خسارت سنگین دولت روحانی با ناترازی برق به اقتصاد کشور

به گزارش ایران اکونومیست از روزنامه ایران اقتصادی، ناترازی کنونی صنعت برق کشور چیزی بین ۱۰ تا ۱۲ هزار مگاوات برآورد شده است. فاصله بین تولید و مصرف برق در ادبیات عامه، ناترازی گفته می‌شود.

در حال حاضر، نیاز برق مصرفی کشور بیش از ۷۲ هزار مگاوات است که ۵۴ هزار مگاوات از این رقم، توسط نیروگاه‌های حرارتی و بقیه توسط نیروگاه‌های برقابی، تجدیدپذیر، اتمی، مولدهای مقیاس کوچک و دیزل‌ها تولید می‌شوند.

مجموع ظرفیت نامی نیروگاه‌های منصوبه در شبکه سراسری برق کشور در حال حاضر به ۹۱ هزار و ۱۱۲ مگاوات رسیده که حدود ۸۲ درصد از این ظرفیت، معادل ۷۴ هزار مگاوات را نیروگاه‌های حرارتی تشکیل می‌دهند.

به طور معمول، سالdانه حدود یک میلیون مشترک به ۳۹ میلیون مشترک موجود در کشور اضافه می‌شود؛ چیزی حدود ۲.۵ درصد رشد در تعداد مشترکان برق.

هرچند نرخ رشد مصرف برق در کشور حدود پنج درصد است؛ این رقم معادل افزایش ۲ برابری در میزان رشد تعداد مشترکین است.

واقعیت این است که میزان تولید برق یا همان نصب نیروگاه‌ها در کشور از میزان مصرف در سال‌های قبل جا مانده است. زیرا ظرفیت تولید برق سالانه باید معادل پنج درصد افزایش می‌یافت، یعنی باید بیش از چهار هزار و ۵۰۰ مگاوات ظرفیت جدید برای پایداری شبکه برق ایجاد می‌شد؛ اما آمارها بیانگر این است که در ۱۰ سال قبل سرمایه‌گذاری در صنعت برق متوقف شده است. اما چرا؟

چون «رضا اردکانیان» وزیر نیرو در دولت قبل گفته بود که ساخت نیروگاه برای جوابگویی به ۲۰۰ ساعت مصرف، توجیه اقتصادی ندارد و اینکه فقط نیروگاه بسازیم تا جوابگوی ۲۰۰ ساعت مصرف برق باشیم توجیه اقتصادی و اجتماعی ندارد و مسیر پایداری نیست!

از همین اظهار نظر به خوبی می‌توان درک کرد که ریشه ناترازی برق کشور در کجاست؛ ناترازی‌ای که اکنون گریبان بنگاه‌های تولیدی و کارخانجات را گرفته و مسیری سخت را برای تولید و صنعت کشور ایجاد کرده است.

هر چند از آغاز فعالیت دولت سیزدهم تاکنون هفت‌هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی اضافه‌ شده که گویا ۶ هزار و ۳۱۵ مگاوات در بخش نیروگاه‌های حرارتی بوده است؛ چیزی بیش از چهار برابر متوسط افزایش سالیانه احداث نیروگاه‌های حرارتی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم؛ بقیه نیز مربوط به دیگر منابع تولید برق در کشور بوده است.

از افزایش ۳۵ هزار مگاواتی ظرفیت تولید برق نیروگاه‌ها در مدت چهار سال به عنوان یکی از برنامه‌های مهم وزارت نیرو در دولت سیزدهم یاد می‌شود که ۱۰ هزار مگاوات آن سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر خواهد بود.

در همین راستا، معاون برنامه‌ریزی شرکت برق حرارتی گفته است که با توجه به رشد مصرف برق طی پنج سال آینده در تلاشیم تا در افق برنامه هفتم توسعه بتوانیم از طریق احداث ۳۵ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی با حجم سرمایه‌گذاری ۱۸ میلیارد یورو، ناترازی میان تولید و مصرف برق را از بین ببریم.

«امیر دودابی‌نژاد» با اشاره به اینکه بیش از ۹۵ درصد برق کشور در نیروگاه‌های حرارتی تولید می‌شود، افزود: بخش عمده برق کشور توسط واحدهای حرارتی تأمین می‌شود؛ از این رو هر ساله یک برنامه‌ریزی منسجم برای آماده‌سازی این واحدها در دستور کار قرار می‌گیرد تا با انجام به موقع برنامه‌های تعمیراتی بتوانیم نیروگاه‌ها را برای فصول گرم سال در حداکثر آمادگی تولید در اختیار داشته باشیم.

وی با تأکید بر اینکه شاخص خروج اضطراری نیروگاه‌ها با انجام به موقع و باکیفیت برنامه‌های تعمیراتی به کمتر از ۲ درصد رسیده است، اضافه کرد: این رقم یک شاخص آمادگی بسیار خوب و منطبق بر استانداردهای جهانی است که با اتکا بر برنامه‌ریزی‌های انجام شده در این حوزه می‌توانیم این روزها را با اطمینان بیشتری پشت سر بگذاریم.

معاون برنامه‌ریزی شرکت برق حرارتی با تأکید بر اینکه در حال حاضر متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور حدود ۳۹.۵ درصد است، گفت: این رقم تقریباً یک درصد با متوسط بازده جهانی اختلاف دارد و برنامه‌ریزی شده تا از حداکثر ظرفیت ممکن برای افزایش راندمان از طریق احداث واحدهای بخار نیروگاه‌های گازی موجود و جایگزین کردن برخی از نیروگاه‌های فرسوده استفاده کنیم.

دودابی‌نژاد با اشاره به اینکه بازده نیروگاه‌های حرارتی براساس لایحه برنامه هفتم توسعه باید به ۴۱ درصد افزایش یابد، گفت: این مهم از دو طریق احداث نیروگاه‌های جدید با راندمان بالا و همچنین افزایش راندمان نیروگاه‌های موجود انجام خواهد شد.

وی تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین راهکارها برای افزایش راندمان نیروگاه‌های حرارتی، احداث واحدهای بخار نیروگاه‌های سیکل‌ ترکیبی است که از این طریق می‌توانیم راندمان نیروگاهی کشور را حدود ۲ درصد افزایش دهیم.

معاون برنامه‌ریزی شرکت برق حرارتی بیان کرد: سرمایه‌گذاری لازم برای این اقدام مهم حدود ۵ میلیارد یورو است که با انجام آن سالیانه بیش از ۱۰ میلیارد مترمکعب در مصرف سوخت معادل صرفه‌جویی خواهد شد.

دودابی‌نژاد با اشاره به اینکه از تابستان سال گذشته تاکنون بیش از ۲ هزار مگاوات واحد جدید نیروگاهی به بهره‌برداری رسیده است، گفت: براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته تا پایان امسال ۲ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاه حرارتی دیگر نیز وارد مدار خواهد شد.

واقعیت این است که با وجود ناترازی به ارث رسیده به دولت سیزدهم، از ابتدای اجرای طرح مدیریت مصرف برق صنایع، رشد ۱۷.۵ درصدی تأمین انرژی بخش صنعت کشور به بار نشسته که در نوع خود یک رکورد به حساب می‌آید.

تعداد واحدهای صنعتی در کشور، در شرایط فعلی چیزی حدود ۶۳۰ هزار واحد برآورد می‌شود. از این تعداد، دست‌کم ۵۸۰ هزار واحد صنعتی تابستان سال‌ جاری را بدون محدودیت به فعالیت تولیدی خود ادامه خواهند داد.

در یک نگاه کلی، وزارت نیرو در تلاش بوده که کاستی‌ها و خرابی‌های به جا مانده از دولت قبل در زمینه برق و آب را به نحو مطلوبی ترمیم و جبران کند؛ تلاشی که باعث شد تابستان سال گذشته بدون هرگونه خاموشی به پایان برسد. هر چند در دولت قبل، خاموشی‌ها به یک روال عادی و طبیعی برای مشترکان برق تبدیل شده بود.

با جمع‌بندی این موارد، می‌توان نتیجه قطعی گرفت که مقصر اصلی ناترازی امروز صنعت برق، رضا اردکانیان سکاندار وزارت نیرو و تیم همراه او بوده است که اینچنین در صنعت برق کشور کم‌کاری کرده‌اند.

آیا نباید وزیر سابق نیرو بابت این کم‌کاری به مراجع قضایی پاسخگو باشد؛ کم‌کاری‌ای که میلیاردها تومان خسارت بر صنایع مختلف کشور تحمیل کرده است؟