به گزارش ایران اکونومیست، برخی ناظران این دستگیریها را به اشاراتی در رسانههای دولتی مرتبط میدانند که «شبکهای از جاسوسان آمریکا» در این کشور وجود دارد که باید «پاکسازی» شود. این کمپین در بحبوحه وخامت روابط ایالات متحده و جمهوری آذربایجان صورت میگیرد.
در ۲۰ نوامبر، اولوی حسنلی، مدیر و یکی از بنیانگذاران «آبزاسمدیا» (Abzas Media)، در راه رفتن به فرودگاه باکو برای یک پرواز بینالمللی دستگیر شد. چند ساعت بعد، حسنلی و وکیلش به دفتر آبزاس برده شدند و پلیس با حضور آنها به بررسی و تفتیش پرداخت.
به گزارش آبزاس، پلیس مدعی شد که ۴۰۰۰۰ یورو در این دفتر پیدا کرده است. این رسانه صدای ضبط شده حسنلی را منتشر کرد که در آن گفته شده بود پول نقد توسط پلیس جاسازی شده و او هم در زمان بازداشت و هم بعدا در بازداشت پلیس مورد ضرب و جرح قرار گرفته است.
هم وزارت خارجه ایالات متحده و هم عفو بینالملل نسبت به بازداشت و بدرفتاری با او در بازداشت ابراز نگرانی کردند. روز بعد هم سیوینج واگیفگیزی، سردبیر آبزاسمدیان بازداشت شد.
براساس گزارش آبزاس، حسنلی و واگیفگیزی هر دو به قاچاق متهم شدهاند و با احکام احتمالی ۷ تا ۱۲ سال زندان روبرو هستند. اواخر ۲۱ نوامبر هم حسنلی به چهار ماه و وگیفگیزی به سه ماه و ۲۹ روز بازداشت موقت محکوم شدند.
حسنلی از اواسط دهه ۲۰۰۰ در جمهوری آذربایجان فعال بود و ریاست چندین سازمان مختلف جوانان را بر عهده داشت. او یکی از بنیانگذاران آبزاسمدیا در سال ۲۰۱۶ بود.
آبزاس عمدتا بر پوشش فساد و نقض حقوق بشر در جمهوری آذربایجان تمرکز دارد. تحقیقات اخیر طرحهای پولشویی مقامات عالیرتبه در داخل و خارج از این کشور را کشف کرد. طبق یکی از گزارشها، در سال ۲۰۲۲ شرکتهای متعلق به افراد قدرتمند، از جمله دختران الهام علیاف، رئیسجمهوری آذربایجان در مناقصات غیرشفاف مرتبط با پروژههای توسعه در مناطقی که به تازگی در داخل و اطراف قرهباغ به کنترل باکو درآمده، برنده اعلام شدهاند.
آبزاس در بیانیهای، رئیسجمهوری آذربایجان را مسئول دستگیریها دانست و آن را تلاشی برای «بستن این رسانه و جلوگیری از رسیدن اطلاعات درباره جرایم فساد شما» خواند.
همچنین گزارش شده است که در ۲۰ نوامبر، فعال برجسته حقوق معلولان، محمد ککالوف توسط افسران پلیس لباس شخصی بازداشت شد و وزارت کشور آذربایجان به سوالات وکیل او پاسخی نداده است.
یکی دیگر از رسانههای مستقل جمهوری آذربایجان تحت عنوان HamamTimes، دستگیریها را به کمپینی در رسانههای دولتی علیه «جاسوسان آمریکایی» مرتبط دانست که با بدتر شدن روابط ایالات متحده و جمهوری آذربایجان همزمان شده است.
ایالات متحده و جمهوری آذربایجان اخیرا دیدارهای دوجانبه خود را به دلیل اختلافنظر در مورد مذاکرات صلح میان باکو و ارمنستان لغو کردهاند. جمهوری آذربایجان آمریکا را به طرفداری از ارمنستان و تعصب علیه باکو متهم کرده است. به دنبال آن آز.تیوی، رسانه دولتی جمهوری آذربایجان و شمار دیگری از رسانههای طرفدار دولت یا تحت حمایت مالی دولت باکو، کمپینی علیه آمریکا و یواساید به راه انداخته و گفتند که واشنگتن «شبکهای از جاسوسان» را داخل جمهوری آذربایجان اداره میکند.