اتومبیل یا همان خودرو که اسم ایرانی شده آن است یک کالا مثل بقیه کالاها به حساب میآید و بازار و اقتصاد آن نیز تابعی از قانونهای طلایی اقتصاد است. در کشورهای گوناگون و دارای اقتصاد عادی، خودرو یک بازار دارد که در یک سوی آن عرضهکنندگان ایستادهاند و در سوی دیگر تقاضاکنندگان و البته بنگاههایی هستند که کارشان دادوستد انواع خودرو و فروش آن است. به این ترتیب قیمت خودرو از برخورد عرضهوتقاضا تعیین میشود.
در بخش عرضه اتومبیل نیز همانند هر کالای دیگری بخشی از خودرو از مسیر واردات تعیین میشود و این خودروهای وارداتی با خودروهای ساخت داخل از نظر قیمت و مطلوبیت رقابت میکنند. در کشورهای دارای اقتصاد سالم هر سرمایهگذاری اگر تشخیص دهد بازار آن حاشیه سود مناسب دارد بدون اینکه نیاز به دخالت دولت باشد اقدام به تاسیس کارخانه اتومبیلسازی میکند و بنگاههای بزرگ و کوچک و افراد حقیقی نیز میتوانند از بازارهای خارجی خودرو وارد کنند. این وضعیت موجب شده است هرگز در هیچ کشوری که بازار خودروی آن فاقد نهادهای انحصاری است دولت در اقتصاد خودرو دخالت نکند و شهروندان نیز هرگز دولت را مسوول نوسان قیمت نمیدانند.
در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی دولت و سپس دیگر نهادهای مسوول به دلایل گوناگون خود را در صف اثرگذاران بر بخش خودرو قرار دادهاند و اکنون بازار این محصول به اندازهای پیچیده است که حتی دولت نیز به عمد یا به سهو نمیتواند آن را سامان دهد. به این ترتیب که قیمت خودرو به جای اینکه در کارخانه و در کف بازار تعیین شود در نهادهای دولتی تعیین میشود. شهروندان به جای اینکه هرگاه نیاز داشتند و منابع مالی در اختیارشان بود به بازار بروند و خودرو به قیمت مناسب خریداری کنند باید در سامانه جامع خودرو ثبتنام کنند و بدون اینکه قیمت و در برخی از مواقع نوع خودرو را بدانند پول میدهند و البته پولشان در یک نهاد دولتی جمع میشود. واردکنندگان خودرو نیز باید اعتبارشان نزد نهادهای دولتی تعیین شود و قیمت دلاری هم که باید بدهند را دولت تعیین میکند و تازه برای این خودروی وارداتی هم قیمت دولتی تعیین میشود و…
اقتصاد و صنعت خودرو بازی شده و هر کس به اطلاعات این بازی زودتر دسترسی پیدا کند برنده است و بار افزایش قیمتها روی دوش مصرفکننده نهایی است. پیشنهاد میشود حالا که دهها نهاد دولتی و صدها کارشناس مربوطه در بخشهای گوناگون نمیتوانند داشتن خودرو در ایران را حل کنند اطلاعات واقعی به هوش مصنوعی داده شود تا تکلیف اقتصاد و صنعت خودرو حل شود.