«میثم ظهوریان» در گفتوگو با ایران اکونومیست در تحلیل خود از پیشنهادات رئیسجمهور در اجلاس اضطراری سازمان همکاری اسلامی در مساله فلسطین اظهار کرد: فلسفه شکلگیری سازمان کنفرانس اسلامی اساسا با محوریت مساله فلسطین شروع به کار کرد، آنچه این نیاز را در کشورهای اسلامی ایجاد کرد که در قالب یک اتحادیه دور هم جمع شوند، مساله آتشسوزی مسجد الاقصی بود که موجب شعلهور شدن احساسات مردم کشورهای مسلمان و در دستور کار قرار گرفتن این مساله از سوی دولتهای مسلمان بود.
وی تصریح کرد: سازمان کنفرانس اسلامی اگر چه با این فلسفه شروع به کار کرد، اما بتدریج از فلسفه وجودی خود جدا شد و مساله فلسطین محور بودن خودش را در برنامه سازمان از دست داد و یا صرفا به صورت حرفها و شعارهای کلی بیان شد، علاوه بر این گاهی ایدههای سازشکارانه مانند طرح دو دولتی و یا پذیرش مرزهای ۱۹۶۷ به عنوان حل مساله فلسطین مطرح میشد که عملا به مفهوم چشم پوشیدن از خاک فلسطین بود.
این پژوهشگر سیاستگذاری عمومی همچنین خاطرنشان کرد: بنابراین صحبتهای رئیسجمهور با توجه به این که یکسری محورهایی را به دنبال داشت اما در قالب اتحاد کشورهای اسلامی مطرح شد به نوعی درصدد بازگشت به شکلگیری سازمان و احیای آن بود، شاید مهمترین و محوریترین پیشنهادی که از سوی موضع سنتی و اصولی ایران در مورد فلسطین مطرح شد، ضرورت احیای کشور فلسطین براساس ایده از بحر تا نهر باشد که متعلق به تمام سرزمین فلسطین است و به اشغال اسرائیلیها در آمده است.
ظهوریان اظهار داشت: در واقع ایده محوری که رئیسجمهور به عنوان محور وحدت کشورهای عضو سازمان همکاری های اسلامی مطرح کرد، این بود که پیش از این طرحها و ایدهها به دلایل مختلف از جمله این که به تدریج پیشنهادهای سازشکارانه در نهادهای عربی و اسلامی در طول زمان پیش برده شده و در قالب سازمانهای بینالمللی و نهادهای اسلامی به حاشیه رفته بود تاکید بر محور وحدت جهان اسلام داشت.
وی در ادامه گفت: یکی از مهمترین عقبنشینیهای برخی کشورهای اسلامی پیشنهاد ملک عبدالله پادشاه وقت عربستان در اتحادیه عرب بود که به عنوان مصوبه سال ۲۰۰۲، عملا اتحادیه عرب در ازای عقب نشینی مرزهای اسرائیل تا مرزهای ۱۹۶۷ را به رسمیت میشناسد و بعد از آن هم در صلح ابراهیم و معامله قرن این مساله مطرح میشود حتی برخی کشورهای عربی فراتر از مرزهای ۱۹۶۷ را برای رژیم صهیونیستی در مرزهای کرانه باختری را به رسمیت می شناسند، بنابراین پیشنهاد رئیسجمهور در این اجلاس به عنوان یک پیشنهاد پیشروانه در مساله فلسطین طرح شد.
ظهوریان در بخش دیگری از این گفتوگو ابراز داشت: به طور طبیعی در شرایط حاضر نظام بینالملل با توجه به این که خیلی از دولتهای حاکم بر کشورهای اسلامی به صورت وابسته یا نیمه وابسته با نظام سلطه ارتباط دارند، ممکن است پیشنهاد بحث از بحر تا نهر امکان اجماع در این فضا را نداشته باشد اما ارائه آن مهم است، علاوه بر این پیشنهاداتی مانند تحریم کالاهای اسرائیلی در سطح و لایهای قابلیت اجرا دارد و می تواند بخشی از دولت های اسلامی را همراه کند.
این پژوهشگر سیاستگذاری عمومی افزود: این پیشنهادات لایه های مختلفی دارد، ایران می تواند متحدینی را با خود همراه کند، اما در شرایط حاضر نمیشود خیلی انتظار داشت اجماع کامل به دلیل تشتت فکری، سیاسی و وابستگی برخی دولتها در کشورهای اسلامی به وجود آید اما به لحاظ گفتمانی کمک میکند تا سطح مطالبه در ماجرای فلسطین بالا رود با توجه به این که اتفاق ۷ اکتبر توانست روند عادی سازی که در برخی کشورهای اسلامی آغاز شده بود را متوقف کند.