حملات متقابل گروههای مقاومت و نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه همچنان ادامه دارد و ظرف هفته‌های گذشته روندی تصاعدی به خود گرفته است. روز دوشنبه ۲۰ نوامبر- ۲۹ آبان نیروهای آمریکایی به نیروهای نیابتی تحت حمایت ایران که قبلا یک موشک بالستیک دوربرد را علیه پایگاه عین الاسد در عراق شلیک کرده بودند، حمله کردند.
این برای اولین بار است که از زمان افزایش حملات در ۷ اکتبر، یک موشک بالستیک علیه نیروهای آمریکایی در خاورمیانه به کار گرفته شده و همچنین اولین بار است که نیروهای آمریکایی در عراق با حمله متقابل پاسخ می‌دهند. این وضعیت نشان‌دهنده تشدید حملات قبلی از ماه گذشته به این سو است. موشک‌‌‌های بالستیک می‌توانند بسیار قدرتمندتر باشند و محموله‌‌‌های مخرب بسیار بیشتری را نسبت به موشک‌‌‌ها و پهپادهای مورد استفاده در حملات قبلی، با خود حمل کنند. فرماندهی مرکزی ایالات متحده اعلام کرده که حمله موشکی بالستیک منجر به زخمی شدن هشت نفر از کارکنان آمریکایی و آسیب جزئی به زیرساخت‌ها شده است. پنتاگون اعلام کرده نیروهای آمریکایی توانستند یک خودروی شبهنظامیان و تعدادی از پرسنل درگیر در این حمله را شناسایی کنند. در ادامه یک خدمه جنگنده AC-۱۳۰ در اقدامی تلافی‌جویانه، حمله دفاع از خود انجام داد و سه جنگنده شبهنظامیان را هدف قرار داد.
این فرماندهی در بیانیه‌‌‌ای اعلام کرد که جنگنده‌‌‌های آمریکایی در ساعات اولیه روز چهارشنبه به وقت محلی «حملات دقیقی را علیه دو تاسیسات در عراق» انجام دادند که «در پاسخ مستقیم به حملات گروههای تحت حمایت ایران علیه نیروهای آمریکایی و ائتلاف بود».» یک مقام دفاعی به صدای آمریکا گفت، حملات ایالات متحده یک مرکز عملیات و یک گره فرماندهی و کنترل مورد استفاده گروه شبه‌نظامی کتائب حزب‌الله مورد حمایت ایران را در نزدیکی الانبار و جرف الصقر هدف قرار داد. نیروهای کتائب حزب‌الله در این دو تاسیسات حضور داشتند که به گفته این مقام دفاعی از حملات اخیر به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه حمایت کرده‌اند. این مقام دفاعی افزود که ارزیابی‌های اولیه حاکی از کشته شدن حداقل شش ستیزه‌جو در این دو حمله است. روز دوشنبه، نیروهای آمریکایی به نیروهای شبه‌نظامی که قبلا یک موشک بالستیک دوربرد را علیه پایگاه هوایی الاسد در عراق شلیک کرده بودند، هدف قرار دادند.
دو مقام دفاعی ایالات متحده به صدای آمریکا گفته‌اند که نیروهای مورد حمایت ایران حداقل ۱۵۰ بار از زمان روی کار آمدن جو بایدن به نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه حمله کرده‌اند. از ۱۷ اکتبر تاکنون بیش از ۶۰ حمله موشکی و پهپادی علیه نیروهای آمریکایی صورت گرفته است. به‌گفته پنتاگون، اکثر این حملات توسط ارتش ایالات متحده یا مختل شده یا نتوانسته‌اند به اهداف خود برسند و هیچ تلفات یا آسیبی به زیرساخت‌ها وارد نشده است. اما تعداد انگشت‌شماری از حملات منجر به زخمی شدن ده‌ها تن از پرسنل نظامی ایالات متحده با جراحات از آسیبهای مغزی تا جزئی مانند جراحت‌های سطحی یا سوراخ شدن پرده گوش شده است. مقامات می‌گویند که مجروحان بعد از بهبود به خدمت بازگشته‌اند.
یکی از پیمانکاران آمریکایی در پایگاه هوایی عین الاسد در عراق در حین پناه گرفتن دچار حمله قلبی شد و درگذشت. علاوه بر حمله روز چهارشنبه هواپیمای AC-۱۳۰ در عراق، جنگنده‌‌‌های آمریکایی سه دور حمله را با هدف قرار دادن چهار تاسیسات در سوریه که توسط گروههای نیابتی مورد استفاده قرار میگیرند، انجام دادهاند.
از زمان حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر که منجر به کشته شدن حداقل ۱۲۰۰ نفر و گروگان گرفتن حدود ۲۰۰ نفر دیگر شده، خاورمیانه تبدیل به بشکه باروت شده است. همچنین حملات تلافی‌جویانه و حمله زمینی اسرائیل باعث کشته شدن هزاران نفر از زنان و کودکان فلسطینی شده است. ایالات متحده حضور خود را در منطقه افزایش داده است تا از حدود ۲۵۰۰ سرباز آمریکایی در عراق و ۹۰۰ سرباز در سوریه محافظت کند و بازیگران تجدیدنظرطلب از جمله ایران، حوثی‌ها و حزب‌الله و سایر گروههای مقاومت را از تشدید و گسترش درگیری اسرائیل و حماس بازدارد.
به گفته پنتاگون، موجی از حملات شبهنظامیان مورد حمایت ایران در ماه مارس باعث کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی در سوریه، آسیبهای مغزی به ۲۳ پرسنل نظامی و زخمی شدن ۲۵ پرسنل ارتش آمریکا شد. پنتاگون با انجام حملات هوایی علیه تاسیسات مورد حمایت ایران در سوریه پاسخ داد، درست مانند حملاتی که نیروهای آمریکایی در هفته‌های اخیر انجام دادند. آخرین باری که ایران یا گروههای نیابتی نزدیک به آن از موشک‌‌‌های بالستیک علیه نیروهای آمریکایی در عراق استفاده کردند، به سال ۲۰۲۰ و پس از ترور فرمانده نیروی قدس ایران، سردار قاسم سلیمانی بازمی‌گردد.
آستانه پاسخ متوازن تا کجاست؟
تا اینجای کار چه قبل و چه بعد از عملیات طوفان‌الاقصی در ۷ اکتبر، ایالات متحده برای محدود کردن تنش در پاسخ به نیروهای متحد ایران در منطقه، اقدامات خود را به مرز عراق و سوریه محدود کرده بود و از گسترش و تشدید پاسخ‌ها پرهیز می‌کرد. این مساله ناشی از چند فاکتور مهم بوده است:
اول، احترام به قلمرو و حاکمیت عراق که بارها مقامات منطقه سبز بغداد نسبت به آن ابراز نارضایتی کرده و حساسیت‌ها را مبنی بر تبدیل شدن عراق به صفحه شطرنج برخورد ایران و آمریکا ابراز کرده بودند. پیش‌تر روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارشی نوشت: محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر عراق با وظیفه حساسی روبه‌‌‌روست که روابط کشورش را بین آمریکا و ایران متعادل کند و از حمله شبهنظامیان به نظامیان و پرسنل دیپلماتیک آمریکا در عراق جلوگیری کند.
فاکتور دوم که موضوع بسیار مهم‌تری برای ایالات متحده به شمار می‌رود، حضور نیروهای آمریکایی در منطقه است که می‌تواند ریسک یا هزینه حضور این نیروها را به‌خصوص در عراق افزایش دهد. در واقع حمله در چنین سرزمینی می‌تواند ضمن اینکه سطح تنش‌ها را با دولت مرکزی عراق و همچنین با ایران افزایش دهد، شرایط را برای اقدامات بیشتر ایذایی گروههای شبه‌نظامی فراهم کند. شرایطی که در طول یک ماه گذشته منجر به تشدید حملات علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه شده است. ایران و گروههای مقاومت در عراق به دنبال ایجاد شرایطی هستند که آمریکا در نهایت از عراق و به‌طور کلی از منطقه خارج شود. واشنگتن با حساسیت و آگاهی از چنین وضعیتی مراقب بوده تا افزایش سطح حملات و متقابلا پاسخ ایالات متحده منجر به تقویت چنین زمینه و بستری نشود.
با این حال و به‌رغم تعادل ظریفی که تاکنون دو طرف تخاصم از خود بروز دادهاند، اما به نظر می‌رسد تداوم حملات نیروهای شبه‌نظامی و تداوم حملات آمریکایی‌ها در سوریه، آمریکا را به این جمع‌بندی رسانده که باید به تناسب شدت ضربات گروههای مقاومت، پاسخی هم‌تراز و متناسب به این حملات بدهد، چرا که پاسخ‌های قبلی بازدارندگی لازم را ایجاد نکرده و همچنان تاسیسات و نیروهای آمریکایی مورد هدف قرار میگیرند. اهمیت این پاسخ‌ها به‌ویژه پس از آغاز جنگ حماس و اسرائیل برای آمریکا بیشتر نیز شده، چون هرگونه پاسخ نامتوازن می‌تواند منجر به ایجاد این برداشت و ادراک شود که ایالات متحده در موضع ضعف قرار دارد و در نتیجه بهترین زمان برای تشدید حملات علیه نیروهای آمریکایی است.
از این منظر آمریکایی‌ها امید دارند با بالا بردن سطح پاسخ، زمینه مناسب‌تری را ایجاد کنند. اما مشخص نیست که این کار بتواند مطلوبیت لازم را ایجاد کند و باعث دوری از تنش و بحران شود. با وجود این، خطر یک جنگ گسترده‌‌‌تر در خاورمیانه از بین نرفته و یک اشتباه محاسباتی، مانند حمله موشکی به اسرائیل یا کشتن پرسنل نظامی آمریکایی در سوریه، عراق یا خلیج‌‌‌فارس، می‌تواند منجر به درگیری ناخواسته شود.
