به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه مطالعات اجتماعی،پیمان صالحی در نشست تجلیل چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی و تجلیل از داوران برتر این جشنواره گفت: داوری در حوزه پژوهش و فناوری همواره یکی از موضوعات مهم است و گاهی این داوری برای بعضی از مجلات مشکل ساز می شود به طوری که اصل قضیه را زیر سوال می‌برد بنابراین حضور داوران در جشنواره علوم انسانی و اجتماعی ارزشمند بوده است.
وی با اشاره به اینکه بزرگترین مشکل ما در حوزه علوم انسانی و اجتماعی عدم شناخت از مسائل این حوزه هم در تحقیقات و هم در کاربست نتایج این تحقیقات است، افزود: به همین علت معاونت پژوهشی وزارت علوم در دو سال و اندی گذشته به دنبال حمایت از تحقیقات علوم انسانی و افزایش اثربخشی این تحقیقات بوده است.
وی با اشاره به اثربخشی جهانی آثار علوم انسانی ما در عرصه بین المللی گفت: ایران در طول ۲۰ سال گذشته در حوزه تولید محتوا در رشته‌های مختلف علمی موفقیت نسبی را کسب کرده است به گونه‌ای که ما از رتبه ۵۳ دنیا در تولید محتوا طی ۲۰ سال به ۱۵ دنیا رسیده ایم و دانشمندان در این مسیر زحمات زیادی را کشیده‌اند.
صالحی با ارائه اطلاعات آماری از نمایه سازی ایران گفت: از سال ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۲۲ تعداد ۷۴ میلیون سند علمی ثبت شده است که ایران در رشته پزشکی رتبه ۲۰، پرستاری رتبه ۱۶ ، شیمی رتبه چهاردهم و در مهندسی شیمی رتبه سیزدهم را کسب کرده است ولی در بعضی از حوزه‌ها از نظر کمی رتبه‌های خوبی کسب نکردیم به عنوان مثال در رشته هنر و علوم انسانی در جایگاه ۴۴، مدیریت و بازرگانی رتبه ۳۰ و اقتصاد رتبه ۳۶ قرار داریم.
معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نتایج علم سنجی را بیان کننده تاثیرگذار نبودن ایران در حوزه اثربخشی علوم انسانی در جهان دانست و گفت: ایران در حوزه اعتقادی مسلمانان کمترین میزان قلم فرسایی را در جهان داشته است و ما اگر بخواهیم در جهان علم و فناوری حضور داشته باشیم باید در آن فضا بازی کنیم.
وی در پاسخ به این مساله که چطور می توانیم زبان فارسی را در عرصه بین المللی گسترش دهیم، گفت: از میان مجلاتی که از سال ۱۳۹۱ تا سال ۱۴۰۱ در وزارت علوم تایید شدند تعداد ۸۲۷ مجله درباره علوم انسانی و اجتماعی بود که برعکس عرصه بین المللی در داخل شرایط خوبی داشتیم. سیاست ما این است که داشته‌های خود را در عرصه بین المللی وارد کنیم. در همین راستا مجلات خود را در سطح جهان نمایه سازی می کنیم.
صالحی اضافه کرد: تا دو سال قبل همه مجلات نمایه شده در اسکوپوس در ۲۴ سال ۱۰۱ عدد بود ولی در طی این دو سال گذشته به ۱۵۱ عدد رسید که ۱۲ مجله فارسی و ۱۰ مجله درباره علوم انسانی بود. مجلات ایرانی به ما کمک کردند که رتبه جهانی خود را حفظ کنیم. ایران در DOAJ (نمایه یا ایندکس مجلات دسترسی آزاد ) نیز ۸۳۳ مجله را نمایه سازی کرده است و امسال هم ۱۲۴ مجله در دواج نمایه شده است. پیش بینی می شود در دو سال آینده ۲۰۰ مجله دیگر اضافه شود. به همین ترتیب ما در میان کشورهای دنیا در دواج رتبه هفتم را دارا هستیم.
وی رتبه زبان فارسی را زبان نهم دنیا در دسترسی مجلات دانست و گفت: ۴۴۳ مجله ایرانی در دواج (DOAJ) به زبان فارسی ثبت شده که بیشتر آنها درباره علوم انسانی بودند.ضمن اینکه ما به تازگی اولین مجله قرآنی را به زبان انگلیسی منتشر کردیم زیرا باید به زبان بین المللی با جهان حرف بزنیم و دانشمندان ما در مجلات مسائل اعتقادی خود را مطرح کنند.
صالحی با انتقاد از اینکه در حوزه علوم انسانی کمتر تجمیع و هم افزایی می شود، افزود: باید کمک کنیم تا بزرگان علوم انسانی و دانشگاه ها به سمت وحدت در عرصه علوم انسانی حرکت کنند تا ما تیر نهایی را به عنوان مسئول اجرایی این حوزه به هدف بزنیم اما باید نظم دهی در این زمینه انجام بگیرد.
در این نشست همچنین حجت الاسلام رضا غلامی، رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی و رئیس دبیرخانه دائمی جشنواره بین المللی فارابی با بیان اینکه انتظار می رود سابقه تحقیق، اصالت و اهمیت تحقیق پیشنهادی را نشان دهد، افزود: در واقع، کشف ادبیات تحقیق که از دل تاریخ علم یا تاریخ یک نظریه علمی ممکن است، می تواند صحیح و دقیق بودن سؤالات یا فرضیه های تحقیق را مشخص کند و نیاز به پروژه تحقیقاتی پیشنهادی را نشان دهد. به همین دلیل، بخش تاریخچه در یک پروپوزال و حتی در خود تحقیق، باید یک نمای کلی، واضح و مختصر از ادبیات موجود و نحوه ارتباط آن با موضوع تحقیق پیشنهادی را ارائه دهد.
وی با تاکید بر اینکه یک محقق در تحقیق خود، باید قادر باشد جایگاه نظریه‌اش را در پازل یا پازل های نظریه‌ها روشن کند، گفت: نگاه‌های محدود و بعضاً انحصارگرایانه به نظریات علمی که به معنای نادیده‌گرفتن خط نظریات متفاوت با نظریه های مورد علاقه، یا موید دیدگاه محقق است، یک تحقیق را از اصالت و به تبع آن، از اثربخشی لازم خارج می کند. آنچه مسلم است، از پژوهشگر انتظار می رود تا در تحقیق خود قادر باشد ضمن التفات به نظریات متفاوت یا مغایر با دیدگاه خود، به پرسش هایی طرح شده درباره تمایزات نظریه خود با نظریه‌های متفاوت، پاسخ دهد.
