جام ملت های آسیا/ تیم ملی ایران طلسم 48 ساله را می شکند؟

 شاگردان امیر قلعه‌نویی در شرایطی خودشان را به این مرحله از مسابقات رسانده‌اند که در یک‌چهارم نهایی، ژاپن، غول به‌ظاهر شکست‌ناپذیر فوتبال آسیا، را از پیش‌رو برداشته‌اند. پیروزی برابر ژاپنی‌ها به اندازه کافی ترسیم‌کننده قدرت و میل به پیروزی تیم ملی را نشان داد ولی از آنجا که هنوز تا رسیدن به جام قهرمانی، دو بازی دیگر در پیش است، چاره‌ای به غیر از فراموشی نیست؛ فراموش‌کردن تمام لحظات شیرینی که در تقابل با ژاپن رقم خورد.

حالا دوباره همه‌چیز از صفر شروع می‌شود. هنوز طلسم 48‌ساله ایران در جام ملت‌های آسیا دست‌نخورده باقی مانده و تیم ملی تازه شبیه به جام ملت‌های 2019 به مرحله نیمه‌نهایی رسیده است. پس اگر قرار باشد تفاوتی بزرگ رقم بخورد، بازی امشب با قطری‌ها دست‌کمی از مرگ و زندگی ندارد. نکته مهم دیدار امشب هوشیاری است؛ بازیکنان بازمانده از دوره قبلی جام ملت‌ها که دست بر قضا تعدادشان اصلا کم نیست، به‌خوبی درک کرده‌اند مرور گذشته با بردهای شیرینش دردی را دوا نمی‌کند. آنها با تمرکز بالا، در تلاش برای عبور از سد تیم ملی قطر هستند. بازی با قطر میزبان در مقایسه با تقابل ژاپن، روی کاغذ جدال ساده‌تری است ولی کیست که نداند چه معادلاتی که روی کاغذ تصورپذیر بود و در زمین مسابقه به هم خورد! قطر در قامت مدافع عنوان قهرمانی به این تورنمنت آمده و واضح است که نمی‌شود آنها را رقیبی ساده پنداشت. از همه مهم‌تر اینکه آنها میزبان این دوره از بازی‌ها هم هستند و به آب و آتش خواهند زد تا برنده از زمین مسابقه خارج شوند. حالا درست که آمار از هر زاویه‌ای به سود ایران است ولی برای تداوم چنین آمار خوبی نیاز به آگاهی بالای بازیکنان و کادر فنی است.

قطر هرگز رقیب سرسختی برای فوتبال ایران نشان نداده. آنها 14 سال است که هیچ بردی مقابل تیم ملی فوتبال ایران نداشته‌اند و در 24 بار قبلی که در تاریخ مقابل یوزهای ایرانی قرار گرفته‌اند، فقط سه بار برنده از زمین مسابقه خارج شده‌اند. پس اولین حسرت آنها این است که بیش از پنج هزار روز است که نتوانسته‌اند بردی مقابل تیم ملی ایران ثبت کنند. از همه بدتر برای آنها اینکه در هر شش بازی اخیری که با ایران داشته‌اند، شکست خورده‌اند و روحیه‌شان ضعیف‌تر شده است. آخرین باری که آنها طعم شکست مقابل همین تیم ملی را چشیده‌اند هم که مربوط به زمان زیادی نیست. همین تیم امیر قلعه‌نویی در رقابت‌های چندجانبه اردن که چندی پیش برگزار شد با نتیجه 4 بر صفر «عنابی‌ها» را در هم شکست؛ آن‌هم در دیداری که هنوز بسیاری اعتقاد دارند بهترین بازی تیم ملی از زمانی است که قلعه‌نویی هدایت تیم را بر عهده گرفته است. این قطر ولی شباهت چندانی با آن قطر شکست‌خورده ندارد؛ چراکه علاوه بر اخراج سرمربی وقتش که کارلوس کی‌روش معروف بود، حالا استایل و سبک بازی‌اش را هم عوض کرده و اگر دست‌کم گرفته شود، می‌تواند هر تیمی را تنبیه کند. این زنگ خطر را بازیکنان تیم ملی و سرمربی تیم به خوبی حس کرده‌اند. قلعه‌نویی و شاگردانش به‌خوبی آگاه هستند که پس از 48 سال فرصت ثبت نام خود در تاریخ فوتبال ایران را به دست آورده‌‌اند و نمی‌خواهند این فرصت را از دست بدهند. ایران سال‌هاست که به فینال آسیا نرسیده ولی هر بار که فینالیست شده جام قهرمانی را بالای سر برده است. همین تک‌گزاره کافی است تا آنها کُتی را که از ابتدای جام به‌عنوان یک مدعی به تن کرده‌اند، همچنان به تن داشته باشند؛ حالا دیگر مهم نیست رقیبشان در مسیر پیروزی، قطر میزبان باشد یا تیمی دیگر.

آیا باید نگران قطر بود؟

بازی با قطر از لحاظ فنی، دردسری برای فوتبال ایران نخواهد داشت. حداقل، سطح فنی دو تیم و البته ستاره‌هایی که آنها در ترکیب دارند به‌خوبی این موضوع را ترسیم می‌کند. با وجود این، دو سه دلیل جزئی وجود دارد که کمی نگران‌کننده به نظر می‌رسد؛ اولین آنها فاصله کمی است که بین بازی‌های مرحله حذفی وجود دارد. مشخص نیست چرا کنفدراسیون فوتبال آسیا برای تمام‌شدن این تورنمنت آن‌قدر عجله دارد که حتی زمان برگزاری بین دو بازی بعضا به 72 ساعت هم نمی‌رسد. دیگری هم استفاده از امتیاز میزبانی است. مطابق با قانون کشور میزبان و وقتی که تیم خودش بازی دارد، باید هشت درصد گنجایش ورزشگاه را در اختیار تیم رقیب قرار دهد ولی در روزهای گذشته ابتدا شایعه شده که هزار صندلی و سپس عنوان شد که چهار درصد از گنجایش ورزشگاه به هواداران ایرانی اختصاص پیدا کرده است. پس تعداد کم تماشاگران ایرانی در مقایسه با قطری‌ها هم دیگر موردی است که شاید نگران‌کننده باشد. سومین آنها هم که در 24 ساعت اخیر با واکنش‌های متعددی روبه‌رو شده انتخاب داور کویتی برای این بازی است. با توجه به عرب‌زبان بودن قطر، اینکه چرا یک داور عرب برای این بازی حساس در مرحله نیمه‌نهایی انتخاب شده هم محل سؤال است. مجموع این سه اتفاق شاید نگران‌کننده باشد ولی واقعیت این است که «ایران» قوی‌تر از تمامی این اتفاقات است. تیم ملی پیش از این سابقه بازی‌کردن و برنده‌شدن در شرایطی بدتر را هم داشته و همان‌طورکه بازیکنان به درستی اشاره می‌کنند، نگران این اتفاقات نخواهند بود.

 تیم ملی فوتبال ایران  جام ملت‌های آسیا  شاگردان امیر قلعه‌نویی