در حالی که واردکنندگان نهادههای دام و طیور در نامه به رییس دولت گلایه دارند تخصیص ارز برای واردات و ترخیص کالاهایشان که اثر مستقیم برکاهش قیمت تمامشده گوشت، مرغ و لبنیات دارد با دشواری روبهرو شده و وزیر اقتصاد نیز دستور میدهد زمان نگهداری کالاهای وارداتی برای جریمه نشدن واردکنندگان دو ماه افزایش یابد، رییس سازمان توسعه تجارت از اختصاص ۹۵۰ میلیون یورو ارز به واردات خودرو خبر میدهد.
این تناقض را چگونه میتوان تفسیر کرد؟ آیا واردات خودرو ضروریتر از واردات نهادههای دام و طیور است؟ اگر واردات خودرو اتفاق نیفتد به میزان هزینه شهروندان تهیدست برای خرید مواد غذایی اضافه میشود؟ آیا میلیونها ساکن روستا و شهروندان گروههای کمدرآمد خریداران خودروهای وارداتی هستند؟ به نظر میرسد چنین نیست و دولت سیزدهم که خود را دولت مردمی معرفی کرده است هدفهای دیگری از تخصیص یک میلیارد دلار برای واردات خودرو دارد. این هدفها کدامند؟ کارشناسان باور دارند دولت در بهمن و اسفندماه نیاز به ریل بیشتری دارد تا بتواند منابع لازم برای پرداخت هزینههای تعهدشده را تامین کند. با توجه به قدرت نقدشدگی دلار برای واردات خودرو، کوتاهترین و آسانترین راه، تخصیص ارز به واردکنندگان خودرو است، البته باید دولت با شفافیت بگوید یک میلیارد یورو به کدام بنگاههای حقیقی و حقوقی اختصاص داده شده است. باید مشخص شود آیا به طور مثال خودروسازهای ایرانی نیز از این یک میلیارد یورو چیزی گیرشان میآید یا اینکه سهم نهادهای خاص چقدر است. از سوی دیگر دولت با تخصیص ارز به واردات خودرو به شکلهای گوناگون از مالیات بر واردات خودرو نیز سهمی میبرد و خزانه خود را پر میکند و بر درآمدهای ریالی برای آخر سال اضافه میکند. یک تفسیر دیگر این است که دولت دلاری به واردکنندگان خودرو به ویژه واردکنندگان خودرو از چین –و شاید کرهجنوبی – تخصیص واقعی نمیدهد و ریال میگیرد و از تابع بلوکهشده در چین خودرو وارد میکند. در این صورت باید گفت به مرور میزان دلار بلوکهشده در چین به این دست تهاترها اختصاص داده خواهد شد. به این ترتیب یک نامعادله دلار- ریال و تهاتر با چین رخ میدهد که سرانجامش ناپیداست. نکته مهم دیگر این است که بانک مرکزی دلار یا یورو تخصیص دادهشده به واردات خود را با چه قیمتی در اختیار واردکنندگان قرار میدهد. آیا دلار ۲۸۵۰۰ تومانی است؟ دلار نیمایی است یا دلار آزاد است یا دلار با قیمت مرکز فروش دلار بانک مرکزی. اگر دلار با قیمت بازار آزاد فروخته شود که خلاف ادعای رییس بانک مرکزی است که در جمع شورای گفتوگوی اتاق تهران گفت: این نرخ را قبول ندارد و نرخ دلار همان است که بانک مرکزی میگوید. اگر دلار با هر قیمتی زیر بازار آزاد به واردکنندگان خودرو داده شود رانت و فساد بزرگی رخ داده است.