ایران اکونومیست،شب گذشته رئيس جمهور نيز نرخ بيکاري 9.5
درصدي را مورد تاييد قرار داد. پيش از او محمدباقر نوبخت معاونت نظارت
راهبردي رئيس جمهور نيز نرخ بيکاري تک رقمي را تاييد کرده بود. او حتي از
منتقدان اين نرخ نيز گلايه داشت.
اما چرا نرخ بيکاري تک رقمي همچنان مورد انتقاد است؟ خبرآنلاين طي تماس هايي با فعالان کارگري، اقتصاددانان و مسولان دولتي در مورد دلايل تفاوت نرخ بيکاري مورد تاييد وزارت کار و مرکز آمار پرسش هايي را مطرح کرده است.
بررسي ها نشان مي دهد آنچه موجب کاهش نرخ بيکاري به رقم 9.5 درصدي شده است، تفاوت شيوه محاسبه اين نرخ است. مرکز آمار ايران براساس اطلاعاتي که در جريان آمارگيري نفوس و مسکن سال 1390 انجام داده، جمعيت فعال کشور را 22 ميليون 570 هزار نفر در نظر مي گيرد. در فرمول محاسبه نرخ بيکاري، جمعيت نيروي کار آماده فعاليت کشور در «مخرج کسر» قرار مي گيرد. جمعيت شاغلان نيز در «صورت کسر» قرار مي گيرد. اما در سوي مقابل محافل کارشناسي و حتي برخي نهادهاي دولتي اعتقاد دارند جمعيت آماده فعاليت (فعال) کشور در سال 1393 به عدد 26 ميليون نفر رسيده است. بنابراين در صورتي که اين عدد 26 ميليون نفري در مخرج کسر قرار بازهم در شرايطي که عددي بين 300 تا 400 هزار نفر به جمعيت شاغلان کشور طي يک سال و نيم گذشته افزوده شود، نرخ بيکاري تک رقمي نمي شود. به طور متوسط هر 100 هزار نفري که به جمعيت شاغلان کشور افزوده شود، کمتر از يک دهم از نرخ بيکاري کاسته مي شود.
براين اساس اختلافي که ميان منتقدان نرخ بيکاري و مرکزآمار در مورد بيکاري تک رقمي رخ داده، تنها در شيوه تعريف محاسبه اين نرخ است. در حال حاضر نيز مرکز آمار تاکيد دارد که محاسبه جمعيت نيروي کار کشور بايد همچنان براساس آمارگيري سال 1390 باشد. اظهانظرهاي مسولان رسمي کشور نيز نشان مي دهد که دولت برهمين آمار تاکيد دارد.
در صورتی که جمعیت فعال کشور 26 میلیون نفر در نظر گفته شود. و به طور متوسط جمعیت بیکار هم عدد 4 میلیون نفر ( که بارها از سوی کارشناسان اعلام شده) در نظر گرفته شود. نرخ بیکاری کشور به عدد 15 درصد می رسد. البته کارشناسان بدبین حوزه کار جمعیت بیکار کشور را بیش از این عدد می دانند و نرخ بیکاری را بالای 22 درصد ارزیابی می کنند. کارشناسان خوش بین هم اعتقاد دارند که نرخ بیکاری می تواند در حوالی عدد 14 تا 15 درصد باشد. محاسبات مرکز پژوهش های مجلس هم نشان می داد نرخ بیکاری کشور با رشد 3 درصدی به 14.5 درصد می رسد.
نکته: این محاسبات تنها برای نشان دادن شیوه محاسبه نرخ بیکاری انجام شده و نمی تواند ملاک اعلام نرخ بیکاری باشد. نرخ بیکاری با اعداد واقعی و درست از سوی نهادهای دولتی اعلام می شود.
