
به گزارش
ایران اکونومیست؛ تعزیه یکی از هنرهای نمایشی با قدمتی کهن است که به طور عمومی با روایتهای دینی، به ویژه روایتهای مربوط به وقایع عاشورا شناخته میشود. در ایران، تعزیه در اکثر مناطق برگزار میشود و هنرمندان این عرصه با اجرای تعزیه، مردم را تحت تاثیر مصائبی که بر اهل بیت پیامبر وارد شده می گذارند و صحنههایی مرتبط با کربلا و سایر وقایع دینی را بازآفرینی می کنند.
اگرچه در مستندهای زیادی درباره تعزیه ساخته شده است، اما در فیلمها و سریالها به ندرت شاهد جلوهای خاص از هنر تعزیه و تعزیهخوانان هستیم. در دوران قاجار، تعزیههای بزرگ و مشهور در محلهایی نظیر تکیهدولت برگزار میشد و مردم در ایام محرم شاهد اجرای هنرمندان تعزیه بودند. تعزیه بهطور کلی یک هنر مردانه است و مردان و نوجوانان در آن نقش عمدهای را بازی میکنند. به عنوان مثال، علاوه بر تعزیهخوانانی که نقش ابوالفضل را بازی میکنند، تعزیهخوانانی نیز وجود دارند که نقش زینب را ایفا میکنند.

در دوران قاجار، در ایام عزا، به ویژه در ماه محرم، تعزیههایی با حضور زنان و کودکان برگزار میگردید. در سریال "
رحیل" که روی آنتن شبکه سه رفته، به این موضوع پرداخته شده است و زنان یک تعزیه را در محیط درونی برپا میکنند.
در این سریال، به کارگردانی مسعود آبپرور شخصی به نام مها (با بازی گیتا راد) زنان اندرونی را برای اجرای یک تعزیه با خود متحد می کند. تعزیه به عنوان یک هنر نمایشی، بیشتر در فضایهای عمومی و مراسمات مذهبی برگزار میشود. مخصوصا در ماه محرم به یاد امام حسین (ع) و یارانش مراسم عزاداری همراه با این نمایش برگزار میشود که در آن به روایت و ترجمه رویدادهای عاشورا پرداخته میشود.
تعزیهخوانان در طول تعزیه، از نوحه سرایی استفاده میکنند که شامل آواز خواندن و شعرسرایی است. آنها با صدایی متأثرکننده و قافیههایی که احساسات را به خوبی بیان میکنند، مخاطبان را با خود همراه میکنند. موسیقی و سازهایی مانند دف و تمپو به عنوان همراه تعزیهخوانیها استفاده میشوند و برخی از تعزیهخوانان نیز از سازهای دیگری مانند ستاره، کمانچه، و سهتار استفاده میکنند.
گفتنی است در کشورهایی مانند ایران، عراق، لبنان و کشورهای شیعهپیرو این هنر در طول زمان علاقمندان خاص خود را داشته است. مراسمات تعزیه معمولا در حسینیهها، تکیهها، مساجد و خیمههای عزاداری برگزار میشود و مردم در آن شرکت میکنند تا از طریق عزاداری و تعزیهخوانی احساسات خود را به نمایش بگذارند و در تسلیت گویی با خاندان اهل بیت (ع) همراه باشند.
بازگشت هنر تعزیه با سریال "رحیل"
از آنجا که، در فیلمها و سریالها، تعزیه و تعزیهخوانان به ندرت به تصویر کشیده میشوند. اگرچه ممکن است در چندین فیلم و سریال برخی از صحنهها و شخصیتهای مرتبط با تعزیه را ببینید، اما در مجموعه رحیل، که قصهای زنانه دارد بیشتر به این موضوع پرداخته است. همانطور که گفتیم فردی به اسم «مها» و از دربار قاجار تلاش میکند تا دیگر زنان اندرونی را با خود متحد و یک تعزیه عاشورایی اجرا کند. سریال تاریخی «رحیل» از ۲۸ مرداد هرشب ساعت ۲۰:۳۰ روی آنتن شبکه سه سیما رفته است.