میرقاسم مومنی درباره برنامههای گازی عراق و تاثیر آن بر تداوم صادرات گاز ایران به این کشور اظهار داشت: واقع امر اینکه یک اتحاد و همکاریهای چندجانبه در حوزه انرژی با مدیریت ترکیه در منطقه در حال رخ دادن است و این کشور علیرغم اینکه منابع نفتی و گازی در اختیار ندارد برنامههایی را در دست اجرا دارد که بتواند صادرکننده منابع انرژی به تمام دنیا باشد.
وی افزود: یکی از موضوعاتی که ترکیه پیگیری میکند امکان انتقال گاز روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان از خاک خودش به کشورهای اروپای است. در این خصوص شاهدیم خط انتقال زنگزور و یا ترانسخزر را اجرا و نفت و گاز حوزه خزر را از طریق آذربایجان به زنگزور-نخجوان-ترکیه و سپس تا سایر نقاط دنیا انتقال دهد، این موافقتنامه در حال اجرایی شدن است و فقط مسئله حقوقی و سیاسی زنگزور باقی مانده که هنوز با ارمنستان به راهکاری نرسیدهاند، اگر موضوع ارمنستان حل شود خط اجرایی میشود.
این کارشناس حوزه انرژی گفت: در بحث عراق نیز شاهدیم، قراردادی ترکیه با این کشور منعقد کرده که بتواند نفت قزاقستان، ترکمنستان را از آذربایجان به ترکیه و از این کشور به کرکوک و در نهایت به بندر بصره انتقال دهد یعنی ترکیه به جای ایران از مسیر عراق استفاده کند و تفاهمنامهای با ترکیه امضا میکند و به این صورت که نفت و گازی که ترکیه از منابع مختلف دریافت میکند از خط لولهای که قرار است از ترکیه به عراق احداث و به دریای خزر شود، به سایر نقاط انتقاد داده شود. درواقع این یک سناریوی جدیدی است که ایران را از معادلات انرژی منطقه کنار بگذارند و این مسئله مهمی است و ما باید در این رابطه اقدامات لازم را انجام دهیم.
وی بیان داشت: ما اکنون باید بتوانیم در تعاملات انرژی منطقه نقشآفرینی کنیم اما مشکلی که داریم اینکه بحث تحریمها است که ما را از هرگونه ارتباطات انرژی با شرکتهای بینالمللی محروم کرده و باعث شده کشوری مثل ترکیه و حتی عراق از آن استفاده کند و به بهانه تحریم ایران بتوانند با کشورهای دیگر قرارداد منعقد کنند و درواقع در تحریمهای ایران کشورهایی مثل ترکیه بیشترین سود را میبرند چون ایران که بهترین موقعیت ژئوپلیتیک منطقهای را به لحاظ امنیت و تامین انرژی داراست در صحنه حضور ندارد. اما ترکیه سعی میکند این توانمندیها را به بهانه تحریم تحتالشعاع قرار دهد و طرفهای سنتی ایران را به سمت خود جذب کند.
مومنی خاطرنشان کرد: خط لولهای که قرار بود از ایران به خلیجفارس برود اکنون از بصره در حال احداث است و این درواقع نشان میدهد ایران از مسیر جدا شده، همچنین یک خط انرژی هم از هندوستان، امارات، قطر و عربستان در جنوب ایران را دور میزند، بعبارت دیگر از شمال زنگزور و از جنوب خط هندوستان و از غرب هم خط لوله عراق اجرایی میشود. در واقع از ایران هیچ خط لوله بینالمللی و مشارکتی عبور نمیکند و این در بلندمدت به زیان ما خواهد بود.
وی تاکید کرد: ترکیه با نفوذی که دارد با کشورهای عربی، کشورهای CIS و حتی روسیه رایزنی میکند و انرژی را دریافت کرده و خود تقسیم میکند، به همین دلیل ترکها بیشترین سود را از تحریمهای ما میبرند چون به هر طریقی که شده تقریبا در تمامی قراردادهای منطقه حضور دارند و باتوجه به اینکه خطوط نفت و گاز زمانبر و هزینهبر هستند دیگر امکان جابجایی وجود ندارد و ایران سالها از این ترانزیت و ارتباطات انرژی حذف خواهد شد و حتی ممکن است برای صادرات انرژی خودش هم به این خطوط وابسته شود و این برای مسائل انرژی ما خطرناک است.