بازار سرمایه به واسطه آنچه ۱۷ اردیبهشت‌ماه در بورس رخ داد و ۵۱ روز بعد افشا شد، از عرش به فرش رسید. رشد رویایی بازار سهام که از آبان‌ماه سال قبل آغاز شده بود و در اوایل سال جاری به اوج خود رسید، با اتفاقاتی که در راس آنها تصمیمات سیاستگذار می‌درخشید، برای سه و نیم ماه متوقف ماند و بازار در رکودی فرسایشی فرورفت.
هرچه می‌گذشت فتح کانال سه‌میلیون واحدی برای شاخص کل که کارشناسان با توجه به روند موجود در ما‌ه‌های ابتدایی آن را تا انتهای سال دست‌یافتنی می‌دیدند دورتر می‌شد. بازار در انتهای مردادماه به نقطه‌ای رسید که اگر نگوییم اوضاع از مرداد ۹۹ بدتر بود دست‌کمی هم از آن روزها نداشت. به نظر نمی‌رسید بورس راه فراری از مردابی که با تصمیمات شبانه، خلق‌الساعه و دستوری سیاستگذار بسیار عمیق شده بود بیابد، اما با فرا رسیدن شهریور، از عطش صف‌های فروش در بورس کاسته شد و در نهایت در ابتدای هفته جاری تابلوی بازار سرمایه بعد از مدت‌ها روی خوش رنگ سبز را دید. تداوم رشد شاخص کل و همچنین حجم و ارزش معاملات و تغییر سیاست‌هایی که از ابتدا چنین وضعیتی را در بازار سرمایه رقم زده بود، این خوش‌بینی را به وجود آورد که روند منفی در بازار به اتمام رسیده باشد و شاهد شروع روندی مثبت در بورس باشیم.
شاخص کل بورس از ابتدای هفته و در سه روز اخیر ۰۷/ ۷درصد رشد داشته و جمعا ۷۴۲میلیارد تومان سرمایه به بورس و فرابورس وارد شده است. نگاهی به وضعیت صنایع در ورود و خروج پول نشان می‌دهد احتمالا خبر خوش در خصوص نرخ خوراک به پتروشیمی‌ها رسیده است. چندرشته‌ای صنعتی، محصولات شیمیایی و فرآورده‌های نفتی بیشترین ورود پول و در مقابل بانکی‌ها، بیمه و صندوق بازنشستگی و کانی‌های غیرفلزی بیشترین خروج پول را داشتند.
اگرچه برخی از سیاست‌ها در حوزه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و همچنین قیمت‌گذاری خودرو که منجر به افزایش بی‌اعتمادی و درنتیجه خروج پول از بورس شده بود ظاهرا در حال تغییر است و این موضوع اعتماد و در نتیجه سرمایه را به بازار برمی‌گرداند و از شدت منفی‌های موجود در تابلو می‌کاهد، اما با وجود کاهش انتظارات تورمی و همچنین پافشاری دولت بر کنترل نرخ دلار در بازار آزاد و دلار نیمایی دوم، به نظر نمی‌رسد رشد شارپی در بازار سرمایه و عدد شاخص کل شاهد باشیم. در یک پیش‌بینی منطقی تنها می‌توان یک روند نرمال را برای بازار سرمایه تا انتهای سال متصور بود که درنهایت میتواند به مدد شناسایی سود شرکت‌ها در گزارش‌های عملکرد ۶ و ۹ماهه، عدد شاخص کل را به محدوده دومیلیون و ۷۰۰هزار واحد برساند.
وضعیت نهایتا سفید می‌شود
احمد اشتیاقی، تحلیلگر بازار سرمایه، در این خصوص گفت: با توجه به اینکه تصمیم دولت در خصوص نرخ خوراک پتروشیمی‌ها از نوع خریدهایی که روز گذشته انجام شد به سمت پایین تعدیل شده است، این موضوع قاعدتا به بازگشت اعتماد به بازار سرمایه کمک خواهد کرد و باعث می‌شود حداقل بخشی از بازار از بی‌اعتمادی خارج شود. اما اینکه ما انتظار داشته باشیم این موضوعات منجر به یک صعود شارپ در بازار سرمایه شود بعید به نظر می‌رسد.
وی ادامه داد: باید توجه داشت که با سیاست‌هایی که دولت در پیش گرفته انتظارات تورمی فروکش کرده و به واسطه توفیقی که دولت داشته دلار زیر کانال ۵۰هزار تومان نگه داشته شده است. مضاف بر این، بر اساس آنچه از شواهد و قراین برمی‌آید بانک مرکزی نیز اجازه رشد به دلار نیمایی دوم نمی‌دهد. علاوه بر این، مصوبات اخیر بر تثبیت قیمت‌ها صحه می‌گذارد و از طرفی قیمت‌گذاری محصولات شرکت‌های صادراتی نیز همچنان بر اساس ارز نیمایی دوم انجام خواهد شد و همزمان نرخ سود بانکی بالای ۲۵درصد است.
اشتیاقی افزود: با این اوصاف بعید است بازار بتواند روند صعودی شارپ داشته باشد. اما به‌تدریج و با انتشار گزارش‌های عملکرد ۶ماهه شرکت‌های بورسی و بر اساس شرایط تورمی و نرخ سود سپرده بانکی بازار در نهایت یک P/ E برای خود متصور می‌شود و بر اساس آن در یک جو آرام و بر اساس شرایط بنیادی سهام خرید و فروش خواهند شد.
این تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص احتمال ادامه‌دار بودن رشد چند روز اخیر گفت: موج صعودی چند روز اخیر با توجه به اخباری که پیرامون نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و واگذاری بلوک خودرویی‌ها مطرح شد، به صورت کوتاه‌مدت و موقت میتواند بازار سرمایه را رشد دهد. اما آنچه برای شکل‌گیری روند مثبت در بازار مهم است، نرخ دلار است که دولت قیمت آن را برای شرکت‌های صادراتی در کانال ۳۸هزار و ۵۰۰ تومان حبس کرده و اجازه نخواهد داد رشد کند. وی افزود: از سوی دیگر انتظارات تورمی نیز به واسطه کنترل نرخ دلار در بازار آزاد در کانال زیر ۵۰هزار تومان فروکش کرده و سود بانکی نیز بالای ۲۵ درصد است و با وجود همه این عوامل نمی‌توان انتظار رشد شارپی را در بازار سرمایه داشت. اما به‌تدریج می‌توان بنابر شرایط متغیرهای کلان اقتصادی این انتظار را داشت که بازار از شاخص دومیلیون واحد عبور کند. بر این اساس انتظار می‌رود تا پایان سال شاخص کل بورس به محدوده دومیلیون و ۷۰۰هزار واحد نیز برسد و این رشد به واسطه سودهایی است که شرکت‌ها در گزارش‌های عملکرد ۶ و ۹ماهه خود شناسایی خواهند کرد.
اشتیاقی تاکید کرد که نمی‌توان انتظار داشت بازار بخواهد حرکت مثبت رو به بالایی داشته باشد و شاخص کل عدد سه‌میلیون واحد را در مدت‌زمان کوتاه و تا پایان سال ببیند. از نظر او بازار سرمایه به‌تدریج با توجه به اینکه قیمت‌ها زیر ارزش ذاتی و P/ E با سودهای حال حاضر در محور ۶ هستند، میتواند خود را تا همین عدد بالا بکشد و با توجه به فروکش کردن انتظارات تورمی بیش از این نمی‌توان انتظار داشت.
این تحلیلگر بورسی رشدی بیش از این برای شاخص کل را منوط به افزایش قیمت دلار دانست و اظهار کرد: با توجه به توافقات سیاسی که تاکنون حاصل شده، بعید است رشدی در قیمت دلار شاهد باشیم. دولت با توفیقی که تا کنون در عرصه توافقات داشته، توانسته نرخ دلار بازار آزاد را در محدوده زیر ۵۰ هزار تومان نگه دارد؛ اما چنانچه اتفاق دیگری بیفتد که منجر به رشد قیمت دلار شود، احتمال رشدی بیش از آنچه اکنون قابل‌پیش‌بینی است وجود دارد. به هر حال پیشران اصلی رشد بازار کماکان نرخ ارز است.
وی ادامه داد: موضوع نرخ دلار کاملا وابسته به فضای سیاسی است. پیرو توافقاتی که تاکنون در خصوص آزادسازی دلارهای بلوکه‌شده انجام شده است، اگر توافق ثانویه‌ای نیز صورت گیرد میتواند تراز ارزی کشور را مثبت کند و در این صورت دلار در همین محدوده تا پایان سال تثبیت خواهد شد.
