سینما دارد روزهای خوبش را میگذراند. در همین ده روز اول بهمنماه، نزدیک به یک میلیون بلیت فروخته شده و دخل سینماها در همین ده روز به حدود ۴۵میلیارد تومان رسیده است. به نظر میرسد که سالنها به اصطلاح «سانس مرده» کم دارند. سانس مرده به سانسهایی گفته میشود که کمترین میزان مخاطب را دارند و درآمدشان از هزینهشان کمتر است. معمولا سانسهای سر ظهر اینچنین هستند. همچنین برخی سانسها در برخی ساعات یا روزهای خاص که با رویدادهای پرمخاطب همزمان میشوند با کمترین تعداد مخاطب روبهرو هستند. مثلا یکی از خلوتترین سانسهای شبانه در بازار سینمای ایران، همزمان با برگزاری مسابقه فینال جام جهانی پارسال میان تیمهای آرژانتین و فرانسه بود.
دوری و دوستی پرده نقرهای و مستطیل سبز
این اتفاق در طول چند سال اخیر، بارها تجربه شده و البته با استقبال شهروندان هم روبهرو شده است. حالا در میانه برگزاری جام فوتبالی ملتهای آسیا و همزمان با آغاز دور حذفی رقابتها، قرار شده بازیهای ایران در سینماها روی پرده برود. اولین مورد، بازی ایران و سوریه است که ساعت ۱۹ و ۳۰ دقیقه امروز به وقت ایران از تلویزیون پخش میشود و تعدادی از سینماها نیز این رقابت را روی پرده میبرند.
ایران- سوریه روی پرده
درحالیکه شاید این انتظار وجود داشت که بازیهای گروهی تیم ملی فوتبال کشورمان، در سینماها نمایش داده شوند اما بالاخره این اتفاق به مرحله حذفی رسید تا سینماهای سراسر کشور بتوانند عصر چهارشنبه، بازی تیم ملی فوتبال کشورمان با سوریه را نمایش دهند. «ایرنا» گزارش داده که نمایش فوتبال در سینماها، یک بازی تماما برد است که در لوای آن، هم نیازهای فوتبالدوستان پوشش داده میشود و هم سینماداران به سود خوبی میرسند. در عرف سینماداری بینالمللی و بسته به سیاستهای سینمایی کشورها، آنها ۲۰ تا ۳۰درصد از ظرفیت کلی خود را به مواردی غیر از فیلم دیدن اختصاص میدهند که این موارد میتواند شامل برگزاری کنسرت، تئاتر، نمایشهای آنلاین، نمایش مسابقات ورزشی و... شود. به همین جهت سینما برای آن کشورها به صنعت پولسازی تبدیل میشود که هم برای سینمادار و هم برای دولت مرکزی، یک بازی برد - برد است که اقتصاد سنگینی در آن تعریف میشود.
در اینجا و با توجه به ازدیاد سالنهای سینمایی که تا پایان دولتسیزدهم به عدد ۱۰۰۰ میرسد نیز باید برنامهریزیهای مدون و حرفهای برای سینما تعریف شود تا این اماکن، تنها محدود به پخش فیلم نباشند. این اتفاق باید تبدیل به یک فرهنگ و جریان شده و از فاز نمونههای موردی خارج شود. این رویکرد سبب رونق نسبی سینماها شده و روح سینما رفتن را در مخاطبان سینما و البته آن دستهای که چندان قائل به فیلم دیدن در سالنهای سینما نیستند، بیدار کرده و آنها را با ویژگیهای سالنهای تاریک و حس ناب تماشا در سینما آشنا میکند.
فارغ از این موارد، با این قبیل ابتکارها، سیاست سینماداری در ایران، بیشتر به سمت استانداردهای رایج جهانی نزدیک شده و ضمن خروج از آن حالت سنتی، روند صنعتی شدن را با دور تندتری دنبال میکند. صنعتی شدن سینمای ایران یک کلونی رویایی است که ۳۰میلیونی شدن مخاطبانش، تنها گوشهای از آن به حساب میآید. برای سینما و نقشهایی که میتواند ایفا کند باید یک برنامه نوین ریخته شود تا نقش فعلی سینما با یک بازپروری هوشمندانه، از شکل سنتی خود خارج شده و بازدهی بهمراتب بهتری در تمام ایام سال داشته باشد.
رضایت سیما؟
اما روی دیگر سکه که کمتر مورد توجه قرار گرفته احتمال نارضایتی مدیران سازمان صداوسیما از این ایده است. پیشتر نیز خبرهایی منتشر شده بود مبتنی بر اینکه حق پخش مسابقات ورزشی که از سوی صداوسیما خریداری شده در انحصار این سازمان است و پلتفرمهای دیگر نباید این مسابقات را برای کاربرانشان پخش کنند. این موضوع در رسانهها بازتاب بسیاری پیدا کرد. حالا هم معلوم نیست که پخش این مسابقات با امتیازی که صداوسیما دارد اتفاق خواهد افتاد یا خیر. و اگر چنین باشد، صداوسیما به اجرای چنین ایدهای رضایت خواهد داد؟
اما نکته دیگر، محدودیتهای نمایش در صداوسیماست. به نظر میرسد در صورت پخش مسابقات ورزشی پرمخاطب در سینماها، محدودیتهای نمایش کمتر باشد. پیش از این هم انتقادهایی از شیوه سانسور سیما در مسابقات فوتبال آسیایی منتشر شده بود. به نظر میرسد در آینده نزدیک امکانات دیجیتالی پخش مسابقات ورزشی بیش از پیش شده و دسترسی عمومی را تسهیل کند. آیا در این شرایط سینماها به صورت مستقل و بدون نیاز به امتیازات انحصاری صداوسیما قادر به پخش و اکران رویدادهای ورزشی خواهند بود؟
دخل ورزشی سینماها
سینماها این روزها خوب پول درمیآورند. اما همانطور که گفته شد، تبدیل سانس مرده به سانس پربازدید، به معنای تبدیل یک زیان مالی به یک منفعت مالی است. استقبال گسترده شهروندان از اکرانهای فوتبالی در سینماها، در هر سانس اکران میتواند زیان ۳۰ تا ۶۰درصدی سانس مرده را به سود۵۰ تا ۸۰درصدی سانس پربازدید تبدیل کند. این اتفاق در صورت تکرار هفتگی در طول سال، یا در یک دوره کوتاهمدت یکماهه مانند جام جهانی یا ... مجموعا میتواند ۵ تا ۱۰درصد به کل درآمد سینماها اضافه کند. یعنی سینمایی که در طول سال، کمابیش ۱۰میلیارد تومان درآمد دارد، بدون هیچگونه افزایشی در هزینهها میتواند تا یک میلیارد تومان در سال افزایش درآمد داشته باشد که رقم بسیار بالایی است. آیا نمایش مسابقات پرمخاطب ورزشی در سالنهای سینما ادامه خواهد یافت. آیا دست سینمادارها در این گونه برنامهها بازتر خواهد شد؟