خاورمیانه قطب جدید تکنولوژی جهان

اختصاصی ایران اکونومیست / به گزارش خبرنگار ایران اکونومیست پس از افزایش قیمت نفت در ابتدای قرن بیست و یکم و غنی‌تر شدن صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعود و همچنین رشد چشم گیر سرمایه گذاری صندوق های چند ملیتی در کشور های رو به توسعه مانند امارات متحده عربی و قطر ساختار توسعه خلیج فارس تغییر چشم گیری داشت.

نمونه موفق مدیریت اقتصادی دوبی برای کشور های عربی همجوار باعث شد که رویکرد جدیدی در استراتژی اقتصادی خود اتخاذ کنند.

پیشرو این تغییرات عربستان سعودی بود، کشوری با بافت افراط گرایی دینی و سنتی، شاید در نگاه اول آینده ای که امروز از آن صحبت میکنند یک معجزه و یا یک آرزوی محال بود. اما با پارادایم سیاسی در این کشور و رویای تحول زیر ساخت اقتصادی به پشتیبانی عظیم اقتصادی فروش نفت در سالهای اخیر توانستند گام جدی و روبه جلویی را بردارند.

نخستین گام ساخت شهر رویایی نئوم بود شهری مبتنی بر هوش مصنوعی و تکنولوژی موسوم به آینده که حتی شاید کشور های پیشرفته اروپایی همچنان توان طراحی و ساخت آن را نداشته باشند.

سعودی ها به لطف شهر های وسیع و خالی از سکنه و ثروت عظیم حاصل از نفت در صندوق سرمایه عمومی توانستند چندگام به رویای جدیدشان نزدیک‌تر شوند.

نئوم یک شهر برنامه‌ریزی شده در استان تبوک در شمال غربی عربستان است که قرار است تا سال‌های آتی قابل سکونت شود. برنامه‌ریزی شده‌است که از فن آوری‌های هوشمند در این شهر استفاده شود تا به عنوان یک مقصد گردشگری عمل کند. این مکان در شمال دریای سرخ، شرق مصر از طریق تنگه تیران  اردن واقع شده‌است. محمد بن سلمان، ولی‌عهد عربستان سعودی در گفتگوی خود با بلومبرگ در اکتبر ۲۰۱۸، اعلام کرده بود که پروژه نئوم در سال ۲۰۲۵ تکمیل خواهد شد و فاز اول آن در حال اتمام است.

هزینه این پروژه ۵۰۰ میلیارد دلار است که هدف آن به‌طور کامل در اختیار داشتن (صندوق سرمایه‌گذاری عمومی، صندوق سرمایه‌داری مستقل و توسعه منطقه اقتصادی نیوم) است. برنامه‌ریزی شده که منابع انرژی این شهر کاملاً از طریق منابع انرژی تجدید پذیر تأمین شود.

دیگر قدم رویایی سعودی ها شهر ذا لاین شهر خطی هوشمند پیشنهادی در عربستان سعودی در نئوم، تبوک است که به گونه‌ای طراحی شده‌است که خودرو، خیابان یا انتشار کربن نداشته باشد این شهر به طول ۱۷۰ کیلومتر بخشی از پروژه چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی است که به ادعای عربستان سعودی ۳۸۰۰۰۰ شغل ایجاد می‌کند و ۴۸ میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی کشور اضافه می‌کند. شهر لاین اولین توسعه در نئوم شهری با بودجه ۵۰۰ میلیارد دلاری خواهد بود. در برنامه‌های این شهر جمعیتی بالغ بر ۹ میلیون نفر پیش‌بینی شده‌است

از اکتبر ۲۰۲۲، کار حفاری در طول کل پروژه آغاز شد. شرکت‌های پیشرفته مهندسی در سطح جهانی، پروژه «لاین» را اجرا خواهند کرد که تحولی جهانی است که دنیا تاکنون شاهد آن نبوده‌است.

در کنار میزبانی المپیک و ای تی سنتر های عظیم تغییر الگویی در حوزه گردگشری در دو دهه آینده را می‌توان در خلیج فارس شاهد بود. موج تغییری که قطر و امارات زودتر از دیگران روی آن سوار شدند و یک به یک کشور های همکاری خلیج فارس به آن می پیوندند.

موجی که شاید درصد بسیار کمی از آن به ایران برسد و اگر همچنان سیاستگذاران اقتصادی ما بدون طرح تنها تماشاگر منطقه ای باشند در دو دهه آینده شبیه کشور جهان سوم در میان اروپای جدید خلیج فارس می ‌شویم.