به گزارش ایران اکونومیست، وزیر امور گاز ترکمنستان با هدف بررسی چشم‌اندازهای همکاری مشترک با عراق و آماده شدن برای امضای یادداشت تفاهمی برای صادرات گاز به عراق سفر کرده است. اما اینکه آیا عشق‌آباد امکان اجرای این پروژه بدون حضور و استفاده از مسیر ایران را خواهند داشت؟ آیا ایران اجازه استفاده ترانزیتی از خاک سرزمینی را خواهد داد یا اینکه در نهایت و لاجرم این قرارداد باید سه‌جانبه یعنی عراق-ترکمنستان باضافه ایران به سرانجام برسد؟
در همین ارتباط فیروز دولت‌آبادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره امکان اجرای پروژه صادرات گاز ترکمنستان به عراق غیر از مسیر ایران اظهار داشت: واقع امر اینکه ترکمنستان برای صادرات گاز به عراق مسیری غیر از ایران ندارد، اکنون تمام خطوط در ایران موجود است و ترکمنستان می‌تواند از نقطه‌ای که ما خودمان به کشور عراق گاز ارسال می‌کنیم، گاز خود را به عراق تحویل دهد. یعنی از لحاظ تکنیکی هیچ محدویتی وجود ندارد و موضوع اینکه ایران چقدر هزینه انتقال درخواست کند و چه حجمی را اجازه عبور دهد و اینکه آیا اجازه می‌دهد یک رقیب برای صادرات در بازار عراق بتراشد و مجوز صادرات صادر شود، باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی تصریح کرد: در هر حال ما در شرایط فعلی این تصمیم‌گیری را ارزیابی می‌کنیم یعنی ایران در شرایطی است که گاز تولید داخل کفاف مصرف داخلی را نمی‌دهد و حتی در شرایط حساس صادرات را به عراق، ترکیه و ارمنستان متوقف می‌کند، در این شرایط اجازه انتقال گاز ترکمنستان از ایران امری طبیعی است. اما منطقی‌تر این است که ایران گاز ترکمنستان را بخرد و خودش به عراق صادر کند تا در آینده انگیزه‌ای نزد این کشورها فراهم نشود که بخواهند از مسیر ترانزیتی ایران استفاده کنند، زیرا به هرحال ما در آینده نزدیک در میادین گازی سرمایه‌گذاری می‌کنیم تا ظرفیت تولید گاز را اضافه کنیم بنابراین نگاه منطقی این است که ایران خریدار گاز ترکمن‌ها و خود فروشنده باشد.
سفیر اسبق ایران در ترکیه با یادآوری اینکه عراق امکان و شرایط دریافت حجم بالای گاز غیر از خط لوله و از مسیر ال‌ان‌جی را ندارد، گفت: تنها مسیر باقی مانده برای عراق؛ مسیر ایران است و به لحاظ تکنیکی هم مشکلی ندارد. اما شرط این است که ایران گاز را خریداری کرده و در مناطق شمالی و شمال شرق کشور مصرف کند و از ذخایر خود به عراق بفروشد و به این ترتیب ایران مجبور نیست هزینه بالای انتقال گاز از جنوب به شمال را متحمل شود، ضمن اینکه هم عراق و هم ترکمنستان نیز از این موضوع منتفع خواهند شد و در واقع هر سه کشور نقش برنده را خواهند داشت. اما در عین حال این نکته را نیز باید در نظر گرفت که شاید ما به خاطر روابطی که با عراق داریم بخواهیم اجازه ترانزیت هم بدهیم در این صورت باید دو کشور ترکمنستان و عراق به چارچوب قراردادی تهران-بغداد در زمینه قیمت‌گذاری و میزان تحویل تمکین کرده و درواقع یک تصمیم سه جانبه بین ایران-عراق-ترکمنستان اتخاذ شود.
وی تاکید کرد: مهمترین تصمیم این است که ایران قرارداد خود با عراق را بازنگری و احیا کند و نیازی به این نباشد که عراق با ترکمنستان توافق کند، ایران می‌تواند میزان بیشتری گاز را از ترکمنستان خریداری کند و از ذخایر گازی خودش به کشور عراق ارسال کند.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی درباره امکان صادرات گاز قطر به عراق نیز گفت: قطر گاز را به خط لوله گاز منتقل نمی‌کند و با تولید ال‌ان‌جی ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌کند ضمن اینکه به لحاظ تکنیکال شرایط برای عبور خط لوله از قطر به عراق وجود ندارد و اگر بنا بر اجرا باشد هم حداقل ۵ سال زمان می‌برد و یا باید از مسیر دریا عبور کند. اگر هم تصمیم بر انتقال از مسیر خشکی است باید از عربستان عبور کند که مطلوب قطر نیست و شاید مطلوب عراق هم نباشد که کشور ثالثی برای تصمیم‌گیری حضور داشته باشد.
وی در ادامه بیان داشت: اکنون گاز ایران کم است و ناترازی انرژی داریم. ما می‌توانیم از فرصت برنامه‌های گازی ترکمنستان و عراق استفاده کنیم یعنی گاز ترکمن‌ها را خریداری و به عراق بفروشیم و اجازه ندهیم قرارداد ما با عراق متوقف شود و یا اینکه کشور مقصد و بازار ما دنبال راه حل و تامین پایدار انرژی باشد، در واقع ما بعنوان یک کشور صادرکننده باید پلن بی و سی داشته باشیم، یعنی اگر گاز کم داریم خودمان به فکر پاسخگویی به نیاز مشتری و بازار خودمان باشیم.
