درحالیکه تنشهای خاورمیانه و اختلالات تولید نفت ناشی از سرمای هوا در آمریکا، بزرگترین تولیدکننده نفت جهان، نگرانیها در مورد سلامت اقتصاد چین و جهان را تحتالشعاع قرار دادهاست، روز جمعه قیمت نفت افزایش یافت و قدم در مسیر افزایش تدریجی هفتگی گذاشت. بهای معاملات آتی نفتبرنت تا زمان تنظیم گزارش با ۴۲سنت یا ۰.۵درصد افزایش به ۷۹ دلار و ۵۰سنت در هر بشکه رسید، درحالیکه قیمت نفتخام وستتگزاس اینترمیدیت آمریکا (WTI) با ۱۵سنت افزایش به ۷۴ دلار و ۲سنت در هر بشکه رسید.
کریگ ارلام از تحلیلگران فعال در کارگزاری OANDA، گفـــــــت: «درحالیکه قیمت نفتخام نسبت به رویدادهای خاورمیانه حساسیتی جزئی نشان میدهد، همانطور که طی دو هفته گذشته شاهد آن بودیم، بازار نفت کماکان در شرایط متعادلی ایستاده است.»
ابهامات بازار نفت
همچنانکه اختلال در سمت عرضه کماکان یک خطر صعودی برای قیمت نفت محسوب میشود، اما احتمال ریزش قیمت نفت نیز بهواسطه عواملی همچون تزلزل اقتصاد جهانی وجود دارد. در عرض یک هفته گذشته، شاخص نفتخام ایالاتمتحده یا وستتگزاساینترمیدیت در مسیر رشد حدود ۲درصدی قرار داشتهاست؛ درحالیکه برنت به سمت افزایش حداقل یکدرصدی پیشمیرود. هر دو شاخص در روز پنجشنبه پس از اینکه آژانس بینالمللی انرژی (IEA) پیشبینی رشد تقاضای نفت در سال۲۰۲۴ را افزایش داد، روند صعودی در پیش گرفتند. هیرویوکی کیکوکاوا رئیس NS Trading، زیرمجموعه نیسان، میگوید: «با گسترش تنشها در خاورمیانه، معاملهگران نمیخواهند موقعیتهای فروش زودگذر داشته باشند، آنها در عینحال در مورد ادامه مسیر خرید و پیشخریدهای خود نیز محتاط هستند زیرا نمودار بهبود اقتصادی چین همچنان روند کندی دارد.»
بهرغم پیشبینی رشد تقاضای بالاتر نفتخام، موضع آژانس بینالمللی انرژی تا حدودی همراستا با پیشبینی ائتلاف تولیدکنندگان اوپک است. دفتر آژانس مستقر در پاریس همچنین اعلام کرد؛ با جلوگیری از اختلالات قابلتوجه در جریان بازار، بهنظر میرسید سال ۲۰۲۴ در زمینه انرژی حداقل شروع خوبی داشته باشد.
از توقف عرضه لیبی تا تعلیق تولید در آمریکا
درحالیکه تنشهای خاورمیانه تولید نفت را در هیچ نقطهای از جهان متوقف نکردهاست، توقف عرضه نفت از سوی لیبی کماکان ادامه دارد و حدود ۴۰درصد از تولید نفت در داکوتایشمالی، یکی از بزرگترین مناطق تولید نفت در ایالاتمتحده، به دلیل سرمای شدید از روز چهارشنبه گذشته به حالت تعلیق در آمدهاست.
از سویی دیگر رویترز اعلام کرد، هفته گذشته وقوع توفان کمسابقه زمستانی در ایالاتمتحده، یک پالایشگاه را در تگزاس تعطیل کرد؛ ضمن اینکه موجب اختلال در عملکرد سایر پالایشگاههای آن منطقه شد. فعالیت پالایشگاه شرکت توتال در پورتآرتور تگزاس با ظرفیت ۲۳۸هزار بشکه در روز، بهخاطر کاهش شدید دما و قطعی برق، متوقفشده که بنا بر اظهار مسوولان مربوطه، در حال تعمیر است.از پالایشگاه اکسونموبیل واقع در هیوستون با ظرفیت حدودهزار ۵۶۵ بشکه در روز نیز خبر میرسد که فعالیت پالایشگاه با اختلالاتی مواجه شدهاست. شرکت فلینتهیلز هم اعلام کرد عملکرد پالایشگاه این شرکت در تگزاس با ظرفیت ۳۴۳هزار بشکه در روز تحتتاثیر سرمای هوا قرار گرفتهاست.
در ابتدای هفته گذشته، شرکت والرو انرژی هم بازرسیهای برنامهریزی شده خود در واحد پالایش نفت در پورتآرتور را با ظرفیت ۳۳۵هزار بشکه در روز آغاز کرد. شایان ذکر است ظرفیت پالایش این شرکت ۲۱۰هزار بشکه در روز پایین آمدهاست. برخی از واحدهای اصلی سه پالایشگاه در پورتآرتور از جمله پالایشگاه موتیوا با ظرفیت ۶۲۶هزار بشکه در روز، تعطیلشدهاند. پیش از این، شرکت ماراتون پترولیم هم اختلال در عملکرد پالایشگاه خود در تگزاس با ظرفیت ۶۴هزار بشکه در روز را اعلام کردهبود.
موضع نفتی عربستان در برابر تحولات اخیر
گفتنی است چند روز پیش، مدیرعامل شرکت دولتی نفت سعودی در حاشیه مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس به رویترز اعلام کرد: بازارهای جهانی نفت در کوتاهمدت با اختلالهای دریای سرخ مقابله خواهد کرد، اگرچه استمرار حملات حوثیها منجر به کاهش تعداد نفتکش بهدلیل طولانیشدن مسیر سفرهای دریایی و تاخیر در تحویل محمولههای نفتی میشود. امین ناصر پیشبینی کرد متعاقب ریزش ۴۰۰میلیون بشکهای ذخیرهسازیهای نفت از سوی مصرفکنندگان از سال۲۰۲۲، بازار جهانی انرژی بهرغم ظرفیت مازاد عرضه از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، محدودتر خواهد شد. حملههای حوثیها به کشتیها در دریای سرخ، بسیاری از شرکتها را مجبور کرده است مسیر تردد خود را تغییر دهند.
مدیرعامل آرامکو گفت: «در کوتاهمدت ممکن است نفتکشها در دسترس باشند، اما اگر این شرایط فرسایشی و طولانی شود، ممکن است مشکلساز شود بهطوری که به نفتکشهای بیشتری نیاز باشد و آنها مجبور خواهند بود مسافتهای طولانیتری را با هزینههای بالاتر، طی کنند.» کشتیهای حمل کانتینر و بیش از ۱۰درصد مجموع کشتیرانی جهان از مسیر دریای سرخ که پیشتر از کانال سوئز، کوتاهترین مسیر آسیا به اروپا، عبور میکردند اکنون یا تغییر مسیر داده یا خدمات خود را متوقف کردهاند. شایان ذکر است که انتخاب مسیر جایگزین از محور دماغه امید نیک واقع در آفریقایجنوبی، تا دو هفته به مدت زمان سفر دریایی، اضافه میکند. ناصر ادامه داد: «آرامکو میتواند تنگه بابالمندب در نزدیکی یمن را با استفاده از خط لولهای که تاسیسات نفتی در شرق تنگه بابالمندب را به سواحل غربی آن متصل میکند و دسترسی سریعتری به کانال سوئز میدهد، دور بزند.»
مدیرعامل آرامکو اعلام کرد؛ پیشبینی میشود تقاضای نفت در سالجاری میلادی به ۱۰۴میلیون بشکه در روز برسد، به این معنا که رشد تقاضا در سال۲۰۲۴ میلادی حدود روزانه یکمیلیون و ۵۰۰هزار بشکه خواهد بود، درحالیکه این رقم در سالگذشته ۲میلیون و ۶۰۰هزار بشکه در روز بود. ناصر افزود: رشد تقاضا همراه با سطح پایین ذخیرهسازیها، به تشدید محدودیت عرضه در بازار کمک خواهد کرد. ذخیرهسازیهای جهانی پس از کاهش ۴۰۰میلیون بشکهای ذخیرهسازیهای فراساحلی و داخلی ازسوی مصرفکنندگان طی دو سالگذشته به پایینترین حد میانگین پنجساله خود رسیدهاست. مدیرعامل آرامکو اظهار کرد: تحت شرایط کنونی، بهسختی میتوان پیشبینی کرد چه زمانی تقاضا برای نفت به اوج خود خواهد رسید.