سیدعلی کاظمی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست درباره آیین نامه قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست گفت: این آیین‌نامه در فروردین ماه سال جاری با همکاری وزارت کشور، وزارت رفاه و تلاش وزیر دادگستری تصویب شد و پس از تصویب این آیین نامه، شرایط واگذاری کودکان بی سرپرست و بدسرپرست به نوشتن یک شیوه نامه در وزارت دادگستری منوط شد.
وی افزود: برای نوشتن این شیوه نامه به موجب آیین نامه مذکور سه ماه وقت داشتیم ولی با توجه به اینکه اختلاف نظر زیاد بود در تاریخ اول شهریورماه به بهزیستی و سایر دستگاه‌های مرتبط ابلاغ شد. از تاریخی که ابلاغ شد سازمان بهزیستی مقدماتی را انجام داد، از جمله اینکه سامانه خود را طبق شیوه نامه اصلاح کرد. ما کارگاه‌های آموزشی و جلسات توجیهی را با کارشناسان مسوول و بهزیستی تشکیل دادیم. مراکز بهزیستی می توانند از طریق شیوه نامه مراقبت موقت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست برای واگذاری این کودکان استفاده کنند.
معاون وزیر دادگستری ادامه داد: حدود ۱۰ هزار کودک در مراکز بهزیستی و مراکز غیردولتی تحت نظارت بهزیستی نگهداری می‌شوند. ما امیدواریم با اقدامات انجام شده شاهد این باشیم که مراکز بهزیستی تخلیه شود و کودکان بی سرپرست و بدسرپرست به خانواده‌های متقاضی واگذار شوند. از طرفی هم کودکان دیگری که متقاضی حمایت هستند را در این چرخه قرار بدهیم. با اجرای این شیوه نامه مراکز نگهداری از حالت نگهداری محض خارج می شوند و به یک پل ارتباطی بین خانواده مراقب و مراکز بهزیستی تبدیل می شوند.
کاظمی با بیان اینکه واگذاری موقت کودکان بی سرپرست و بدسرپرست به فرزندخواندگی منجر می شود، گفت: در ۷۰ درصد موارد این واگذاری‌ها به فرزندخواندگی منتهی می شود؛ البته شاید در همان ابتدای کار به فرزندخواندگی منتهی نشود ولی زمانی که کودک به خانواده سپرده می شود و شرایط خوب بین خانواده و کودک برقرار می شود خانواده متقاضی فرزندخواندگی می‌شود. تلاش این است که اقدام نگهداری موقت زمینه‌ای باشد که یا باعث بازگرداندن کودک به خانواده اصلی‌اش شود و خانواده‌اش اصلاح شوند یا اینکه شرایط واگذاری به فرزندخواندگی و مراقبت های جایگزین دراز مدت تر فراهم شود.
وی در پاسخ به سوالی درباره حمایت‌های قانونی برای تشویق زوجین در خصوص پذیرش کودکان دچار معلولیت یا کودکان خاص، گفت: طبق تبصره ۱۰ ماده یک شیوه نامه مراقبت موقت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، (کودکان و نوجوان دارای شرایط ویژه) کودک و نوجوانی که به جهت داشتن معلولیت، ابتلا به بیماری های نیازمند پیگیری درمان که هر سال از سوی سازمان تعیین می شوند بروز حادثه یا آسیب برای او، سابقه مصرف مواد اعتیاد آور یا موارد خاص دیگر یا تشخیص کارگروه استان، در شرایط ویژه قرار می گیرند و نیازمند خدمات ویژه حمایتی هستند.
کاظمی ادامه داد: این کودکان شرایط ویژه ای دارند که ما نسبت به انتخاب خانواده ها هم دقت بیشتری می کنیم و در عین حال مساعدت های بیشتری به خانواده های مراقب از این کودکان داریم. در شیوه نامه مذکور پیش بینی شده که برنامه های مراقبتی و امدادی ویژه برای این خانواده ها در نظر گرفته شود. ما الان خانواده ای داریم که جزو خانواده متوسط جامعه اند ولی کودک HIV مثبت و یا کودک معلول و یک کودک دچار بیماری های سخت را انتخاب کردند و هیچ کمکی را دریافت نمی کنند و معتقدند که این کار را به عنوان وظیفه انسانی خود تلقی می کنند اما ممکن است یک خانواده برای درمان و مراقبت از این کودکان نیاز به مراقبت هایی داشته باشد که در این موارد خاص نوشته می شود که در ماه مبلغی امداد ماهانه شوند یا برخی داروها و تجهیزات و ... را برای آنها فراهم می کنیم.
وی درباره مجتمع های شوق زندگی در پایان گفت: این مجتمع‌ها با الهام از الگوی موفق در مشهد و با ابتکار قضات این شهر درباره گردهم آوردن نهادهای مختلف، ایجاد شد که پس از آن یک مجتمع شوق زندگی هم در شیرخوارگاه آمنه تهران دایر شد که مدل آن اجتماع محور و بهزیستی محور است و نهادهای دیگر هم به آن کمک می‌کنند. فرایندهای حمایت از کودکان در آن طراحی شده است. از قضات و نهادهای مردمی هم در آن حضور دارند و در مورد کودکان بی سرپرست و بدسرپرست فعالیت می کند. سرعت واگذاری کودکان با این مجتمع ها زیاد شده است. پیگیریم که دومین مجتمع با کودکان کار و خیابان هم در تهران ایجاد شود. به‌زودی در استان‌های دیگر هم مجتمع‌های شوق زندگی را راه‌اندازی می‌کنیم. در استان مرکزی و خراسان هم در دو سه ماه اخیر این مجتمع ها ایجاد شده است.
