به گزارش ایران اکونومیست، انفجار دفتر نخست‌وزیری در هشتم شهریور سال ۱۳۶۰ و شهادت محمدعلی رجایی، رئیس جمهور و محمد جواد باهنر، نخست وزیر موجب شد تا هفته‌ای به نام «هفته دولت» در تقویم رسمی کشورمان نامگذاری شود. به همین مناسبت سیدامیر حسین قاضی‌زاده هاشمی معاون رئیس جمهورو رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران با حضور در خبرگزاری ایران اکونومیست، درباره تحولات ساختاری، رویکردها و خدمات‌رسانی به جامعه ایثارگران با خبرنگاران این خبرگزاری به گفت‌وگو نشست.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه خاطرات فراوانی با مجموعه جهاددانشگاهی دارد، بیان کرد: در دوران دانشجویی دو تشکل تحکیم وحدت و جهاددانشگاهی فعال بودند که تشکیلات نخست کارکرد سیاسی داشت و جهاددانشگاهی هم در زمینه فرهنگی و خبری فعالیت می‌کرد و با آنها ارتباط بسیاری داشتم. اکنون از فرصتی که در اختیار من قرار دادید تا در هفته دولت به تشریح برخی از اقدامات این نهاد انقلابی بپردازم سپاسگزارم.
وقتی مردم امید پیدا می‌کنند که بدانند حق در حال تحقق است
خبرگزاری ایران اکونومیست به عنوان یک خبرگزاری وزین و معتبر شناخته می‌شود و امیدوارم در این دوره مدیریتی توسعه پیدا کند و با کار تولید روایت و نه فقط انتقال اخبار، آگاهی‌بخش و امیدآفرین باشد. روایت‌سازی در زمینه حق‌طلبی کاری مشکل است. وقتی مردم امید پیدا می‌کنند که بدانند حق در حال تحقق است. مدل تسلط شیطان بر انسان اینگونه است که ابتدا امید او را قطع می‌کند و سپس روابطی را جایگزین خدا خواهد کرد. حق به معنای مخالف‌خوانی نیست یا حق مقابله با نظام اسلامی نیست. متأسفانه برخی از دوستان ما در فضای عدالت‌خواهی دچار اشتباه در این مفاهیم می‌شوند.
خبر باید امیدآفرین باشد
کار خبر بسیار دشوار است چرا که خبر نمی‌تواند خنثی و بی‌طرف باشد برای همین همواره دوستان و دشمنانی دارد. بنابراین حوزه خبر و اطلاع‌رسانی سخت است. در کار خبر یک دوگانه ایجاد می‌شود. اول اینکه باید بدانیم اصل خبرنگاری چیست؟ خبر چیست و ارزش‌های خبری چه هستند؟ در همین رابطه مقام معظم رهبری در سخنان خود که بخشی از آن شعار ایران اکونومیست هم هست اشاره دارند که خبر باید امیدآفرین باشد. امیدبخشی ناشی از حق‌گرایی است. در جامعه وقتی خبرنگار بر اساس فطرت به دنبال کشف روایت حقیقت و حقایق است کارش دشوار می‌شود. به این دلیل که ممکن است خبر روایت درستی باشد، اما در شبکه‌ای قرار بگیرید که باطل پشت سر آن باشد.
درباره اقدامات بنیاد شهید و امور ایثارگران دو روایت رویکردی و عملکردی می‌توانیم داشته باشیم. «قلم به مزدی» و «سطحی‌نگری» دو نوع انحراف در کار خبر است. حوزه خبر؛ حوزه زندگی زاهدانه است و اگر خبرنگاران اینگونه نباشند گرفتار حب و بغض و وسوسه‌ها می‌شوند. این دو «تَله» همواره در زندگی افرادِ تاثیرگذار مانند وزیران یا نمایندگان مجلس وجود دارد.
به عنوان معاون رئیس‌جمهور باید یادآور بشوم که درباره اقدامات بنیاد شهید و امور ایثارگران دو روایت «رویکردی «و «عملکردی» می‌توانیم داشته باشیم. یکی از اصولی که در دولت توافق شده، این است که نیاز به اصلاح نظام حکمرانی داریم که ابزار آن اصلاح نظام اداری است. ما با اصلاحاتی که در نظام اداری انجام می‌دهیم می‌توانیم مدل حکمرانی را تغییر بدهیم. مبنا هم این است که تا وقتی سیستم‌ها ثابت هستند و برخاسته از مکتبی غیر از مکتب امام(ره) باشند حتی افراد هم تغییر کنند خروجی سیستم‌ها تغییری نخواهد کرد. چرا که محیط، فضا و روند سازمانی بر افراد اثرگذار است. بنابراین اگر سیستم متفاوت بود رفتار هم متفاوت خواهد شد.
ما در بنیاد شهید و امور ایثارگران تلاش کردیم به عنوان یک مدل، اصلاح نظام اداری را پیاده کنیم. همچنین در زمینه کارکردی هم فقط در این بخش نماندیم.
ساختارهای تشویق و تنبیه،نظام رشد و حذف در کشورها متفاوت است. وقتی درباره نظام‌های اجتماعی صحبت می‌کنیم ساز و کارها و روابط حاکم بر جامعه هم مهم است چون به رفتارهای اجتماعی جهت می‌بخشند و آنها را یکسان می‌کنند. به عنوان مثال در کشورهای اروپایی و غربی، اگرچه امور اداری منظم است اما شاهد بودیم تا وقتی بحرانی ایجاد می‌شود مردم چگونه فروشگاه‌ها را غارت می‌کنند. این پاسخ افرادی است که نقش حکومت را در اداره زندگی شخصی مطرح می‌کنند. این همان حد و مرزی است که اسلام بین زندگی خصوصی و زندگی اجتماعی قائل است. در همه نظام‌های دنیا این مسأله وجود دارد.
دست به تخریب خلاق در بنیاد شهید و امور ایثارگران زده‌ایم
اگر نظام‌ها و ساختارها اصلاح بنیادی نکنند و دچار انقلاب ساز و کاری نشوند خروجی آنها تغییر نخواهد یافت. ما در بنیاد شهید و امور ایثارگران تلاش کردیم به عنوان یک مدل، اصلاح نظام اداری را پیاده کنیم. همچنین در زمینه کارکردی هم فقط در این بخش نماندیم. ما افرادی داریم که خادم آنها هستیم و مدافعان اصلی انقلاب هستند و ما در بنیاد شهید و امور ایثارگران ما به ازای قانون نسبت به آنها وظایفی داریم، پس در حوزه عملکرد هم تلاش کردیم ارتقا عمکرد در بنیاد شهید اتفاق بیافتد. اصلاح رویکرد ما در بنیاد شهید و امور ایثارگران انقلابی است؛ به این معنی که دست به تخریب خلاق زده‌ایم.
به عنوان رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران، در میان‌مدت می‌خواهیم این بنیاد را که اکنون یک سازمان دولتی و امدادی است به یک نهاد انقلابی معاضدت کننده تبدیل کنیم و در درازمدت هم به یک نهاد مردمی راهبردی تبدیل شویم. در حال حاضر، بنیاد شهید یک سازمان تأمین اجتماعی برای ایثارگران است. همانطور که سازمان تأمین اجتماعی،یا بهزیستی خدماتی به جامعه هدف خود ارائه می‌دهند، بنیاد شهید هم بر اساس قوانین، کمتر یا بیشتر خدماتی را بر اساس اعتبار و پولی که دارد ارائه می‌کند. در همین زمینه برای اینکه بدانیم تا کنون چه اقداماتی شده است یک گزارش شناخت از عملکردهایمان تهیه کردیم. این گزارش چند پایه مانند: مبانی، قوانین، خصوصیات جامعه هدف و ساختار دارد.
ابزار «ماده ۷۴ » قانون جامع ایثارگران را بدست گرفتیم
«ترویج» و «تکریم» دو رسالت مهم بنیاد شهید محسوب می‌شوند. در حال حاضر ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر به عنوان جامعه هدف تحت پوشش ما قرار دارند. اگر بخواهیم تمامی قوانین جامعه ایثارگری را اجرا کنیم به ۱۲۶ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. تاکنون فقط ۱۹ درصد از قوانین مرتبط به جامعه ایثارگری به طور کامل اجرا شده است.
بیشتر حقوق ایثارگران خارج از بنیاد شهید تعریف می‌شود برای همین ابزار «ماده ۷۴ » «قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران» را بدست گرفتیم. این ماده می‌گوید باید عملکرد و وظایف سایر دستگاه‌ها نسبت به ایثارگران را گزارش بدهیم. این کار قبلا انجام نمی‌شد، اما دو سال است که گزارش دستگاه‌ها را داریم. همچنین جایگاه کمیسون ماده ۱۶ تقویت شد.
در حال حاضر کل سازمان بنیاد شهید ۷۰۰۰ نیرو دارد و همانطور که اشاره شد می‌خواهیم در درازمدت به یک سازمان مردمی تبدیل شود. برای این کار کارزارهایی مانند: «شهید غیرت، «همسفر من» و «زیارت نائب شهید» در اربعین را در حوزه فرهنگی و اجتماعی به راه انداخته‌ایم. علاوه بر این، شبکه مددکاران اجتماعی را در قالب تشکل‌های ایثارگری سازماندهی کرده‌ایم و این‌ها جایگزین نظام اداری و ساختاری خواهند شد. همچنین بنیاد شهید به یک سکوی مدیریتی هوشمند تبدیل خواهد شد. برای این کار دو سه زیر ساخت اساسی نیاز بود که ایجاد شدند. بنا به روایت وزارت ارتباطات، شاید جزو اولین یا دومین سازمان‌هایی باشیم که صد درصد خدمات‌مان الکترونیکی است. البته هنوز نمی‌توانیم بگوییم که به دولت هوشمند تبدیل شده‌ایم. دولت الکترونیک با دولت هوشمند متفاوت است؛ دولت هوشمند خودکنترلی دارد و نقش اشخاص در ممیزی‌ها کاهش می‌یابد. ما هنوز به این سطح نرسیدیم.
خدمات الکترونیکی بنیاد شهید منحصر به فرد است/ پنج مدیر تغییر می‌کند
ما یک سازمان اجتماعی با ۱۶۷ خدمت هستیم و سازمانی به اندازه ما چنین خدماتی ارائه نمی‌کند و این ما را منحصر به فرد کرده است. حتی سازمان برنامه و بودجه معتقد بود که نمی‌تواند این مزیان کد خدمت به بنیاد شهید بدهد و معنی ندارد سازمانی این مقدار خدمات ارائه کند. ما می‌خواهیم در سراسر کشور خدمت کنیم و نمی‌خواهیم یک سازمان عریض و طویل ایجاد کنیم. البته در دوره هوشمندسازی هم مورد هک قرار گرفتیم و تا حد بسیاری خود را بازیابی کردیم که یک تجربه خوب برای ما بود.
هر سه ماه مدیران ارزیابی خواهند شد و امتیازبندی می‌شوند. اگر زیر ۵۰ امتیاز کسب کنند و دو تا سه ماه این روند تکرار شود جایگزین خواهند شد. اکنون در همین راستا پنج مدیر کل بنیاد شهید در نظام انتصابات جایگزین خواهند شد. در بنیاد شهید و امور ایثارگران بر اساس برنامه تحول جامعه کشور برنامه‌های خود را نوشته‌ایم و ما به ازای آن برنامه عملیاتی در نظر داریم. در سراسر کشور ۳۱۷۹ کد خدمت داریم و هر خدمت به ازای هر استان مشخص است و هر ماه عملکردها ارزیابی می‌شوند. برای انجام خدمات یک ساز و کار خوداظهاری گذاشتیم و تمامی خدمات به حقوق و مزایی مدیران وصل است. آنها اگر در انجام وظایف عقب باشند، حقوق و مزایای‌شان تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. هر سه ماه مدیران ارزیابی خواهند شد و امتیازبندی می‌شوند. اگر زیر ۵۰ امتیاز کسب کنند و دو تا سه ماه این روند تکرار شود جایگزین خواهند شد. در همین راستا پنج مدیرکل بنیاد شهید در نظام انتصابات جایگزین خواهند شد.
در بخش اداری سامانه «شمسا» و بخش اقتصادی سامانه «امصاک» (استعدادیابی مدیران صالح کارآمد) مستقر شده است. تعداد ۴۲۰۰ تن از کارکنان بنیادشهید توسط سامانه شمسا ثبت‌نام شدند و به صورت آنلاین از آنها آزمون‌های حوزه مدیریتی اخذ شد. آنها بر اساس امتیازی که می‌گیرند برای سطوح مختلف مدیریتی انتخاب می‌شوند. بسیاری از مدیران در بنیاد شهید توسط نظام ارزیابی در جایگاه خود قرار گرفته‌اند و از سوی کسی توصیه نشده‌اند. همچنین در راستای تغییرات و اصلاح ساختار اداری، ما صف و ستاد را جدا کردیم و در فاز استقرار هستیم. مؤسسات خدماتی را از حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی جدا و آنها را در هم ادغام کردیم. علاوه براین، ۶۵ مدیر که مستقیم با من کار می‌کردند با این ادغام‌ها به ۱۳ مدیر رسیدند که این هم زیاد است چون برای چابک‌سازی نباید بیشتر از هفت نفر با مدیر در ارتباط باشند چرا که اختلاف گفتمانی ایجاد خواهد شد.
در بخش اقتصادی از بنگاه‌داری خارج می‌شویم
به دلیل اینکه می‌خواهیم از حالت بنگاه‌داری خارج شویم، موسسات اقتصادی بنیاد شهید در حال جمع شدن هستند چون کار اقتصادی؛ کار بنیاد شهید نیست. قسمی از منابع ما وابسته به درآمدهای بخش اقتصادی است و جایی بنگاه‌داری خواهیم کرد که مأموریت ما است مانند: بیمارستان‌ها، آسایشگاه‌ها و درمانگاه و اردوگاه‌ها که به جامعه هدف ما یعنی ایثارگران خدمات ارائه می‌دهند. این کار مورد تأیید دفتر مقام معظم رهبری هم قرار گرفت و به ما ابلاغ شد. اکنون درباره بخش‌های اقتصادی که متعلق به خانواده ایثارگران است مانند: «گروه شاهد» و «بانک دی» تقریبا جمع بندی‌مان تمام شده و ابلاغ شده است و باید دارایی‌های خود را احصا کنند و سهم هر فرد مشخص شود و برایشان سبد بورس و مجعمی ایجاد خواهد شد. در این مجمع ما فقط در استعلام اولیه اعضا نقش ایفا می‌کنیم.
اخیرا یک آسایشگاه استاندارد در اصفهان برای جانبازان نخاعی افتتاح کردیم که خدمات جانبی آن ویژه است.
نیازها در حوزه بهداشت و درمان ایثارگران
بنیاد شهید هم‌اکنون در حوزه بهداشت و درمان ۲۵۰۰ تخت عمومی و ۱۱۰۰ تخت اعصاب و روان دارد. در این حوزه هر دو تا را باید به دو تا ۵۰۰۰ تخت برسانیم. یعنی پنج بیمارستان ۵۰۰ تختخوابی نیاز داریم. همچنین باید ۱۶ مرکز اعصاب و روان را با هم تجمیع کنیم و مرکز بزرگ نگهداری اعصاب و روان ایجاد کشود. به عنوان دومین دارنده تخت اعصاب و روان در کشور در این حوزه سرمایه‌گذاری کم و نادرست انجام شده است. ما از جامعه ۶۲۷ هزار نفری جانبازان‌مان ۲۳۰ هزار نفر اعصاب و روان هستند به همین خاطر با توجه به افزایش سن‌شان نیاز به تخت‌های تخصصی بیشتر می‌شود. در حوزه جانبازان نخاعی و والدین شهدا هم نیاز به مراکز آسایشگاهی خاص خودشان را داریم که هیئت امنای بنیاد شهید اجازه داده است در قالب بازسازی و توسعه آسایشگاه، خانه ایثار و مراکز اعصاب و روان‌بخشی، از داراهایی‌های غیز مأموریتی را به این مراکز تبدیل کنیم. اخیرا یک آسایشگاه استاندارد در اصفهان برای جانبازان نخاعی افتتاح کردیم که خدمات جانبی آن ویژه است.
دولت و مجلس توجه ویژه به ایثارگران دارند
علاوه بر این از مدیرعامل بیمه دی گزارش گرفتم و تا این لحظه اسناد در اختیار ایثارگران را تا پایان تیر ماه پرداخت کرده‌اند و اسناد مؤسسات طرف قرارداد را تا آخر فروردین ماه پرداخت کرده‌اند. در حوزه معیشت هم پرداخت‌های معیشتی ما نسبت به دو سال قبل بین ۷۰ تا ۲۳۰ درصد رشد داشته است. کل بودجه ما در سال ۱۴۰۰ از ۳۱ هزارمیلیارد تومان به ۷۳ میلیارد تومان در سال جاری رسیده است و این رشد بودجه در تاریخ بعد از انقلاب اسلامی در بین تمامی دستگاه‌های اجرایی بی‌سابقه است. این، نشان‌دهنده توجه ویژه دولت و مجلس به ایثارگران است. همچنین در سال گذشته حقوق والدین شهدا ۳ میلیون ۵۰۰ هزار تومان بود که اکنون ۵ میلیون ۶۰۰ هزار تومان است و در حال انجام کارهایی هستیم تا به ۷ میلیون تومان برسد. کمک معیشت ایثارگران هم دو میلیون ۴۰۰ هزار تومان بود و اکنون به ۵ میلیون ۶۰۰ هزار تومان رسیده و حق پرستاری هم دو و نیم برابر شده است.
این کارهایی که انجام می‌دهیم نه در شأن خانواده ایثارگران است نه مجاهدت آنها را کفایت می‌کند و اصلا نمی‌شود مقام معنوی را با پاسخگویی مادی جایگزین کرد. بنابراین مفهوم «جبران»، غلط است. البته آنچه تاکنون گفته شده چندصد برابر چیزی است که انجام شده است. ما خیلی در مقام بیان اقدامات در این حوزه نیستیم و آنجایی که باید تبلیغش را بکنیم در حوزه تقویت روحیه ایثارگری و شهادت‌طلبی است. همچنین در حوزه خودرو هم کاری که امسال دولت کرد لطف بزرگی بود به این دلیل که یکی از مطالبات قدیمی ایثارگران این بود که بتوانند خودرو وارد کنند. البته یک بار در دولت اول آقای احمدی‌نژاد به بخشی از جانبازان ۷۰ درصد اجازه واردات خودرو داده شد و بعد از ۱۷ سال نه فقط جانبازان ۷۰ درصد، بلکه ۵۰ درصد به بالا این امکان برایشان فراهم است.
پس از ۱۰ سال در حوزه فیلمسازی مشارکت داشتیم
در تکریم و ترویج حوزه ایثار و شهادت همه مسئول هستند و نقش دارند. یکی از کارهایی که در این دو سال انجام دادیم این است که می‌خواهیم به یک سازمان راهبر تبدیل شویم. به عنوان مثال طی یک دهه گذشتنه هیچ فیلم سینمایی با مشارک بنیاد شهید و امورایثارگران تولید نشده بود. سال گذشته فیلم «اتاقک گلی» تولید شد و جوایز متعددی در جشنواره فیلم فجر گرفت. امسال هم در ساخت ۱۰ فیلم سینمایی و سریال مشارکت داشتیم. فیلم‌های «شور عاشقی»، «فرنگیس» و «حوض خون» یا انیمیشن «مرحمت بالازاده» در دست تولید هستند.
رویکرد صادقانه به حقایق یکی از دستاوردهای دولت است
رویکرد صادقانه دولت به واقعیات و حقایق یکی از دستاوردهای دولت است. دولت بدون ترس به عنوان دولت انقلابی به حقایق سیاست داخلی و خارجی نگاه می‌کند و نگاه فعالی دارد. دولت توانسته است در حوزه سیاست داخلی سطح گفت‌وگو با مردم را گسترش دهد و به خواست مردم توجه کند. ما در طول ۷۰۰۰ سال تاریخ ایران رقابت تمدنی با غرب و اروپا داشته‌ایم. در حوزه سیاست خارجی یک دوگانه برخورد انقلابی قهرآمیز و هضم شدن در هاضمه جهانی وجود داشت که دولت گفت نه این درست است نه آن بلکه، بنده سبد ارتباط را متنوع می‌کنم و با هر کشوری متناسب با اقتضای خودش برخورد می‌کنم.
دولت بدون ترس به عنوان دولت انقلابی به حقایق سیاست داخلی و خارجی نگاه می‌کند و نگاه فعالی دارد.
در بخش دیگر این گفت‌وگو، محمدمهدی خیرجو مدیرعامل خبرگزاری ایران اکونومیست در سخنانی بیان کرد: ایران اکونومیست به لحاظ مخاطب جزو خبرگزاری‌های پربازدید محسوب می‌شود و سرویس فرهنگی و هنری ایران اکونومیست هم جزو نخستین بخش‌هایی است که در مجموعه خبری کشور ایجاد شده است. طیف مخاطب ایران اکونومیست بسیار متنوع است چرا که هم از دانشجویان مخاطب داریم هم از اقشار دیگر. علاه بر این، ما در ۳۱ استان فعالیت خبری انجام می‌دهیم و به طور مثال استان خراسان و خوزستان بسیار فعال هستند.
محمدمهدی خیرجو مدیرعامل ایران اکونومیستما به تازگی سرویس «پیشرفت» را به عنوان یک سرویس مستقل به ایران اکونومیست افزوده‌ایم و در تلاشیم در این بخش به پیشرفت‌های مادی و معنوی کشور بپردازیم که همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است. این سرویس هم به نوع خود یک نوآوری در سطح مجموعه‌های خبری کشور خواهد بود. قطعا بنیاد شهید و امور ایثارگران به عنوان یک مجموعه اثربخش که خانواده بزرگی دارد پیشرفت و دستاوردهای فراوانی داشته است که می‌توانیم به آن بپردازیم.
ثبت و ضبط خاطرات والدین شهدا یک ضرورت است
بین ایران اکونومیست و بنیاد شهید و امورایثارگران فعالیت‌هایی خوبی در حال انجام است. خبرگزاری ایران اکونومیست این آمادگی را دارد که همکاری‌های بیشتری داشته باشد. برای هفته دفاع مقدس هم «میز ایثار و شهادت» را در ایران اکونومیست برقرار خواهیم کرد. متأسفانه اکنون والدین شهدا را با سرعت فراوانی از دست می‌دهیم و این ضرورت احساس می‌شود که خاطرات آنها ثبت و ضبط شود. تمام اقشار به شهدا احترام می‌گذارند و ما می‌توانیم مفاهیم ارزشی را از سمت خانواده شهدا برای جامعه بازگو کنیم. تمامی ملت نسبت به شهدا اتفاق نظر دارند و به آنها احترام می‌گذارند. تا دیر نشده باید اقداماتی در ثبت و ضبط خاطرات شهدا داشته باشیم.
بخش دوم این گفت‌وگو فردا منتشر می‌شود.
