به گزارش ایران اکونومیست، جایزه نوبل یک جایزه معتبر جهانی است که سالانه در ماه اکتبر در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به مردم کرده باشند. اهداکنندگان این جایزه هیچ فهرستی از نامزدهای جوایز نوبل دستکم تا ۵۰ سال بعد از نامزد شدن آنها منتشر نمی‌کنند و افراد در گذشته را نیز نمی‌توان در فهرست منتخبین قرار داد.
نامزدهای نوبل چگونه انتخاب می‌شوند؟
کمیته‌های پنج‌گانه نوبل هر یک سه تا پنج عضو دارند که توسط هیئت مربوطه تعیین می‌شوند. هیچ‌کس نمی‌تواند خود را نامزد دریافت جایزه کند. کسانی که می‌توانند معرف نامزدهای جوایز نوبل باشند شامل برندگان سابق جوایز نوبل، اعضای هیئت اعطای جوایز، استادان برجسته دانشگاه‌ها، ناشرهای آثار، اعضاء برخی از سازمان‌های پارلمانی یا حقوقی بین‌المللی و کابینه‌ها هستند.
اسامی نامزدها تا پنجاه سال بعد اعلام نخواهد شد و افراد درگذشته را نیز نمی‌توان در لیست نامزدهای جوایز قرار داد.
برندگان چگونه انتخاب می‌شوند؟
برای مشخص شدن برندگان این جوایز نخست، کسانی که صلاحیت معرفی نامزدها را دارند فهرست نامزدهای خود را تا تاریخ یکم فوریه همان سال ارائه می‌دهند. سپس کمیته نوبل نروژ با بررسی فهرست نامزدها، فهرست کوتاه‌تری شامل ۲۰ تا ۳۰ نفر از میان آنها انتخاب می‌کند. در گام بعد گروهی از مشاوران نروژی و بین‌المللی گزارش‌هایی درباره‌ی نامزدهای لیست نهایی ارائه می‌دهند که اعضای کمیته نروژی با استفاده از این گزارش‌ها و دیگر مستندات تعداد نامزدها را به چندین نفر محدود می‌کنند.
تصمیم درباره‌ی برنده نهایی در آخرین جلسه کمیته گرفته می‌شود که معمولاً در اواخر ماه سپتامبر یا اوایل ماه اکتبر برگزار می‌شود. اگر اعضا به اجماع نرسند، رأی اکثریت به حساب می‌آید.
پیش‌بینی نوبل پزشکی
اولین جایزه نوبلی که برنده یا برندگان آن به زودی اعلام می‌شود نوبل پزشکی است که در روز ۱۰ مهر باید منتظر شنیدن نام برندگان آن باشیم.
اگرچه پیش‌بینی در مورد برندگان این حوزه کمتر از فیزیک و شیمی بوده است اما وب‌سایت کلاریویت(clarivate) نام هفت مورد از پر استنادترین دانشمندان را منتشر کرده که براساس سوابق قابل توجه این سایت در پیش‌بینی برندگان نوبل می‌توان انتظار داشت که این افراد در سال جاری یا سال‌های آینده موفق به دریافت نوبل شوند.
کارل اچ. ژون(Carl H. June) استاد ایمونوتراپی در گروه آسیب‌شناسی و پزشکی آزمایشگاهی و مدیر مرکز ایمونوتراپی سلولی، دانشکده پزشکی پرلمن در دانشگاه پنسیلوانیا، استیون روزنبرگ(Steven A. Rosenberg)، محقق ارشد و رئیس بخش جراحی در مرکز تحقیقات سرطان مریلند و مایکل سادلین(Michel Sadelain)، مدیر مرکز مهندسی سلول، مرکز سرطان اسلون کترینگ در نیویورک که همگی اهل ایالات متحده آمریکا هستند که تحقیقات آنها پیشرفت قابل توجهی در درمان با سلول‌های تی گیرنده آنتی‌ژن کایمریک برای درمان سرطان داشته است.
راب نایت(Rob Knight) از مرکز نوآوری میکروبیوم و استاد اطفال، مهندسی زیستی و علوم و مهندسی رایانه از دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو است که تحقیقات محاسباتی و تجربی او اکوسیستم‌های میکروبی پیچیده بدن انسان را نشان می‌دهد.
امانوئل میگنوت(Emmanuel Mignot) استاد پزشکی خواب در گروه روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه استنفورد، کلیفورد بی ساپر استاد عصب‌شناسی از دانشکده پزشکی هاروارد در ماساچوست و ماساشی یاناگیساوا ژاپنی مدیر موسسه بین‌المللی پزشکی خواب تحقیقاتی ژنتیکی و فیزیولوژیکی در مورد چرخه خواب و بیداری انجام داده‌اند و هیپوکرتین و آرکسین را به عنوان تنظیم کننده‌های مهم خواب که در ایجاد حمله خواب دخیل هستند کشف کرده‌اند.
پیش‌بینی نوبل فیزیک
جایزه نوبل بعدی که در روز ۱۱ مهر اهدا می‌شود مربوط به رشته فیزیک خواهد بود.
آنچه در مورد نوبل‌های فیزیک اخیر توجه را به خود جلب می‌کند این است که در سه سال از شش سال اخیر، جوایز نوبل به فیزیکدانانی در رشته‌های نجوم، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی تعلق گرفته است. بنابراین ممکن است برنده‌های نوبل سال ۲۰۲۳ دیگر در این زمینه‌ها فعالیت نداشته باشند و این موضوع اهدای جایزه‌ای مربوط به تلسکوپ فضایی جیمزوب را رد می‌کند. اگرچه باید به خاطر داشته باشیم که هیچ چیز قطعی نیست.
جایزه سال گذشته در حوزه فیزیک کوانتوم اهدا شد و بنابراین شاید اینطور به نظر برسد که در این حوزه نیز جایزه‌ای اهدا نمی‌شود. با این وجود باید گفت که طی چند دهه اخیر رشد چشمگیری در حوزه فیزیک کوانتوم داشته‌ایم. بنابراین پیش‌بینی می‌کنیم که جایزه‌ای برای توسعه مبانی نظری محاسبات کوانتومی اهدا شود. و در این صورت برندگان بالقوه می‌توانند ایگناسیو سیراک(Ignacio Cirac)، دیوید دویچ(David Deutsch)، پیتر شور(Peter Shor) و پیتر زولر(Peter Zoller) باشند.
جایزه کوانتومی دیگری وجود دارد که مدت‌ها است انتظار می‌رود به یاکر آهارونوف(Yakir Aharonov) و مایکل بری(Michael Berry) برای کشف اثر آهارونوف-بوم و فاز بری اهدا شود که دو پیامد عجیب و عمیق در ریاضیات نظریه کوانتومی هستند.
از سال ۲۰۱۶ تاکنون جایزه‌ای در حوزه مواد متراکم و فیزیک اتمی، مولکولی و نوری نداشته‌ایم و بنابراین انتظار می‌رود این نام‌ها در نوبل امسال شنیده شوند. برخی از افرادی که در این حوزه‌ها کار می‌کنند شامل فدریکو کاپاسو(Federico Capasso) لنا هاو(Lena Hau) و پابلو جاریلو-هررو(Pablo Jarillo-Herrero) هستند.
جای دیگری که می‌توانیم برندگان بالقوه نوبل فیزیک را جستجو کنیم فهرست برندگان جایزه ولف فیزیک است. جدیدترین برندگان این جایزه پل کورکوم(Paul Corkum)، فرنک کراوس(Ferenc Krausz) و آن لهویلیر(Anne L’Huillier) بودند که «به دلیل مشارکت پیشگامانه در علم لیزر فوق سریع و فیزیک اتوثانیه» این جایزه را دریافت کردند.
اسامی فیزیکدانانی که در وب‌سایت کلاریویت منتشر شده نیز به شرح ذیل است.
شارون سی گلوتزر(Sharon C. Glotzer) برای نشان دادن نقش آنتروپی در خودآرایی ماده و معرفی راهبردهایی برای کنترل فرآیند مونتاژ برای مهندسی مواد جدید، فدریکو کاپاسو(Federico Capasso) برای تحقیقات پیشگامانه در زمینه فوتونیک، پلاسمونیک، و متاسطح‌ها، و همچنین کمک به اختراع و بهبود لیزر آبشاری کوانتومی و در نهایت استوارت اس پی پارکین(Stuart S. P. Parkin) برای تحقیق در مورد اسپینترونیک و به طور خاص توسعه حافظه مسیر مسابقه برای افزایش تراکم ذخیره‌سازی داده‌ها می‌توانند برندگان بالقوه نوبل فیزیک ۲۰۲۳ باشند.
پیش‌بینی نوبل شیمی
جایزه بعدی نوبل شیمی است که در روز ۱۲ مهر اهدا می‌شود.
شیمی‌دانان در یک وبینار سالانه در روز ۲۸ سپتامبر پیش‌بینی‌های خود را در مورد برندگان نوبل شیمی ۲۰۲۳ ارائه کردند و تماشاگران نیز سپس به آنها ملحق شدند.
برای سومین سال متوالی تحقیقات مربوط به واکسن‌های آران‌ای پیامرسان با ۴۴ درصد آرا در رتبه نخست پیش‌بینی حوزه برنده نوبل قرار گرفت و شیمی شبکه‌ای و چارجوب‌های فلزی-آلی(MOFs) در جایگاه دوم قرار گرفتند.
وب‌سایت کلاریویت نیز از جیمز جی. کالینز(James J. Collins)، مایکل الوویتز(Michael Elowitz) و استانیسلاس لیبلر(Stanislas Leibler) به دلیل کار پیشگامانه بر روی مدارهای ژن مصنوعی، شانکار بالاسوبرامانیان(Shankar Balasubramanian) و دیوید کلنرمن(David Klenerman) برای اختراع مشترک روش‌شناسی توالی‌یابی دی‌ان‌ای نسل بعدی و کازونوری کاتائوکا(Kazunori Kataoka)، ولادیمیر تورچیلین(Vladimir P. Torchilin) و کارن وولی(Karen L. Wooley) برای توسعه روش‌های نوآورانه هدف‌گیری و تحویل دارو و ژن به عنوان دانشمندان پر استناد نام برده است که می‌توان آنها را برندگان بالقوه نوبل شیمی نیز در نظر گرفت.
با تمام این پیش‌بینی‌ها نمی‌توان برندگان نوبل ۲۰۲۳ را به طور قطع مشخص کرد و تنها راه فهمیدن آن که چه کسانی موفق به دریافت نوبل امسال می‌شوند باید تا روز اعلام جوایز صبر کرد.
