به گزارش ایران اکونومیست، اصطلاح خودران (Self-Driving) و خودمختار (Autonomous) هر دو درمورد تکنولوژی ماشین‌های خودران مورد استفاده قرار می‌گیرد البته واژه خودمختار کلی‌تر است و واژه خودران بیشتر مربوط به وسیله نقلیه‌ای است که به‌صورت خودکار رانندگی می‌کند.
ماشین‌های خودران به کمک مجموعه‌ای از سخت‌افزارها و نرم‌افزارها و بدون نیاز به دخالت انسان، هدایت وسیله نقلیه را برعهده می‌گیرند؛ سخت‌افزارها داده‌ها را جمع‌آوری کرده و نرم‌افزارها، آنها را تحلیل، ساماندهی و اجرایی می‌کنند و در بخش نرم‌افزاری، داده‌های ورودی معمولا با الگوریتم‌های یادگیری ماشین یا کدهای برنامه‌نویسی پیچیده، پردازش شده و با دنیای واقعی مطابقت داده می‌شوند. در اصل هرچه ماشین‌های خودران بیشتر رانندگی کنند، بیشتر اطلاعات جمع‌آوری می‌کنند و هرچه بیشتر اطلاعات جمع‌آوری کنند، الگوریتم‌های سیستم هدایت خودکار بهتر عمل می‌کنند.
چه تکنولوژیهایی درون یک ماشین خودران به کار رفته است؟
ماشین‌های خودران تکنولوژی‌های قابل توجهی در خود دارند. سخت‌افزارها تقریبا ثابت شده‌اند و به ندرت ممکن است با یک سخت‌افزار جدیدتر جایگزین شوند اما نرم‌افزارها در ماشین‌های خودران دائما در حال تغییر و به‌روزرسانی هستند. بعضی از این فناوری‌ها عبارت‌اند از:
دوربین‌ها (Cameras): کاربرد دوربین در یک ماشین خودران برای ردیابی مواردی مانند خطوط در بزرگراه، علائم و تابلوهای راهنمایی رانندگی و چراغ راهنما است. بعضی از توسعه‌دهندگان بر این باورند که با داشتن دید بهتر ماشین، می توانند با استفاده از دوربین ها همه چیز را شناسایی کرده و متناسب با آن عمل کنند. حتی «ایلان ماسک» اعلام کرده «دوربین‌ها تنها تکنولوژی سخت‌افزاری مورد نیاز ماشین‌های خودران است و ما تنها به الگوریتم‌های بیشتری نیاز داریم تا بتوانیم تصاویر دریافتی را کاملا درک کنیم». خودروهای تسلا، ۸ دوربین خارجی دارند که به درک بهتر آنها از محیط اطراف کمک می‌کند.
رادار (Radar): رادارها از اواخر دهه ۹۰ میلادی به‌طور منظم در خودروها حضور دارند. رادارها امواج رادیویی را به محیط اطراف پرتاب می‌کنند تا محیط اطراف خود را درک کنند. عملکرد رادارها در تشخیص اشیاء به‌خصوص اشیا فلزی بزرگ بسیار قابل قبول است و شرایط بد آب و هوا مثل مه، باران یا برف تاثیری در عملکرد آنها ندارد.
سنسورهای دیگر: ماشین‌های خودران همچنان از ردیابی سنتی GPS، همراه با سنسورهای اولتراسونیک و سنسورهای اینرسی استفاده می کنند تا تصویر کاملی از آنچه که ماشین انجام می‌دهد و آنچه در اطرافش اتفاق می‌افتد، به دست آورند. چون در حوزه فناوری رانندگی خودکار، هرچه اطلاعات بیشتری جمع آوری شود، بهتر است.
پردازشگر: همه ماشین‌های خودران و تقریبا همه ماشین‌های مدرن، برای پردازش زمان واقعی اتفاقات مربوط به وسیله نقلیه، به یک کامپیوتر و پردازنده داخلی نیاز دارند. قدرت پردازش اتومبیل‌های خودران باید بالاتر از توان CPU های سنتی باشد به همین دلیل آنها از واحد پردازش‌های گرافیکی GPU هم برای انجام محاسبات خود استفاده می‌کنند.
بنابراین با توجه به گسترش روز افزون خودروهای خودران در دنیا و توجه به آن، در ایران هم به این فناوری توجه شده است، به گونه ای که در افتتاحیه بیست و ششمین نمایشگاه الکامپ همزمان با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در غرفه یکی از اپراتورهای تلفن همراه، از ربات خودرو خودران که راهبری آن در مرکز تحقیق و توسعه این اپراتور و با همکاری دانشگاه شهید بهشتی انجام می‌شود رونمایی شد.
این ربات خودرو خودران کامل در ابعاد یک دهم واقعی با قابلیت حفظ حرکت در بین خطوط جاده، تشخیص علائم راهنمایی و رانندگی، چراغ راهنمایی، موانع ساکن و متحرک، انجام پارک خودکار و مکان یابی است. همچنین پردازش تصویر و شبکه‌های عصبی مربوط به تشخیص علائم و خطوط جاده بر روی مینی کامپیوتر Nvidia و پلتفرم سیستم عامل ربات (ROS) و پیاده سازی حرکت ربات و جا به جایی محرک ها توسط الگوریتم های کنترلی پیاده شده بر روی میکروکنترلر ESP انجام می شود
در همین رابطه محمد خدایی- کارشناس اینترنت اشیاء و مدیر پروژه ربات خودران شرکت (همراه اول) - در گفت و گو با ایران اکونومیست، درباره جزئیات این ربات خودران اظهار کرد: این ربات خودرویی در یک دهم ابعاد یک خودروی واقعی طراحی شده و این پروژه با حمایت و هدایت مرکز تحقیق و توسعه همراه اول و دانشگاه شهید بهشتی به نتیجه رسیده است. امکاناتی که این ربات خودران دارد عبارت است از قابلیت حفظ حرکت بین خطوط، تشخیص مانع و عابر وتشخیص تابلو ها و علایم است و همه این اقدامات به صورت کاملا خودکار و در ربات بصورت محلی انجام می‌شود و از پردازش لبه در این ربات خودرویی استفاده می‌شود.
وی افزود: نکته مهمی که وجود دارد این است که این خودرو بدون نیاز به جی پی اس، لوکیشن خود را کاملا در زمان حرکت تشخیص می‌دهد. هدف از طراحی این خودرو هدف گذاری این اپراتور برای امکان سنجی توسعه سرویس‌های مورد نیاز خودروی خودران است که در آینده بتواند مورد استفاده احتمالی خودروسازان قرار بگیرد.
خدایی درباره چگونگی فعالیت این خودرو اظهار کرد: درحال حاضر این خودرو با باتری درحال فعالیت است و تا چهار ساعت می‌تواند بین خطوط در جاده‌هایی که برایش ترسیم می شود، حرکت کند. تلاش مرکز تحقیق و توسعه همراه اول بر آن است که بتواند تمام نقش قابل تصور برای یک اپراتور در توانمندسازی اکوسیستم ارتباطات و فناوری اطلاعات و تحول دیجیتال را با تعریف پروژه های مرتبط و مورد نیاز صنعت و شناسایی و تجمیع توانمندیهای موجود در تیمها و استارت اپ ها و شرکت های کوچک و بزرگ و استفاده از انها برای انجام پروژه ها ایفا نماید.
