آنچه در نشست «اربعین و کنشگری زن مسلمان» گذشت

به گزارش ایران اکونومیست، دکتر مهری غروی در نشست اربعین و کنشگری زن مسلمان، اربعین را تجدید بیعت با حضرت زینب(س) توصیف کرد و گفت: حضرت زینب(س) در دو بعد شخصی و اجتماعی حائز توجه بوده‌اند که ابعاد شخصی ایشان را می‌توان در ایمان، عبادت، تحمل بالا، علم و عفت دانست و بعد اجتماعی شخصیت ایشان هم شامل امور آموزشی، پرستاری، پیروی از امام و در نهایت هدایت کاروان و سخنرانی روشنگرانه در کاخ یزید قابل تحلیل است.

این استاد دانشگاه با اشاره به جمله معروف ما «رایت الی جمیلا» از حضرت زینب(س) که در رابطه با حوادث کربلا بیان شد تصریح کرد: اگر رضایت و تقدیر الهی را در نظر بگیریم همه گرفتاری‌ها قابل تحمل خواهد بود.

غروی با اشاره به اهتمام حضرت زینب(س) به مقوله حجاب نیز اظهار کرد: حضرت زینب(س) نمونه بارز عفت و حجاب بود.

وی با تاکید بر اینکه بر اساس احادیث و روایات کسی که حجاب و عفت ندارد دین ندارد تاکید کرد: اینکه حجاب دغدغه‌ جوامع اسلامی است به این خاطر است که کنار رفتن حجاب بلاهای بعدی را در جامعه به بار می‌آورد.

پرفسور نورالدین نیز در این نشست گفت: اربعین هم فرصت است هم آزمون. اربعین فرصتی بزرگتر از حج است که در آن میلیون ها نفر شرکت می کنند و با هم به گفتگو می‌پردازند.اربعین هم فرصت است هم آزمون. اربعین فرصتی بزرگتر از حج است که در آن میلیون ها نفر شرکت می کنند و با هم به گفتگو می‌پردازند. امام امت تلاش کرد حج را از عملیات نمایشی به یک کنگره بزرگ تبدیل کند. امروز ظرفیت اربعین در اختیار ما هست. یکی از ظرفیت‌ها پیوند خوردن و شناخت و شناسایی اجتماع مومنین که از حالت احساسی تبدیل به یک فرصت برای جهان اسلام شود. واضح است ما یک قصوری در این کار داریم. می‌بینم که تمام اشعار ما بعد عاطفی را پوشش می دهد در حالی که امام حسین(ع) ابعاد جامعی دارد و باید بیان شود.  

وی در خاتمه گفت: شیطان بزرگ در آمریکا تلاش می‌کند بعد برایت را از عزاداری حذف کند در حالیکه باید با شناسایی و ارتباط موثر با نخبگان افکار درست را که احیای دین را شامل می‌شود بیان کنیم.

فروغ نیلچی‌زاده محقق و استاد دانشگاه دیگر سخنران این همایش بود. وی درباره اربعین، عظمت زنانه و عزت مجاهدانه به سخنرانی پرداخت.

نیلچی‌زاده با اشاره به دوره ای از تاریخ اسلام که برای جایگاه پیدا کردن زنان در جامعه مبارزه شد گفت: حضرت محمد (ص) در زمانی مبعوث شدند که زنان و دختران جایگاه درستی در جامعه نداشتند. از زنده به گور کردن دختران تا پایین بودن جایگاه زن در جامعه مرسوم بود و چه اقداماتی برای شأنیت بخشیدن به زنان در جامعه توسط پیامبر (ص) انجام گرفت.

این استاد دانشگاه افزود:این حقیقت را حضرت زینب(س) اثبات کرد که زن می‌تواند اگر جسمش در اسارت شیطان باشد؛ درونش در راه خدا باشد و در کاخ ظلم یزید فریاد حق خواهی داشته باشد. این حق خواهی نماد و الگویی در تمام تاریخ است همانطور که اسرای جنگ تحمیلی در برابر صدام ملعون این را نشان دادند و با اسارت هم مبارزه می‌کردند. این عزت خواهی و عظمت انسانی توسط حضرت زینت (س) حتی درسی است برای مردان مسلمان که حقیقت، شکست ناپذیر است.

یک استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه اربعین ویترین و آیینه تمام‌نمای نهضت حسینی است گفت: مقاومت و تاب‌آوری و شکیبایی مهمترین موضوع در واقعه کربلا است.

لاله افتخاری استاد حوزه و دانشگاه در نشست اربعین و کنشگری زن مسلمان تاکید کرد: تاب‌آوری یک مهارت و چه بسا یک ضرورت برای فعالیت درجامعه است و توان اجتماعی، همدلی، برنامه‌ریزی و تفکر خلاق و خودکارآمدی از ویژگی‌های تاب آوری به شمارمی‌رود. همیشه تاب آوری یک ضرورت برای بشریت است و در همین راستا در جریان نهضت حسینی نیز امام حسین (ع) اهل بیت و اصحاب خود را به تاب آوری توصیه می‌فرمودند.

افتخاری با بیان اینکه خودباوری، توکل، باور به وعده‌های الهی، امید به آینده و رهبری مقبول، احساس تکلیف، بصیرت و هدف دار بودن عوامل مهم در ایجاد تاب‌آوری است خاطرنشان کرد: نهضت حسینی سه نتیجه کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت داشت که نتیجه کوتاه مدت آن واقعه اربعین سال ۶۱ و نتیجه میان مدت آن نهضت‌های بعدی مثل مختار و یکی از نتایج بلندمدت آن انقلاب‌ انقلاب خود ما بوده است.

افتخاری با بیان اینکه همه ویژگی‌های تاب آوری را در پیاده‌روی اربعین می‌توان مشاهده کرد گفت: هم میزبانان و هم زائران در درجه بالای تاب‌آوری در ایام اربعین قرار دارند و به عبارت دیگر در اربعین، گنجینه‌های‌پنهان حسینی آشکار می‌شود.

این استاد قرآن و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه فرهنگ ایثارو شهادت در اربعین بیش از همیشه رخ می‌نمایاند گفت: به همین دلیل معتقدیم که در اربعین فرهنگ شهادت کارآمدی خود را بیش از قبل‌آشکار می‌کند.

دکتر طاهره همیز، محقق و استاد دانشگاه دیگر سخنران همایش بود که درباره اربعین حسینی، زن و تحکیم خانواده به بیان نقطه نظرات خود پرداخت.

او با تاکید براینکه مهمترین و موثرترین روش تربیتی و سبک زندگی در قرآن است درباره نقش تربیتی اربعین برای کودکان توضیح داد:اینکه خانواده در مسیری حرکت می‌کند که همواره سختی‌ها و چالش‌ها وجود دارد و پدر و مادر به همراه کودکان باید برای این مسائل راه حل پیدا کنند و با همفکری مسیر را طی کنند اثر تربیتی موثری برای کودکان دارد و حس خوبی را در خانواده ایجاد می‌کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در اختیار گذاشتن همه آنچه کودکان لازم دارند کار بسیار نادرستی است و اربعین این فرصت را می‌دهد تا موضوع وابستگی برای کودکان برطرف شود، افزود: در طول راهپیمایی همه باید مسائل خود را حل کنند و به یکدیگر کمک کنند. این همایش بزرگ، صحنه‌هایی مثل کمک به یکدیگر به دور از جنسیت و چارچوب بندی‌های درست در ارتباط بین افراد را به نمایش می گذارد.

او گفت: معنویت فضا و همچنین شکوه راهپیمایی آثار مثبتی در تفکر کودکان و تقویت نگرش خانواده دارد.

زنان جهان اسلام با حضرت زینب (س) جایگاه خود را احیا کنند

مریم مقداد از کشور تونس نیز با اشاره به جایگاه زن در اسلام، حضرت زهرا(س) را نمونه اعلای ترتیب اسلامی دانست که فرزندی مثل امام حسین(ع) و زینب کبری(س) تربیت کرد.البته بنی‌امیه سعی کرد نهضت عاشورا را به خمودگی بکشاند ولی حضرت زینب(س) در اوج بحران و مشکلات، حرکت امام حسین(ع) را ماندگار و به آتشفشان حرکت اسلام تبدیل کرد. حضرت زینب(س) در جایگاه یک زن مکتب ساز با قرار دادن فکر در کنار حزن و اندوه، کاری بزرگ و سترگ در جهان اسلام انجام داد.

او در خاتمه با اشاره به حرکت زنان در انقلاب اسلامی گفت: انقلاب اسلامی در سال‌های گذشته جایگاه زن را در مسایل علمی و اجتماعی احیا کرد و هم اکنون نیز زنان کشورهای عربی باید با الگو گرفتن از حضرت زینب(س) جایگاه خود را بازیابی کنند.

حجت‌الاسلام حمید احمدی رئیس کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد اربعین در نشست اربعین و کنشگری زن مسلمان که در کربلای معلی برگزار شد با اشاره به اینکه اربعین تجلی ایثار و گذشت است گفت: اربعین یک گفتمان در برابر تفکر و فرهنگ منفعت طلبانه غرب است‌چون در جنبش اربعین افراد بدون اینکه از دیگران شناخت داشته باشند اقدام به بخشش و ایثار دسترنج خود به آنان می‌کنند در حالیکه این اتفاق در غرب قابل مشاهده نیست.

وی با تاکید بر اینکه نقش بانوان در روایتگری اربعین چه به عنوان یک واقعه تاریخی و چه به عنوان مسأله روز حائز اهمیت است تصریح کرد: برخی می‌گویند به تعداد راویان روایت وجود دارد که البته این را برخی قبول ندارند ولی در هر صورت در کمتر واقعه‌ای زنان و مردان در کنشگری نقشی هم اندازه در کنار هم دارند.

حجت‌الاسلام احمدی ادامه داد: زنان در همایش اربعین چه در پذیرایی و ارائه خدمات و حتی در موکب‌داری و اسکان زوار نقش فعال دارند و حتی در اصل مدیریت خانه و خانواده در شرایطی که زوار در خانه‌های عراقی‌ها اسکان می یابند با زنان خانواده است.

وی در عین حال به سنت‌های عراقی در رابطه با زنان اشاره کرد که نقش‌آفرینی زنان در عراق بر اساس همین سنت ها انجام می‌پذیرد.

این استاد دانشگاه به تشریح شرایط روایتگری اربعین پرداخت و گفت: با روش‌های جاری نمی‌توان اربعین را روایت کرد هرچند هم اکنون از روش‌های جاری و متداولی که در علوم انسانی غربی روایت می‌شود در حال روایتگری اربعین هستیم در حالی که ما معتقدیم اربعین یک‌ گفتمان جدید است و از نظر ارتباطات انسانی هم شرایط متفاوتی دارد که انسان‌ها در یک محیط فراتر از قوم و سرزمین خود تجربه‌های مشترکی از روایت‌ها را ارائه می‌دهند.

رئیس کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد اربعین در بخش دیگری از سخنان خود به نقش نمادها و اسامی در اربعین پرداخت و گفت: همه نمادها معنادار هستند و در روایتگری باید به این نمادها و اسامی توجه داشت که علت انتخاب یک اسم و نماد برای یک موکب چه بوده و چرا برخی اسامی در عراق بیشتر تکرار می‌شود. حتی برخی اسامی در ایران مورد توجه نیستند اما درعراق مورد استفاده قرار می‌گیرند و این ها باید محل تامل باشد.

حجت‌الاسلام احمدی در ادامه با بیان اینکه گاهی تصور می‌شود بصیرت علت اصلی سفر به کربلا است در حالی که در یک تحقیق ۲۳ انگیزه برای سفر به کربلا گردآوری شده است تصریح کرد: هر انگیزه‌ای برای سفر کربلا پاداش خودش را دارد.

وی در بخش دیگری حضرت زینب(س) را خالق اصلی حماسه اربعین توصیف کرد و گفت: بر همین اساس زنان نقش مهمی در روایتگری اربعین دارند اما در کنار آن نقش روحانیون، اساتید دانشگاه و اصحاب رسانه در روایتگری اربعین حائز اهمیت است.

 دکتر «عزت میرخانی» استاد دانشگاه و حوزه علمیه درباره نقش خانواده در پرورش زنی به عنوان زینب (س) گفت: زنان تاریخ ساز، رسالت اساسی را احیاء می‌کنند که استقامت و لطافت را توامان در  برمی‌گیرد. این برگ درخشان در وجود حضرت زینب (س) از کجا شکل می‌گیرد؟ این رویداد درونی مسلما در ساختار خانواده شکل می‌گیرد. زینب (س) در خانواده‌ای پرورش یافت که امیرالمومنین (ع) و حضرت زهرا (س) نقش دهنده و تربیت کننده شخصیت او بودند.

وی افزود: زینب (س) نجات تاریخ را برعهده دارد که تاکنون هیچ زنی نتوانسته این رسالت را به سرانجام برساند. تناسب عناصر سازنده برای زنی که می‌خواهد یک تحول رقم بزند احیای عقل، نورانیت درونی، برخاسته از تربیت امیرالمومنین و تربیت خانه علی(ع)، ثبات قدم و نگرش والای انسانی است.

این استاد دانشگاه و حوزه با بیان اینکه اربعین یک حرکت ولایت مدارانه است گفت: کلام رهبری بر نگاه شخصی اولویت دارد. در اربعین تمایلات شخصی مقدم نمی‌شود بر ولایت و وحدت جمعی. و این مسئله در تمام این حرکت مشاهده می‌شود. در این مسیر هر قدمی را برمی‌دارید دشمن را عصبانی می‌کنید.

یک استاد دانشگاه با بیان اینکه دشمنان امروز متوجه اثرگذاری زن مقاومت شده اند گفت: علت حملات اخیر به حجاب هدف قرار دادن مقاومت است.

زهره الهیان، پروژه «زن، زندگی، آزادی» را نمونه‌ای از تلاش دشمنان برای هدف قرار دادن زن مقاومت توصیف و تاکید کرد: موضوعاتی مثل آپارتاید جنسی که در غرب مطرح می‌شود در راستای تلاش برای معرفی اسلام به عنوان تفکر طالبانی است اما می‌بینیم زنان مسلمان پرورش یافته در مکتب اربعین در برابر این جنگ‌شناختی ایستاده‌اند.

این نماینده سابق مجلس خاطرنشان کرد: اگر امروز حجاب نقطه کانونی هجمه دشمنان است به این خاطر است که حجاب یک نماد برای یک تفکر است و هراس دشمنان از همان تفکر است.

الهیان با اشاره به اینکه حماسه عاشورا روز به روز رو به بالندگی و گسترش است گفت: گفتمان حسینی نه تنها در قلوب مسلمانان بلکه در قلوب همه مظلومان عالم رسوخ کرده است.

وی ادامه داد: مقاومت اسم رمز و زبان مشترک مظلومان جهان است و برهمین اساس زنان برگرفته از مقاومت حضرت زینب(س) در عاشورا و جنبش اربعین، پرچمدار تفکر مقاومت هستند.