معاون اجرایی رئیس جمهوری می‌گوید بیش از ۵۰ شاخص مهم اقتصادی کشور اکنون وضعش از قبل بهتر شده و شاخص رشد اقتصادی کشور از چهار درصد در ابتدای دولت به ۶.۲ رسیده است. شاید گفته‌های منصوری، براساس آمارهای اقتصادی منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، یعنی رشد 7.9 درصدی و یا نرخ بیکاری 9 درصدی درست باشد اما چرا مردم بهبود 50 شاخص اقتصادی را در زندگی روزمره خود حس نمی‌کنند؟
برخی کارشناسان دلیل اصلی کاهش رضایت مردم از زندگی خود نسبت به چند دهه قبل را نابرابری‌های چشمگیری می‌دانند که طی سال‌های گذشته ایجاد شده است. نابرابری که امروز دیگر به نوعی گسل اجتماعی بدل شده و به انواع بیماری‌های روحی و روانی دامن زده است.
هرچند گزارشی که توسط مرکز آمار ایران منتشر شده حکایت از بهبود وضعیت ضریب جینی که شاخص سنجش نابرابری و اختلاف طبقاتی است، دارد اما اهل فن می‌گویند در جامعه‌ای که همه فقیر شده‌اند، اختلاف طبقاتی کم می‌شود و در نتیجه ضریب جینی هم کاهش می‌یابد.
جهش‌های تورمی؛ مانع لمس بهبود 50 شاخص اقتصادی
تنها همین موضوع باعث نشده که مردم رفاهی که مسئولان از آن دم می‌زنند در زندگی خود حس و لمس نکنند. جهش‌های تورمی طی سال‌های گذشته مانع بزرگ و سد محکمی محسوب می‌شوند که اثر مثبت رشد سه و الان هفت درصدی را در رفاه مردم محو کرده‌اند. البته نباید از این موضوع غافل ماند که بخش بیشتر رشد اقتصادی ایران مرهون نفت است.
آخرین آمار منتشر شده نشان از تورم بیش از 46 درصدی اقتصاد ایران دارد که حالا دیگر برای چهار سال متوالی بالای 40 درصد باقی مانده است. وزیر اقتصاد هم خبر داده که نرخ تورم تا پایان سال بالای 40 درصد می‌ماند و این در حالیست که بانک مرکزی با وجود تحریم‌ها و قیود خارجی که راه تنفس اقتصاد ایران مسدود کرده، به دنبال تورم 30 درصدی است.
موضوع بعدی که می‌توان در پاسخ به سوال اصلی این گزارش اشاره کرد، پیشتر در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده بود. این مرکز تاکید کرده بود که تورمی که از سوی مردم در تابستان سال قبل احساس شد، 85 درصد بود اما این در حالیست که نرخ تورم نقطه به نقطه تابستان سال 1401 طبق آمار بانک مرکزی معادل 45.8 درصد و بر اساس اطلاعات مرکز آمار 51.1 درصد ثبت شده است.
رقابت با کشورهای همسایه؛ دلیل نارضایتی مردم
از سوی دیگر، کشورهای همسایه به‌ویژه کشورهای عربی به دنبال گذر از اقتصاد نفتی هستند و بنابراین اقتصاد خود را بر پایه دیپلماسی قوی به شدت تقویت کرده‌اند. انتشار اخبار از وضعیت این کشورها هم موجب می‌شود تا مردم سطح رفاه خود را با آنها مقایسه کنند و قیاس شرایط نتیجه‌ای جز ناامیدی به دنبال ندارد.
برای مثال، آمارهایی که چندی پیش منتشر شد نشان از این داشت که تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی در سال 2022 رکورد تاریخی را شکست. مقامات این کشور این میزان رشد اقتصادی را مدیون ایجاد تنوع در صنعت و نفت‌زدایی از اقتصاد دانسته‌اند.
ناگفته نماند که بر اساس گزارشی که تجارت‌نیوز منتشر کرده بود، عربستان سعودی سریع‌ترین رشد اقتصادی گروه 20 را در سال 2022 داشت. رشد کلی این کشور به 8.7 درصد رسید که نشان‌دهنده تولید بالای نفت است و رشد 4.8 درصدی تولید ناخالص داخلی غیرنفتی، از مصرف خصوصی بالا و سرمایه‌گذاری خصوصی غیرنفتی، از جمله پروژه‌های گیگا حکایت دارد. عمده‌فروشی، خرده‌فروشی، ساخت‌وساز و حمل‌ونقل، محرک‌های اصلی رشد غیرنفتی اقتصاد عربستان بودند.
اینها تنها بخشی از دلایلی هستند که در نهایت موجب می‌شوند تا مردم رفاه و بهبودی که در وضعیت شاخص‌های اقتصادی حاصل شده و مسئولان از آن دم می‌زنند، احساس نکنند، اما اظهارات و گفته‌ها به کرات شنیده می‌شوند و نارضایتی مردم روز به روز افزون‌تر.
