به گزارش ایران اکونومیست، ایران بر این باور است به‌رغم اینکه قدرت‌های غربی با توسل به اجبار اقتصادی و تحریم درصدد هستند تا امنیت و رفاه اقتصادی را در جهان به خطر اندازند، سازمان همکاری‌های شانگهای می‌تواند چشم‌اندازی روشن از نظم منطقه‌ای عادلانه را در عرصه بین‌المللی ترسیم کند.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سیاست خارجی دولت سیزدهم در جریان نخستین سفر رئیس‌جمهور به تاجیکستان و نشست سران سازمان شانگهای در شهریور ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شد و در پی آن عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای رقم خورد. فرآیند فنی و انجام تعهدات رویه‌ای تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی نیز در بیست و دومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند به تصویب اعضا رسید.
نهایتا پس از حدود دو سال بررسی اسناد مربوطه، در تیر ماه سال جاری در بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که در دهلی‌نو برگزار شد، عضویت ایران به طور رسمی اعلام و جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان نهمین عضو اصلی این سازمان مهم منطقه‌ای پذیرفته و معرفی شد. هم‌زمان با رسمی‌شدن عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان شانگهای، پرچم ایران نیز در مقابل دبیرخانه این سازمان در پکن برافراشته شد.
«نارندرا مودی» نخست‌وزیر هند «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین و «ولادیمیر پوتین« رئیس‌جمهور روسیه در اجلاس هند از الحاق رسمی ایران به سازمان همکاری شانگهای استقبال کردند.
«نوذر شفیعی» در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، مهم‌ترین تاثیر عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای را افزایش قدرت نهادی جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و افزود: منظور از قدرت نهادی، قدرتی است که یک کشور با عضویت در یک نهاد آن را به دست می‌آورد و سازمان شانگهای یک نهاد است. وقتی کشوری توانمندی ملی خود را نشان می‌دهد، این قدرت ملی است و یا وقتی با کشوری ارتباط برقرار می‌کند دارای قدرت رابطه ای است، اما عضویت ایران در شانگهای به عنوان یک نهاد موجب قدرت نهادی او شده است.
این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: بنابراین ایران با عضویت در سازمان شانگهای به ارتقاء قدرت نهادی خودش کمک کرده است، از آنجایی که عضو یک نهاد شده طبیعتا یکسری حقوقی را بر عهده می‌گیرد و آن حقوقی که کسب می‌کند مبنای افزایش قدرت آن می‌شود.
«سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نیز پس از عضویت تهران در سازمان شانگهای گفت: قطعا مزایای عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در این سازمان در تاریخ ماندگار خواهد شد. امیدوارم حضور ایران در این سازمان بستر تامین امنیت دسته‌جمعی، رهنمون شدن به‌سوی توسعه پایدار، گسترش پیوندها و ارتباطات، تقویت وحدت، احترام بیش از پیش به حق حاکمیت کشورها و هم‌افزایی برای مقابله با تهدیدات محیط زیستی را فراهم آورد.
رئیس‌جمهور همچنین گفت: همکاری اعضا در حوزه انرژی، فناوری، صنعت، کشاورزی، تجارت و بازرگانی می‌تواند چشم‌اندازی روشن از نظم منطقه‌ای عادلانه، پیش چشم ملل جهان بگشاید. این در حالی است که قدرت‌های سلطه‌گر غربی با توسل به اجبار اقتصادی و تحریم، امنیت و رفاه اقتصادی و اصول تجارت عادلانه را در جهان به مخاطره انداخته‌اند.
عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای نتیجه سیاست خارجی توسعه‌گرا و نگاه به شرق ایران بود که به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای منطقه‌ای به سرانجام رسیدسیاست خارجی توسعه‌گرا و نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران طی مدت دو سال در دولت سیزدهم منجر به اتفاقات و تحولات مهمی در عرصه منطقه‌ای شد که عضویت ایران در سازمان شانگهای یکی از مهم‌ترین دستاوردها در این حوزه به شمار می‌رود، این انتظار وجود دارد تا در امتداد همین روند ایران بتواند جایگاه و نقش تعریف شده‌ای را در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی به دست آورد.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان نیز اظهار داشت که دیپلماسی فعال دولت سیزدهم دستاورد جدیدی را برای ملت بزرگ ایران به ثبت رساند و چندجانبه‌گرایی راهبرد اساسی کشورهای پیشرو در توسعه روابط‌خارجی و همکاری‌های بین‌المللی است.
عضویت کامل ایران در شانگهای، به‌رغم فشارها و تحریم‌هایی که از سوی غرب وجود دارد، موفقیت و پیروزی بزرگ برای ایران به شمار می‌رود و در روابط رو به رشد تهران با چین و روسیه که دو قدرت مهم جهان و منطقه هستند، استمرار این همکاری‌ها در قالب شانگهای اتفاق مهمی است. با این شرایط ایران با عضویت در این سازمان به جمع کشورهای غیر عربی می‌پیوندد.
شفیعی در ادامه گفت: وقتی ایران به عضویت شانگهای در آمده در حوزه اقتصادی یکسری گشایش‌هایی برای او ایجاد شده است و این گشایش اقتصادی و به دنبال آن امنیتی، ایران را در مقابل تهدیدهایی که مواجه است تقویت می کند، به عبارتی ایران با عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای امنیت و اقتصاد خودش را با دیگران به اشتراک می‌گذارد و دیگران را در امنیت و اقتصاد خودش شریک می‌کند و این کار موجب نوعی وابستگی متقابل امنیتی و اقتصادی می‌شود و هر گونه فشار اقتصادی - امنیتی به ایران میان اعضا توزیع می‌شود.
شفیعی خاطرنشان کرد: بنابراین قدرت نهادی و ایجاد یک وابستگی متقابل امنیتی و اقتصادی باعث کاهش آسیب‌پذیری ایران می‌شود و این مسئله مهم‌ترین دستاورد سیاست خارجی ایران خواهد بود.
«محسن بختیار» سفیر ایران در چین هم در مراسم برافراشته شدن پرچم ایران به عنوان عضو جدید سازمان همکاری شانگهای در محل دبیرخانه این سازمان در پکن در جمع خبرنگاران گفت با این اتفاق «زمینه همکاری‌های بیشتر در بین کشورهای عضو افزایش می‌یابد و ایران با توجه به اینکه در مسیر ترانزیت کشورهای عضو قرار دارد، این فرصت را فراهم می‌کند تا کالاهای کشورهای عضو امکان انتقال و مبادله آن‌ها از سمت شرق به غرب فراهم شود».
«چانگ هووآ» سفیر چین در تهران نیز معتقد است عضویت ایران در سازمان شانگهای «به تقویت اعتماد متقابل و وحدت بین کشورهای عضو و حفظ امنیت و ثبات منطقه کمک خواهد کرد».
حضور ایران در شانگهای، جایگاه جبهه چندجانبه گرایی را به طور معناداری ارتقاء داده است
بنابراین حضور ایران در این مجموعه سیاسی -امنیتی علاوه بر اینکه ایران را شریک در تصمیم‌سازی‌های کلان بین‌المللی در عرصه‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی کرده، جایگاه جبهه چندجانبه‌گرایی را در معادلات بین‌المللی به طور معناداری ارتقا داده است.
سازمان شانگهای از ابتدای تاسیس در پی ایجاد امنیت بود، بعدها مسائل اقتصادی نیز به‌عنوان اولویت در دستور کار سازمان قرار گرفت و اعضا دریافتند اقتصاد و امنیت لازم و ملزوم یکدیگر هستند.
