آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با بیان اینکه اکثر صندوق‌های بازنشستگی در دنیا به دلیل عدم تراز میان پرداخت‌کنندگان و مستمری‌بگیران با زیان مواجه هستند، گفت: زیان‌دهی این صندوق‌ها در کشورهای پیشرفته به دلیل پیری جمعیت، افزایش اُمید به زندگی و کاهش نرخ زادوولد است، این شرایط در بسیاری از نقاط دیگر جهان نیز حکم‌فرماست.
وی با اشاره به تراز منفی صندوق‌های بازنشستگی بیان کرد: نرخ رشد جمعیت در ایران طی دهه‌های گذشته متفاوت و با افزایش رشد جمعیت در اوایل انقلاب تراز صندوق‌های بازنشستگی مثبت بود؛ اما در ادامه با افزایش تورم، تحریم، کاهش درآمدهای دولت، کاهش نرخ فرزندآوری و افزایش بدهکاری دولت‌ها به صندوق‌های بازنشستگی بازدهی این صندوق‌ها کاهش و تراز منفی شد.
*بنگاه‌داری تامین اجتماعی
استاد دانشگاه تهران اظهار کرد: دولت‌ها برای پرداخت بدهی‌های خود به صندوق بازنشستگی معمولاً از روش تهاتر بدهی با فروش کارخانه‌ها و شرکت‌های دولتی به تأمین اجتماعی استفاده می‌کردند، نتیجه این تهاتر بنگاه‌دار شدن تأمین اجتماعی بود؛ اما به دلیل اینکه این واحدها معمولاً بازدهی چندانی نداشتند، تأمین اجتماعی مشکلات فراوانی برای دریافت بدهی خود داشته است.
بغزیان با بیان اینکه صندوق‌های بازنشستگی با ضعف مدیریت مواجه است، بیان کرد: ورشکستگی و زیان بوده صندوق‌های بازنشستگی قابل‌پیش‌بینی بود، مدیران این صندوق باید اقداماتی در جهت افزایش درآمد و حل این بحران پیش‌بینی می‌کردند، اما به دلیل ضعف مدیریت میزان بهره‌وری در این صندوق‌ها کاهش‌یافته است.
* افزایش سن بازنشستگی با هدف کاهش ناترازی صندوق بازنشستگی
وی با اشاره به تصمیم دولت و مجلس برای افزایش سن بازنشستگی عنوان کرد: این تصمیم باهدف کاهش ناترازی صندوق‌های بازنشستگی گرفته‌شده، این تصمیم در کوتاه‌مدت اثرات مثبتی خواهد داشت؛ اما باید برای بازه بلندمدت سیاست‌گذاری جدیدی را اعمال کرد.
استاد دانشگاه تهران معتقد است، اصلاح مدیریت پرتفوی صندوق‌ها، پرداخت بدهی‌های دولت به صندوق به‌منظور افزایش سرمایه‌گذاری و ایجاد شرایطی برای افزایش نرخ زادوولد می‌تواند به احیای این صندوق‌ها منجر شود.
بغزیان افزود: حمایت دولت‌ها از صندوق‌های بازنشستگی امری متداول است، این موضوع در کشوری مانند آمریکا که بازار آن بر پایه اقتصاد آزاد بناشده، نیز صدق می‌کند در ماه‌های اخیر دولت تلاش فراوانی را برای پرداخت مطالبات انباشت شده به تأمین اجتماعی داشته و بخشی از این مطالبات را نیز پرداخت کرده است. با بازگشت دارایی‌های بلوکه‌شدن ایران، بازپرداخت این مطالبات تسریع خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: مدیریت دولتی صندوق‌های بازنشستگی باعث کاهش ضریب بازدهی آن شده است، باید شرایطی فراهم شود که فعالیت بخش خصوصی در این بخش افزایش یابد.
