با وجود کاهش نسبی تقاضای بانک‌ها در بازار باز، بانک مرکزی میزان تزریق پول خود در این بازار را پس از سه هفته ثبات به حدود 119 هزار میلیارد تومان افزایش داد.
بانک مرکزی هر هفته با انتشار گزارشی در وبسایت رسمی خود، آمار و ارقام مرتبط با بازار باز و بازار بین بانکی را در قالب گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی اعلام می‌کند. حال امروز نیز بانک مرکزی داده‌های مربوط به هفته دوم آبان ماه را منتشر کرده است.
بر اساس این گزارش، با وجود اینکه میزان سفارش‌های ارسالی بانک‌ها در بازار باز، برای نخستین بار در هفت هفته اخیر نزولی شده، اما بانک مرکزی میزان تزریق پول خود در این بازار را افزایش داده است. این در حالی است که در طی روند 6 هفته‌ای صعود سفارش‌های ارسالی شبکه بانکی در بازار باز، تزریق پول در این بازار برای دو بازه سه هفته‌ای ثابت مانده بود و حالا صعودی شده است.
تزریق پول در بازار باز بالا گرفت
داده‌های گزارش شده توسط سوی بانک مرکزی حاکی از آن هستند که در عملیات بازار باز هفته منتهی به هشتم آبان ماه سال جاری، بانک‌ها 140 هزار میلیارد تومان سفارش برای استقراض از بانک مرکزی ارسال کرده‌اند؛ رقمی که اگرچه در مقایسه با هفته قبل پنج هزار میلیارد کاهش یافته، اما همچنان سطح بالا و نگران‌کننده‌ای محسوب می‌شود.
بانک مرکزی اما در واکنش به این سفارش‌ها، 118.9 هزار میلیارد تومان در بازار باز تزریق کرد که این رقم بیشترین میزان ثبت شده از نیمه شهریورماه به این سو به حساب می‌آید. به این ترتیب مازاد تقاضای نقدینگی شبکه بانکی در بازار باز این هفته به حدود 21 هزار میلیارد تومان رسید و بانک مرکزی برای هشتمین هفته متوالی، بخشی از درخواست بانک‌ها در شبکه بانکی را بی‌پاسخ گذاشت.
به علاوه حدود 113.9 هزار میلیارد تومان از وام‌های قبلی بانک مرکزی به بانک‌ها، در این هفته سررسید شد و این منابع به بانک مرکزی برگشت.
کاهش مداخله بانک مرکزی در بازار بین بانکی
باید به این نکته نیز توجه کرد که رشد تزریق پول بانک مرکزی در بازار باز با کاهش مداخله این بانک در بازار بین بانکی همزمان شده است. طوری که مداخله بانک مرکزی در بازار بین بانکی این هفته در قالب اعتباردهی قاعده‌مند، دو هزار میلیارد تومان بوده و این درحالیست که این رقم در هفته گذشته، 13.4 هزار میلیارد تومان ثبت شده بود.
این در حالیست که حدود دو هزار میلیارد تومان از وجوهی که بانک مرکزی در این هفته از طریق بازار بین بانکی به بانک‌ها وام داده بود نیز سررسید شد و به منابع بانک مرکزی بازگشت.
جزئیات حراج بازار باز شماره 32
گزارش منتشر شده نشان می‌دهد که در هفته جاری، 21 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی در سی و دومین حراج بازار باز امسال شرکت کردند.
این در حالیست که جزئیات حراج این هفته نیز تفاوتی با هفته‌های قبل نداشت؛ همچنان مدت توافق بازخرید بین بانک‌ها و بانک مرکزی هفت روزه بود و حداقل نرخ توافق بازخرید که در ادبیات اقتصادی بیشتر با نام نرخ ریپو شناخته می‌شود نیز به ثبات خود از ابتدای سال ادامه داد و در رقم 23 درصد باقی ماند.
بازار باز چگونه عمل می‌کند؟
عملیات بازار باز از سازوکارهای مهم در سیاست‌گذاری پولی به شمار می‌رود که بانک مرکزی با استفاده از آن، تصمیمات مدنظر خود را در سیستم بانکی اجرا می‌کند. بازار باز فرصتی برای بانک‌ها فراهم می‌کند تا بتوانند کسری وجوه نقد خود را با استقراض از بانک مرکزی جبران کنند و بانک مرکزی نیز می‌تواند با هدایت نقدینگی در این بازار، مسیر حرکت نرخ بهره بین بانکی را کنترل کند.
در بازار باز، بانک‌ها با ارسال سفارش، اوراق قرضه در اختیار خود را به بانک مرکزی واگذار می‌کند و در عوض، مبالغ مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند. با این حال بانک‌ها باید در زمان سررسید، این مبلغ را به اضافه بهره آن که همان نرخ توافق بازخرید است، به بانک مرکزی برگردانند.
