انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ برگزار میشود و در این هشت ماه مانده تا انتخابات، به نظر میرسد فضای سیاسی کشور، متاثر از جدالهای لفظی دو طیف اصولگرا و اصلاحطلب پیرامون این انتخابات سرنوشت ساز باشد.
هشت ماه مانده به انتخابات مجلس شورای اسلامی، به نظر میرسد جنگ انتخاباتی آغاز شده است. پس از جنجالها بر سر ریاست «آذر منصوری» بر جبهه اصلاحات، حالا گفتگوی مفصل سعید حجاریان با روزنامه اعتماد آتش این جنگ را شعلهور کرد.
سعید حجاریان، هفته گذشته و در جریان گفتوگو با اعتماد ضمن تحلیل صحنه فعلی عرصه سیاسی کشور وضعیت اصلاحطلبان و اصولگرایان در شرایط کنونی، به صراحت دولت رئیسی را ناتوان توصیف کرد و گفت: «دولت آقای رییسی پوپولیست، شعار محور و ناتوان است. این سه فاکتور ممکن است باعث شود ما دولت سیزدهم را با دولت آقای احمدینژاد یکی بدانیم. حال آنکه دولت معجزه، پوپولیستِ پولدار بود، اما دولت فعلی، پوپولیستِ بیپول است. یعنی شانسی برای جلب نظر مردم ندارد. ناتوانی دولت سیزدهم فقط معطوف به کارگزارانش و چند انتصاب بیقواره نیست. مشکل در راس آن و رییسجمهور است.»
حجاریان در پاسخ به اینکه راهحل شما برای حل مشکل کارآمدی دولت چیست؟ گفت: «من پیشنهاد میکنم دولت استعفا دهد و برود. هر چه زودتر، بهتر! حضور این دولت و تفکر خسارت محض است.»
در محافل اصولگرا این بخش از سخنان سعید حجاریان به عنوان پیششرط حضور اطلاح طلبان در انتخابات مجلس قلمداد، و با واکنشهای تندی روبه رو شد.
حاکمیت باید برای شما شرط بگذارد نه شما؟
محمدرضا باهنر فعال سیاسی اصولگرا و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با هنجارشکنانه خواندن سخنان حجاریان گفت: «رفتن و آمدن دولت سازوکار دارد؛ و اینکه برخی برای آمدن به صحنه انتخابات شرط میگذارند، معنا ندارد. آقای حجاریان! برای آمدن شما، حاکمیت شرط میگذارد، نه آنکه شما برای حاکمیت شرط بگذارید. اگر خواستید وارد انتخابات شوید، یکسری شرط و شروط است، اینها را بپذیرید بعد تشریف بیاورید.»
روزنامه دولتی ایران نیز در واکنش به سخنان سعید حجاریان به تندی از او انتقاد کرد و نوشت: «مغز متفکر» جریان اصلاحات، به جای نگریستن در آینه و دقت در این مسأله که براستی دلیل عبور مردم از این جریان سیاسی چیست، راهکاری محیرالعقول پیشنهاد کرد: استعفای دولت سیزدهم!»
روزنامه ایران در ادامه سعید حجاریان را پوپولیست خواند و مدعی شد هدف این گفتگو تنها حمله به دولت رئیسی بوده نه بررسی جریانهای سیاسی در آستانه انتخابات.
ارگان رسمی دولت نوشت: «حجاریان پیشنهاد استعفای دولت را مطرح میکند و همه دستاوردها، اقدامات و تلاشهای آن را زیر سؤال میبرد. این شیوه همیشگی این طیف سیاسی است که به جای اثبات خود، سعی در حذف رقیب یا زیرسؤال بردن آن را دارد. باوجود این، به نظر میرسد طرح این مسأله، خود نوعی واکنش ناشی از ترس و استیصال است. زیرا به رغم آوارهای سنگین و مشکلات عدیدهای که دولت محبوب اصلاحطلبان برای دولت سیزدهم بر جای گذاشت، اما دولت آیتالله رئیسی همه توش و توان خود را برای حل این مسائل و برداشتن موانع از پیش پای پیشرفت ملت ایران به کار برده است.»
روزنامه جوان هم دیگر رسانه اصولگرا بود که به سخنان سعید حجاریان واکنش نشان داد.
روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران مصاحبه جدید سعید حجاریان را با سخنان او در سال ۷۷ مقایسه کرد و نوشت: «ادبیات این روزهای حجاریان یاد به کارگیری القاب ناشایست او به جریانهای سیاسی در روزنامه صبح امروز در زمستان سال ۷۷ را زنده میکند که برای افراد صاحبنام و خدوم انقلاب و یاران صدیق امام راحل لفظ زشت «فاشیسم» را به کار میبرد.»
این روزنامه حجاریان و اصلاحطلبها را به براندازی متهم کرد و نوشت: «حجاریان امروز نظام و حاکمیتی را زیر سؤال میبرد که در بستر همین نظام و قانون اساسیاش، او و جریان سیاسیاش تا بالاترین مناصب این حکومت مسئولیت گرفتهاند و تا زمانی که مردم با انتخابات، آنها را حذف نکردهاند، هیچ کرسی از این نظام را ترک نکردند. آقایان اصلاح طلب که نظام جمهوری اسلامی را نظامی غیر مقبول میدانستند چرا در بستر همین نظام نه تنها مسئولیت قبول میکنند، بلکه برای رسیدن به پست و جایگاه آن، متوسل به هر ابزاری میشوند.»
واکنش تند اصولگرایان به سخنان سعید حجاریان، برخی چهرههای اصلاحطلب و میانهرو را هم به میدان مبارزه انتخاباتی وارد کرد.
رجزخوانی نکنید، به فکر تغییر و تحول اساسی باشید!
جلیل رحیمی جهانآبادی نماینده مجلس که پیشتر نیز انتقادات بیپرده خطاب به دولت رئیسی مطرح کرده در واکنش به سخنان باهنر نوشت: خلاصه پیشنهاد باهنر به اصلاح طلبان این است که: «شما در انتخابات شرکت کنید، بعد شما را رد صلاحیت کنیم، اما شما مردم را تشویق کنید تا مشارکت بالا برود، چون مردم به حرف ما پای صندوق نمیآیند بعد ما اصولگرایان با خودمان رقابت کنیم و پیروز شویم و شما شکست مفتضحانه خود را بپذیرید و از ما تشکر کنید»
احمد زیدآبادی تحلیلگر سیاسی نیز واکنش باهنر با سخنان حجاریان را نقد کرده است. او معتقد است: «باهنر با آنکه شرط و شروط گذاشتن برای ورود به صحنۀ انتخابات را بیمعنا دانسته، اما «حاکمیت» را از این قاعده مستثنی فرض کرده است. بهزعم او گروهها و فعالان سیاسی و شهروندان عادی حق اعلام شرط و شروط برای ورود به صحنۀ انتخابات ندارند، ولی در مقابل، حکومت از هر نوع حق و حقوقی برای تعیین هر جنس شرط و شروطی به احزاب و شهروندان برخوردار است.»
زید آبادی، اما در خلال انتقاد خود به باهنر، نقدی کلانتر نیز به جریان اصولگرایی و روند فکری آنها مطرح کرده است.
از نظر زیدآبادی این انتخابات و نقش اصلاح طلبان در آن هم برای نظام و هم برای مخالفان نظام اهمیت دارد. زیدآبادی معتقد است درخواست حجاریان برای برکناری رئیسی یک نظر شخصی است، با اینحال او نیز مانند حجاریان، حضور مردم پای صندوق رای را منوط به تغییرات بنیادی میداند.
این تحلیلگر سیاسی نوشته: «آنچه اصولگرایان حاکم خود را نسبت به آن بیتوجه نشان میدهند، وضعیت افکار عمومی است. آنان میپندارند که با حضور اصلاحطلبان و یا بخشی از آنها «تنور انتخابات گرم میشود» و اکثریت مردم به پای صندوقهای رأی هجوم میآورند. این اتفاق بدون تحولی معنادار که چشمۀ امیدی را در متن جامعه بجوشاند و یا چشماندازی نو در افق بگشاید، بسیار بعید است روی دهد. بنابراین، اصولگرایان به جای آنکه برای رقیب بیرمقِ سیاسی خود خط و نشان بکشند و شرط و شروط برای حضور کماثرش در انتخابات تعیین کنند، باید به فکر انجام تغییر و تحولی در جهت امیدآفرینی واقعی در متن مردم باشند. اگر قرار به تغییر و تحول است، از هماکنون باید ابعاد آن تبیین و تشریح و حرکت عملی برای اجرای آن آغاز شود. اگر اراده یا توان چنین تغییر و تحولی وجود نداشته باشد، آثار حضور و عدم حضور اصلاحطلبان در انتخابات تقریباً یکسان است، بنابراین اصولگرایان وقتشان را با رجزخوانی در برابر آنان و تهدید و تطمیعشان برای حضور در انتخابات هدر ندهند.»
در این چند روز اخیر، این دومین تقابل انتخاباتی اصولگرایان و اصلاح طلبان است و حالا با کنار هم گذاشتن انتقادها به سخنان سعید حجاریان و همچنین واکنش هفته گذشته اصولگرایان به انتخاب آذر منصوری به ریاست جبهه اصلاحات، با اطمینان میتوان گفت جنگ انتخاباتی این دو طیف سیاسی ایران رسما آغاز شده است.