به گزارش ایران اکونومیست از وزارت نیرو، بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب (فاضلاب تصفیه شده) یکی از رویکردهایی است که هم اکنون با جدیت و به‌منظور حفظ منابع آبی دنبال از سوی وزارت نیرو می‌شود.
براین‌اساس بازچرخانی آب و استفاده مجدد از پساب فاضلاب در صنایع یکی از تمهیدات برای حفاظت از منابع آب است.
بازچرخانی و استفاده مجدد آب، مجموعه فرایندهایی است که پساب را از منابع مختلف بازیابی کرده، تصفیه و آماده استفاده مجدد می‌کند.
آب حاصل از این فرایند را می‌توان برای اهداف سودمندی مانند کشاورزی غیر مثمر و آبیاری فضاهای سبز، تأمین آب آشامیدنی، احیای آب‌های زیرزمینی، فرایندهای صنعتی و احیای محیط‌زیست، استفاده مجدد کرد. استفاده مجدد از آب می‌تواند جایگزین‌هایی برای منابع آب موجود باشد و برای افزایش امنیت، پایداری و انعطاف‌پذیری آب مورداستفاده قرار گیرد.
منابع آبی که می‌توانند در بازچرخانی مورداستفاده قرار گیرند شامل فاضلاب شهری، فاضلاب‌های صنعتی، آب طوفان و سیل، رواناب کشاورزی است. این منابع آب به‌اندازه کافی تصفیه می‌شوند تا “مشخصات مناسب برای هدف” را برای استفاده بعدی خود برآورده کنند. “مشخصات مناسب برای هدف” الزام‌های تصفیه برای رساندن آب از یک منبع خاص به کیفیت موردنیاز، برای اطمینان از سلامت عمومی، حفاظت از محیط‌زیست، یا نیازهای خاص کاربر است.
این در حالی است که پساب تصفیه‌شده صرفه اقتصادی بسیار بالایی برای بخش صنعت دارد و صنایع بزرگ باید برای مشارکت در طرح‌های فاضلاب و تأمین آب موردنیاز خود پیش‌قدم شوند.
هدف وزارت نیرو از بازچرخانی آب، تأمین پایدار آب موردنیاز برای مصارفی چون صنعت، آبیاری فضای سبز شهری و مواردی ازاین‌دست است، از طرفی باتوجه‌به تغییرات اقلیمی و پیرو آن کاهش محسوس بارش‌ها در سال‌های اخیر در کشور و همچنین با درنظرگرفتن محدودیت منابع آب تجدیدپذیر و زیرزمینی، به‌منظور جهش تولید در صنعت کشور، بازچرخانی و بازتخصیص آب به‌عنوان محورهای مهم در دستور کار قرار گرفته است.
بر اساس آمارهای جدیدی که از شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور منتشر شده است، وضع موجود حجم پساب خروجی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب ۱.۶ میلیارد مترمکعب در سال و حجم آب موردنیاز صنعت ۶.۳ میلیارد مترمکعب در سال اعلام شده است.
از سوی دیگر ۵ درصد از آب موردنیاز صنعت با استفاده از پساب تأمین می‌شود که رسیدن به ظرفیت تولید پساب تصفیه شده و بهداشتی به میزان ۲.۴ میلیارد مترمکعب در سال برای مجموع مصارف صنعت، فضای سبز و کشاورزی و تأمین ۲۵ درصد آب موردنیاز صنعت از طریق اجرای طرح‌ها به روش بیع متقابل و فروش پساب در برنامه پنج‌ساله هفتم در دستور کار قرار دارد.
پایین‌بودن تعرفه آب برای صنایع، کمبود اعتبارات و عدم بهره‌گیری بخش صنعت از ظرفیت پساب از چالش‌های پیشرو به شمار می‌رود و براین‌اساس واقعی‌کردن تعرفه آب صنایع، تأمین مالی از طریق عرضه پساب در بورس و الزام صنایع آب‌بر به تأمین آب موردنیاز از طریق پساب و آب دریا از جمله راهکارها برای تحقق تأمین پایدار آب موردنیاز صنایع با استفاده از پساب است.
پیش‌تر علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو موضوع بازچرخانی منابع آبی کشور را بسیار مهم ارزیابی و اعلام کرده است: منابع آبی کشور محدود است و بر همین اساس ضروری است از این منابع به نحو مطلوبی استفاده شود؛ بازچرخانی آب، آن هم پساب تصفیه‌شده و بهداشتی فاضلاب به دلیل پایداری آن، بهترین نوع منابع آبی برای مصارف صنعت و کشاورزی است.
به گفته وزیر نیرو قانون‌گذار در سال ۱۴۰۲، حکم بسیار ارزشمندی که بند «ع» تبصره هشت قانون بودجه است را تدوین کرد که بر اساس آن، صنایع کشور با روشی جدید از منابع آب نامتعارف با اولویت پساب بهداشتی بهره‌مند می‌شوند.
اجرای بند «ع» تبصره هشت قانون بودجه یک ظرفیت بسیار عالی و منحصر بفرد است که بر اساس آن می‌توان آب قابل‌توجهی برای توسعه صنعت ایران فراهم کرد و موجب می‌شود بتوان تا حدود ۴ میلیارد مترمکعب آب جدید برای صنایع کشور با استفاده از ظرفیت پساب تصفیه شده، شیرین‌سازی آب دریا و سایر منابع آب نامتعارف فراهم کرد که این امر یک فرصت قابل‌توجه برای صنایع کشور و رشد تولید محسوب می‌شود.
بازچرخانی آب به‌صورت پساب تصفیه‌شده و بهداشتی بهترین نوع منابع آب برای مصارف بخش صنعت و کشاورزی به شمار می‌رود؛ این منابع تا زمانی که شهرها دایر هستند، به‌صورت پایدار و بدون وابستگی به شرایط بارشی قابل تأمین است.
این اتفاق موجب تولید طولانی‌مدت و مستمر بدون ریسک بارش و همچنین ایجاد توسعه پایدار در سایه تولید طرح‌های صنعتی در کنار شهرها خواهد شد.
به گفته محرابیان صنایع کشور با بهره‌مندی از ۲.۷ میلیارد مترمکعب آب، میلیون‌ها اشتغال و هزاران میلیارد ارزش‌افزوده تقدیم کشور می‌کنند این در حالی است که امروزه بسیاری از صنایع کشور وجود دارند که به دلیل فقر منابع آبی، قادر نیستند زنجیره‌های تولید خود را کامل و طرح‌های توسعه‌ای را اجرایی کنند.
زمانی که پساب طرح‌های فاضلاب به صنایع کشور تزریق شود با نتایج ارزشمندی روبرو خواهیم شد به‌طوری‌که بدون کوچک‌ترین اختلالی، روند تولید به‌صورت طولانی‌مدت و مستمر در صنعت کشور امکان‌پذیر خواهد بود.
