دولت سیزدهم در ناامنی سرمایه گذاری در کشور رکورد زد

بررسی امنیت سرمایه گذاری در پاییز 1401 به تازگی توسط مرکزپژوهش‌های مجلس انجام شده است.

آشنایی به شاخص امنیت سرمایه‌گذاری

شاخص امنیت سرمایه‌گذاری یکی از مهمترین شاخص‌هایی است که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در داخل کشور چه قدر مطمئن است. هرچه این شاخص کمتر باشد نشانگر سرمایه‌گذاری کم‌ریسک و هرچه بیشتر باشد علامتی از سرمایه‌گذاری پرریسک است. برای محاسبه این متغیر از ۲۴ مولفه پیمایشی و ۱۷ مولفه آماری استفاده شده است.

این ۴۱ مولفه با تفکیک و دسته‌بندی در مجموع ۷ نماگر را می‌سازند که به‌طور کلی هفت زیرمجموعه تاثیرگذار در این شاخص هستند. از میانگین این هفت نماگر عددی بدست می‌آید که بین صفر و ده قرار دارد. به دلیل نوع محاسبه مولفه‌های این شاخص، هرچه عدد شاخص به ۱۰ نزدیک‌تر شود امنیت سرمایه‌گذاری کمتر و هرچه به صفر نزدیک‌تر باشد امنیت سرمایه‌گذاری بیشتر است. 

وضعیت نامناسب در تمامی مولفه‌های پیمایشی در پاییز ۱۴۰۱

بررسی مولفه‌های پیمایشی و آماری اصلی‌ترین نقطه آغاز بررسی این پایش است. در آخرین آماری که از پایش امنیت سرمایه‌گذاری در پاییز ۱۴۰۱ منتشر شده می‌توان دید در میان مولفه‌های پیمایشی بهترین مولفه‌ها «استفاده غیرمجاز از نام و علائم تجاری یا مالکیت معنوی»، «وجود کلاهبرداری یا تقلب در بازار» و «سرقت مالی» است. باید عنوان کرد این سه مولفه با اینکه بهترین مولفه‌های پیمایشی هستند اما عدد آنها ۵.۵ است که نشان می‌دهد خود این مولفه‌ها نیز در وضعیت مناسبی قرار ندارند.

 از طرف دیگر ناامیدکننده‌ترین مولفه‌ها «عمل مسئولان به وعده‌های داده شده» و «میزان تخصصی بودن رسیدگی به دعاوی تجاری در مراجع قضایی» است. آمارها گویای آن است که عدد ثبت شده برای این مولفه‌ها بیشتر از ۸.۴ است.

در میان ۱۷ مولفه‌ آماری، مولفه‌ «اجرای کامل و به موقع احکام مراجع قضایی» بدترین عدد را به خود اختصاص داده است. در پاییز ۱۴۰۱ میزان این مولفه حدود ۸ بوده است که نسبت به فصل قبل از خود تغییری نداشته است. از سوی دیگر دو مولفه «ثبات مسئولان استانی» و «مزاحمت ملکی» به ترتیب با ۱.۱۹ و ۱.۵ بهترین عملکرد را در میان مولفه‌های آماری این پایش داشته‌اند.

بهبود عملکرد دولت در امنیت سرمایه‌گذاری؛ اما همچنان پرریسک

همانطور که گفته شد این مولفه‌ها با دسته‌بندی در کنار یکدیگر قرار گرفته و هفت نماگر امنیت سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. در میان این هفت نماگر، بدترین نماگر در امنیت سرمایه‌گذاری «عملکرد دولت» است که با اینکه نسبت به تابستان ۱۴۰۱ بهبود داشته اما همچنان ناامیدکننده‌ترین نماگر در میان شاخص های امنیت سرمایه‌گذاری است. از طرف دیگر نماگر «مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض» معادل ۵.۲۳ بوده است که نسبت به تابستان سال گذشته ۰.۱۷ بدتر شده اما همچنان بهترین نماگر در میان هفت نماگر تشکیل دهنده شاخص است. 

تغییرات نماگر در پاییز ۱۴۰۱ نسبت به تابستان ۱۴۰۱ گویای آن است که نماگر «مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض» بیشترین میزان تغییر در جهت نامناسب‌ را داشته و نماگر «فرهنگ وفای به عهد و صداقت و درستی» با ۰.۲۳ تغییر، بیشترین تغییر در جهت مناسب‌ را در میان نماگرها به خود اختصاص داده است.

رتبه پنجم نامناسب‌ترین شاخص امنیت سرمایه‌گذاری برای پرسرمایه‌ترین استان کشور

میانگین میزان نماگر‌ها، شاخص امنیت سرمایه‌گذاری را به ما می‌دهد. این شاخص در پاییز ۱۴۰۱ به ۶.۸۲ رسیده که نسبت به تابستان ۱۴۰۱، تغییری نداشته است. این آمار نشان می‌دهد وضعیت سرمایه‌گذاری در هیچکدام از استان‌های کشور مناسب نیست اما در میان استان‌های کشور، ایلام، سیستان و بلوچستان، و گلستان نامناسب‌ترین امنیت سرمایه‌گذاری در کشور را داشته و از سوی دیگر استان‌های سمنان، خراسان جنوبی و هرمزگان با شاخصی در حدود ۶.۴ بهترین امنیت سرمایه‌گذاری را در میان استان‌های کشور دارند. استان تهران به عنوان مهمترین استان در سرمایه‌گذاری در کشور رتبه پنجم نامناسب‌ترین استان برای امنیت سرمایه‌گذاری را به خود اختصاص داده است. این آمار نشان می‌دهد به دلیل حجم بالای سرمایه در استان تهران،‌ میزان سرمایه‌های تحت ریسک سرمایه‌گذاری در این استان بسیار بالاست. 

استان قزوین با بیشترین تغییر در جهت نامناسب محیط سرمایه‌گذاری

بررسی تغییرات این شاخص به تفکیک استان‌های کشور در پاییز سال گذشته نسبت تابستان همان سال حاکی از آن است که استان قزوین با بیشترین تغییرات معادل ۰.۵ واحد با سرعت زیادی در جهت نامناسب شدن محیط سرمایه‌گذاری حرکت کرده است. بعد از آن استان‌های گلستان و خراسان رضوی بیشترین تغییر را در جهت بدتر امنیت سرمایه‌گذاری به خود اختصاص داده‌اند. در طرف دیگر استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، زنجان و سیستان و بلوچستان قرار دارند که بیشترین تغییر را در جهت بهبود محیط سرمایه‌گذاری داشته‌اند. با این وجود طبق آمارها استان‌های سیستان و بلوچستان، و کهگیلویه و بویراحمد جزو نامناسب‌ترین استان‌ها برای سرمایه‌گذاری با شاخص امنیت سرمایه‌گذاری بسیار بالا در کشور هستند.