رکورد زنی خطوط لوله و مخابرات در انتقال مواد نفتی

‌به گزارش ایران اکونومیست به نقل از شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت، با روی کار آمدن دولت سیزدهم، برنامه‌های متعددی در صدر اولویت‌های وزارت نفت قرار گرفته است. شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران نیز به عنوان متولی اصلی صنعت انتقال نفت با تعهد به رسالت خویش در حال پیشبرد برنامه‌ها و سیاست‌های اجرایی در این عرصه است تا براساس منویات مقام معظم رهبری و توجه به شعار امسال «مهار تورم و رشد تولید» ظرفیت‌های خود را در این مسیر هدفمند بسیج کند.

این صنعت به‌عنوان اقتصادی‌ترین و ایمن‌ترین شیوه در بخش حمل و نقل مواد نفتی به صورتی پویا و بی‌وقفه در حال اجرای پروژه‌های عملیاتی خود می‌باشد. انتقال پایدار و ایمن مواد نفتی، بهینه‌سازی مصرف انرژی، ارتقا ایمنی و صیانت از محیط زیست و صیانت از خطوط لوله و تجهیزات از جمله رویکردهای مهم این شرکت محسوب می‌شود.

انتقال ایمن و پایدار مواد نفتی در شبکه خطوط لوله

براساس آمار ارائه شده از ابتدای سال جاری تا خردادماه ۳۴ میلیارد لیتر نفت خام و فرآورده نفتی به مبادی مصرف انتقال داده شده است که از این مجموع ۱۶.۵ میلیارد لیتربه فرآورده نفتی و ۱۷.۵ میلیارد لیتربه نفت خام اختصاص دارد.

در سال گذشته نیز بیش از ۱۳۱ میلیارد نفت مواد نفتی اعم از ۶۳ میلیارد لیتر فرآورده نفتی و ۶۸ میلیارد لیتر نفت خام در سطح کشور انتقال داده شده است.

سوخت‎رسانی مستمر به نیروگاه‌ها

باتوجه به اهمیت سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها و تأمین برق تولیدی در سراسر کشور، صنعت انتقال نفت با ارسال مستمر سوخت مایع به‌عنوان سوخت جایگزین به نیروگاه‌های کشور رسالت خود را دراین حیطه اجرایی می‌کند. به این ترتیب در سه ماهه نخست امسال بیش از ۹۰۰ میلیون لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌ها ارسال شده است. این درحالی است که سال گذشته ۳ میلیارد و ۸۰۰ هزار لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌های کشور تحویل داده شد. اهمیت این فرآیند بویژه در ۶ ماهه دوم سال و فرا رسیدن فصل سرما باتوجه به مصرف افسارگسیخته گاز درجهت تأمین نیروگاه‌ها بیشتر محرز می‌شود.

استفاده حداکثری از ظرفیت خطوط لوله

برنامه‌ریزی و بهره‌برداری بهینه برای استفاده حداکثری از ظرفیت خطوط لوله به صورت مستمر در دستورکار این شرکت قرار دارد، در سال ۱۴۰۱ میزان انتقال مواد نفتی نسبت به سال ۱۴۰۰، بیش از ۳ درصد افزایش یافته داشته است.

صرفه جویی در مصرف سوخت

باید در نظر داشت شدت مصرف انرژی در کشور از رقم بالایی برخوردار است؛ پرداخت سالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه پنهان سوخت نیز خود گویای حساسیت و اهمیت مدیریت سوخت در کشور است.

باتوجه به این مهم سال گذشته به دنبال ارسال مواد نفتی به میزان ۱۳۱ میلیارد لیتر از بستر خطوط لوله و با کاهش تردد نفتکش‌های جایده پیما رقمی‌بالغ بر ۱.۷ میلیارد لیتر در مصرف سوخت گازوئیل معادل ۱.۲ میلیارد دلار صرفه جویی صورت گرفت که خود گامی مؤثر در مدیریت سوخت در کشور محسوب می‌شود.

افزایش همکاری با شرکت‌های دانش بنیان

پژوهش و فناوری از جمله حلقه‌های مهم و کلیدی در صنایع محسوب می‌شود باتوجه به این مهم در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران اقدامات متعددی صورت گرفته است. در این راستا سال گذشته ۲ تفاهمنامه علمی-فناوری با دانش‌بنیان‌ها به امضا رسید. بومی‌سازی، ساخت و اجرای سیستم‌های نشت یاب و انشعاب یابو همچنین بازرسی خطوط لوله انتقال نفت با استفاده از پیک هوشمند از جمله محورهایی بوده است که برای اجرای آنها با شرکت‌های دانش‌بنیان تفاهم نامه همکاری منعقد شد.

همچنین یک تفاهمنامه دیگر نیز در اردیبهشت ماه سال جاری نیز مابین شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران و یک شرکت دانش بنیان با موضوع انتقال تکنولوژی احداث خط لوله پلیمری RTP با همکاری پژوهش و فناوری شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران منعقد شد.

امضای یک تفاهمنامه دیگر؛ در سال جاری

همچنین تفاهمنامه این شرکت با سازمان نقشه برداری کشور به منظور انجام همکاری‌های علمی، اجرایی، آموزشی و عملیاتی، ارائه خدمات تخصصی و مشاوره‌ای در سال جاری به امضا خواهد رسید.

گام برداشتن در مسیر ارتقا خودکفایی بومی سازی تجهیزات

از سوی دیگر باید گفت استفاده از ظرفیت کارگروه ساخت بار اول معاونت علمی-فناوری ریاست جمهوری به منظور اخذ مجوز جهت اجرای پروژه‌های ساخت بار اول در دوبخش بومی‌سازی و ساخت روتور GGT توربین Sulzer S7 و بومی‌سازی تجهیز پیگ هوشمند برای بازرسی خطوط لوله از سال گذشته در دستور کار این شرکت قرار گرفته که در حال حاضر نیز فرآیند انعقاد قرارداد آن در دست پیگیری است.

باید تصریح کرد فناوری پیگرانی هوشمند خطوط لوله در کشور با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و با انحصارشکنی از شرکت‌های خارجی در حال عملیاتی‌شدن است.

باید اذعان داشت با توجه به اهمیت صیانت از خطوط لوله و تجهیزات و تأسیسات صنعت انتقال نفت، استفاده و بکارگیری پهپاد برای صیانت از شبکه خطوط لوله انتقال نفت به صورتی جدی در دستور کار قرار گرفته است، به این منظور طی سال گذشته جلسات کارشناسی برای ارزیابی و قابلیت‌های شرکت‌های توانمند در حوزه صنایع هوا برگزار شده که این مهم در سال جاری در دست پیگیری است.

افزایش ظرفیت‌های مخابراتی

شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران به عنوان رگولاتور مخابرات نفتی با داشتن زیرساخت‌های مخابرات رادیویی و فیبر نوری با قدمت بیش از نیم قرن، نیازهای ارتباطی صنعت انتقال نفت، صنعت نفت و برخی دیگر از سازمان‌های خارج از این صنعت را تأمین می‌کند.

از جمله سیاست‌های کاربردی این شرکت افزایش ظرفیت‌های مخابراتی است. هم اکنون بیش از ۳۰۰ ایستگاه مخابراتی در صنعت انتقال نفت کشور وجود دارد.

این صنعت ضمن انجام مأموریت کلیدی خود در قالب انتقال میلیون‌ها لیتر نفت خام و فرآورده نفتی در روز، به شرکت‌ها و مجموعه‌های وزارت نفت و سازمان‌های غیرنفتی اعم از وزارت نیرو، شرکت ارتباطات زیرساخت، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، شرکت ارتباطات سیار همراه اول، ایرانسل و … خدمات مخابراتی نیز ارائه می‌دهد.

توسعه همکاری در صنعت انتقال نفت و برق؛ برای نخستین بار

تفاهم‌نامه تبادل امکانات مخابراتی و استفاده از زیرساخت‌های ارتباطی میان شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران و شرکت مدیریت شبکه برق ایران در اسفندماه سال گذشته امضا شد. درحال حاضر بیش از ۴ هزار کیلومتر شبکه فیبر نوری در صنعت انتقال نفت وجود دارد و حدود ۲۸ هزار کیلومتر شبکه فیبر نوری در صنعت انتقال برق که با استفاده از زیرساخت‌های مشترک عوائد متعددی را برای هر دو صنعت به ارمغان خواهد آورد. با به سرانجام رسیدن این امر ضمن مدیرت زمان ۳-۵ سال، از صرف هزینه سه هزار میلیارد ریالی دراجرای هر هزار کیلومتر شبکه فیبر نوری ممانعت به عمل خواهد آمد.

لازم به تاکید است که در این فرآیند با ارسال سیگنال‌های صوتی ناشی از سرقت یا نشتی از طریق شبکه فیبر نوری به مرکز پایش خطوط روند نشت‌یابی از خطوط تسریع می‌یابد.

برنامه ریزی برای افزایش سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها

شرکت خطوط لوله طرح اتصال ۹ نیروگاه به خطوط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی را در صدر برنامه‌های خود قرار داده است. به این منظور سال گذشته نیروگاه شهید سلیمی نکا به عنوان نخستین نیروگاه این لیست به شبکه خطوط متصل شد. همچنین نیروگاه علی‌آباد گلستان در سراشیبی عملیاتی شدن قرار گرفته و در مرحله انتخاب پیمانکار و برگزاری مناقصه به سر می‌برد. نیروگاه تابان و نیروگاه چادرملوی یزد نیز در مرحله انجام طراحی تفصیلی هستند.

بر اساس این گزارش ۱۹ نیروگاه از طریق شبکه خطوط لوله سوخت‌رسانی می‌شوند که با احتساب ۸ نیروگاه دیگر مجموع نیروگاه‌های متصل به خط لوله به ۲۷ نیروگاه خواهد رسید.

با اجرای این طرح سوخت مصرفی نفتکش‌های جاده پیما به صفر خواهد رسید و با پیشگیری از قاچاق سوخت، سوانح جاده‌ای و کاهش هزینه انتقال یک صرفه استراتژیک برای شبکه سوخت کشور به ارمغان خواهد آورد. گفتنی است، میزان سرمایه‌گذاری برای این طرح ۱۷.۸ میلیون یورو تخمین زده می‌شود.

بکارگیری ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در مناطق عملیاتی

توجه به ظرفیت‌های محلی انرژی و روی آوردن به انرژی‌های تجدیدپذیر از دیگر اقداماتی است که شرکت خطوط لوله آن را در اهم برنامه‌های خود قرار داده است. احداث ۲۴ نیروگاه خورشیدی در مناطق عملیاتی در گام‌های نخستین خود جهت عملیاتی شدن آن قرار گرفته است؛ به این ترتیب مطالعات و مراحل اولیه برای احداث ۱۲ نیروگاه خورشیدی کوچک در ۱۲ ایستگاه مخابراتی و ۱۲ نیروگاه خورشیدی متوسط در ۱۲ مرکز منطقه در دست اقدام است که با بهره برداری از آنها بخشی از وظایف قانونی شرکت برای تأمین درصدی از برق مصرفی از منابع تجدیدپذیر، محقق خواهد شد. لازم به ذکر است در راستای استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، برای برخی از اماکن این شرکت از آبگرمکن خورشیدی نیز استفاده می‌شود.

ارتقا عملکرد انرژی صنعت انتقال نفت

موضوع مدیریت مصرف انرژی از جمله مسائل و موضوعات مهم و اساسی روزآمد دنیا محسوب می‌شود. باید اذعان داشت، ماهیت عملکردی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران به‌گونه‌ای است که افزایش سهم شرکت از انتقال کلان مواد نفتی سبب بهبود شاخص‌های کلان انرژی کشور خواهد شد.

در سال‌های گذشته ارتقا مدیریت و شاخص‌های عملکرد انرژی قابل توجهی کسب شده است. باید اذعان کرد با اقدام‌ها و پیگیری‌های انجام‌شده ضمن صرفه‌جویی اقتصادی قابل‌توجه در هزینه‌های جاری شرکت، برای کشور نیز فواید قابل‌توجهی حاصل شده است.

بر اساس محاسبات انجام شده، صرفه‌جویی انرژی محقق شده در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در سال ۱۴۰۱ نسبت به متوسط ده ساله عملکرد انرژی شبکه خطوط لوله و مراکز انتقال نفت (از ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹)، بیش از معادل ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام (بیش از ۱,۲۳۰,۰۰۰ گیگاژول) برآورد می‌شود.

این درحالی است که بهبود عملکرد انرژی در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ نسبت به دوره زمانی ۹۰ تا ۹۸، به‌ترتیب حدود ۶۵ و ۱۵۰ هزار معادل بشکه نفت خام (BOE) بوده است. به عبارتی در مجموع در دو سال گذشته بیش از معادل ۳۵۵ هزار بشکه نفت خام در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، صرفه‌جویی انرژی محقق شده است که با توجه به سبد انرژی مصرفی حداقل ارزشی معادل ۲۱ میلیون دلار دارد.

توجه به حوزه منابع انسانی؛ اولویت شرکت

همچنین این شرکت با اولویت بخشی به حوزه منابع انسانی اقداماتی را در دستور کار خود قرار داده است. این درحالی است که ارتقا پایه‌های سازمانی و ساماندهی و طبقه بندی نیروهای قرارداد مدت موقت به جد در حال اجرا و پیگیری است.

افزایش حمایت از تولیدکنندگان داخلی و تلاش در بومی‌سازی تجهیزات

طی سال گذشته بیش از ۱۰۰ هزار قطعه، از کالاهای مورد نیاز برای عملیات انتقال پایدار نفت و فرآورده‌های نفتی در مناطق ۱۲ گانه را تأمین کرده است.

افزایش طول عمر تجهیزات و دستگاه‌ها با اجرای برنامه‌های تعمیراتی از دیگر اقداماتی است که به صورتی مستمر به انجام آن مبادرت شده است.

تعمیرات اساسی توربین‌ها و ساخت قطعات یدکی آنها در داخل کشور همچنین گازسوزکردن تمامی توربین‌های مراکز انتقال نفت با هدف اولویت استفاده از گاز طبیعی به جای سوخت‌های مایع در دستور کار شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران قرار گرفته است.