزار میلیارد تومان به ۲۲.۲هزار میلیارد تومان در انتهای دی ماه رسیده است. پس از آن بانک پاسارگاد با اختلاف بالایی در جایگاه بعدی قرار دارد. میزان سپرده‌های ارزی کوتاه مدت این بانک با رشدی ۱۳ درصدی از ۲.۹ هزار میلیارد تومان به ۳.۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. پس از این دو بانک بانک دیگری با رشد چشمگیری در میزان سپرده‌های کوتاه مدت روبه رو نبوده و از ۱۱ بانک مورد بررسی، ۴ بانک بدون تغییر خاصی در سپرده‌های کوتاه مدت بوده و میزان سپرده‌های ارزی کوتاه مدت ۴ بانک هم منفی بوده است. بانک خاورمیانه در این بین بیشترین کاهش سپرده‌های ارزی را تجربه کرده و با کاهش حدودا ۲.۵ درصدی همراه بوده است. تغییرات سپرده‌های ارزی بانک‌های دیگر هم تغییرات چندانی نداشته است.
اهمیت سپرده پذیری ارزی بانک‌ها
سپرده پذیری یکی از خدماتی است که بانک‌ها از گذشته تاکنون ارائه داده و به کمک آن ابزار‌های سیاستی بسیاری ابداع شده است. سپرده‌ها در بانک‌ها علاوه بر اینکه از امنیت مناسبی برخوردارند، موجب می‌شوند تا نقدینگی در دست مردم کاهش یافته و با سرمایه‌گذاری‌های بانک، به سمت افرادی که نیازمند نقدینگی هستند حرکت کنند. درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری سپرده‌ها یا سود ناشی از وام دادن آنها، بخش اعظمی از درآمد بانک‌ها را تشکیل می‌دهد و به همین منظور جذب سپرده بیشتر یکی از اولویت‌های بانک‌ها محسوب می‌شود. سپرده گذاری در بانک‌ها شامل انواع ارزها، یعنی حتی ارزهای خارجی نیز می‌شود. این نهاد‌های مالی برای تامین مالی اموری که به ذخیره ارزهای خارجی نیاز دارد، باید به جذب سپرده‌های ارزی بپردازند. در ایران، به دلیل اعمال تحریم‌های گوناگون و همچنین تقاضای سفته بازی بالا برای ارزهای خارجی، دستیابی به این گونه دارایی‌ها برای نیازمندان اصلی آن مانند تولیدکنندگان سخت‌تر است؛ بنابراین جمع آوری ارزهای خانگی یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند جریان ارزها را به سمت نیازمندان اصلی آن هدایت کند.
سپرده‌های ارزی یکی از مهم‌ترین سپرده‌هایی است که توسط بانک‌ها جذب می‌شود. این سپرده‌ها علاوه بر اینکه امنیت اسکناس‌های خارجی افراد را تضمین می‌کنند، این دارایی‌ها را به سمت چرخه تولید هدایت خواهند کرد. در ایران که تحت‌تاثیر تحریم‌ها دسترسی به ارز با مشکلات متعددی مواجه است، اهمیت این گونه سپرده پذیری بیشتر مشخص می‌شود. دولت در کنار بانک‌ها در تلاش است تا با وضع سیاست‌های تشویقی مردم را برای سپرده گذاری ارزی در بانک‌ها تشویق کند.
هر چند که پیش‌تر سابقه نه چندان جذابی در بازگشت دارایی‌ها به افراد وجود داشته، ولی دولت می‌تواند با اصلاح قوانین، اعتماد سازی دوباره‌ای انجام دهد. بانک‌ها با جذب سپرده‌های ارزی، نقدینگی مورد نیاز خود را برای امور اعتباری ارزی تامین می‌کنند. باتوجه به تحریم‌ها و سختی تامین ارز مورد نیاز برای بانک ها، سپرده‌های ارزی می‌توانند کمک شایانی در این حوزه باشند. علاوه بر این موضوع، جمع آوری ارزهای خانگی می‌تواند نوسانات بازار ارز را نیز کنترل کند.
بانک‌ها برای جذب سپرده‌های ارزی معمولا از متداول‌ترین ابزار خود یعنی نرخ سود سپرده استفاده می‌کنند. آنها با تقاضای یک ارز خاص از سوی مشتریان و همچنین منابع در دسترس خود، نرخ بهره مناسب را برای جذب سپرده‌های ارزی انتخاب کرده و به نوعی باتوجه به نرخ سود، با یکدیگر در جذب دارایی‌های ارزی رقابت می‌کنند.
علاوه بر این موضوع، بانک‌ها معمولا تسهیلات ویژه را هم برای سپرده گذاران در نظر می‌گیرند تا بتوانند آنان را بیشتر نسبت به سپرده گذاری تشویق کنند. در ایران، بانک‌ها خدمت سپرده‌های ارزی را برای سه ارز دلار، یورو و درهم ارائه می‌دهند.
